Wieś fryderycjańska

W tym artykule szczegółowo zbadamy Wieś fryderycjańska, analizując jego wpływ w różnych kontekstach i jego znaczenie w dzisiejszym społeczeństwie. Od powstania po ewolucję w czasie, Wieś fryderycjańska odegrał fundamentalną rolę w różnych aspektach naszego codziennego życia. Poprzez badania i analizy zbadamy różne aspekty Wieś fryderycjańska oraz jego wpływ na sposób, w jaki odnosimy się do siebie, pracujemy i żyjemy. Dodatkowo przeanalizujemy przyszłe implikacje Wieś fryderycjańska i sposób, w jaki nadal kształtuje on nasz ciągle zmieniający się świat. Artykuł ten zapewnia dogłębne zrozumienie Wieś fryderycjańska i jego znaczenia we współczesnym społeczeństwie.

Wieś fryderycjańska – typ wsi zakładany w XVIII i początkach XIX wieku we wschodnich Prusach w ramach kolonizacji fryderycjańskiej.

Kolonizacja fryderycjańska odegrała ważną rolę w germanizacji wschodnich terenów Prus, zwłaszcza nowo podbitych obszarów, jak np. ziem Górnego Śląska. W samym tylko roku 1763 osiedlono na Górnym Śląsku 61 tysięcy, zaś przez następne 40 lat około 110 000 Niemców[1].

 Osobny artykuł: Błota nadwarciańskie.

Akcja osadnicza zainicjowana przez króla Prus Fryderyka II miała na celu wykorzystanie gospodarcze nieużytkowanych dotąd terenów (bagna, lasy) oraz trwałe przywiązanie kolonizowanych obszarów z państwem pruskim poprzez ściągnięcie niemieckojęzycznych bądź protestanckich osadników. W ramach akcji przeprowadzono gruntowne reformy administracyjne mające na celu rozwój rolnictwa i przemysłu. Dzielono królewszczyzny i na ich terenach budowano nowe wsie, sprowadzano do nich przeważnie ewangelicką ludność z Prus, ale także z Habsburskiej Austrii, Czech i Węgier. Wsie charakteryzowały się zróżnicowaniem gospodarki: osadzano tam bogatych chłopów, ale istniały też małe osady jako zaplecze dla większych gospodarstw. Powstawały również osady przemysłowe i osady dla robotników leśnych (drwali) dostarczających drewno do nowo powstających hut (np. Antoniów koło Opola dla huty w Jedlicach).

Osady były budowane w oparciu o fryderycjański regulamin według sporządzonych projektów. W przeciwieństwie do typu wsi łanowej i niwowej rozplanowanie zabudowy wymagało zatrudnienia architekta. Wsie takie mają często regularne i geometryczne kształty, przeważnie były to równomierne parcele wzdłuż jednej drogi (np. Niwki k. Opola czy też wspomniany Antoniów), ale też z rozplanowaniem o kształcie rombu, trójkąta, jak i gwiazdy (np. Nowosolna, Pokój[2]) Starano się, aby były niepowtarzalne. Występowała szachownica gruntów, ale wynikała z różnej jakości gleb. Układ gruntów – indywidualny.

Zbliżona do kolonizacji fryderycjańskiej była kolonizacja józefińska, przeprowadzane na ziemiach zaboru austriackiego (tereny górskie, wyżynne). Występował tam jednak inny układ gruntów.

Przypisy

  1. ↑ Dorota Borowicz, Mapy narodowościowe Górnego Śląska od połowy XIX wieku do II Wojny Światowej, Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 2004, s. 34, ISBN 83-229-2569-7, OCLC 69318732.
  2. ↑

Linki zewnętrzne