Motyw Wielkopolski słownik biograficzny to taki, który przykuł uwagę ludzi ze wszystkich środowisk. Niezależnie od tego, czy jest to temat kontrowersyjny, wpływowa osoba czy wydarzenie historyczne, Wielkopolski słownik biograficzny zdołał wzbudzić zainteresowanie i debatę w różnych społecznościach i kręgach społecznych. Przez lata Wielkopolski słownik biograficzny był przedmiotem badań, analiz i refleksji, co pokazuje jego znaczenie i wpływ na społeczeństwo i kulturę popularną. W tym artykule zbadamy różne aspekty związane z Wielkopolski słownik biograficzny, od jego pochodzenia i ewolucji po wpływ na dzisiejszy świat.
Wielkopolski słownik biograficzny – regionalny słownik biograficzny opracowany pod redakcją Antoniego Gąsiorowskiego oraz Jerzego Topolskiego i wydany przez Państwowe Wydawnictwo Naukowe w 1981[1].
Prace przygotowawcze rozpoczęto w 1967. W 1970 wydano zeszyt próbny z czterdziestoma hasłami. Pełne wydanie ukazało się w 1981 i miało 890 stron, zawierając około 1600 haseł[2] o objętości najczęściej 30-60 wierszy wydawniczych[1]. Udział w pisaniu haseł wzięło ponad 230 autorów[2].
Ilościowo najwięcej haseł odnosi się do osób związanych z Poznaniem i innymi głównymi miastami Wielkopolski, zwłaszcza Kaliszem i Gnieznem. Chronologicznie rozpiętość zawartości słownika sięga czasów legendarnych, począwszy od Piasta i Popiela, a kończy się na osobach żyjących w czasie opracowywania dzieła - jako kryterium w tych przypadkach przyjęto datę urodzenia przed 1900 (np. Tadeusz Szczurkiewicz, czy Henryk Łowmiański). Nie pomijano osób związanych z regionem tylko miejscem urodzenia (np. Stanisław Staszic), czy działalnością krótkotrwałą (np. Wilam Horzyca). Pominięto natomiast biogramy Niemców działających w Wielkopolsce podczas zaborów (np. wojskowych, czy hakatystów). Występuje częściowa nadreprezentacja niektórych zawodów, np. złotników[1].
Terytorialnie słownik dotyczy Wielkopolski w jej pojęciu historycznym, zarówno staropolskim, jak i utrwalonym we współczesnej świadomości historycznej. Są to zatem ziemie wokół Poznania, Gniezna, Kalisza, Piły, Leszna, Konina, Nakła nad Notecią i Międzyrzecza[2][1].
Hasła przekazują podstawowe dane biograficzne (nazwisko i imiona, daty narodzin i śmierci, imiona i zawody rodziców, potomków oraz małżonków) i zasadniczy zrąb faktów z życia oraz działalności. Część artykułów powtarza biogramy drukowane wcześniej w Polskim Słowniku Biograficznym, ale zastosowana konwencja co do całości jest nieco odmienna od prezentowanej w tym wydawnictwie. Część haseł sformułowano na podstawie kwerend w poznańskim Urzędzie Stanu Cywilnego, księgach metrykalnych archidiecezji poznańskiej, jak również kartotekach ewidencji ludności Archiwum Państwowego w Poznaniu. Dane konsultowano z przedstawicielami poznańskiego środowiska naukowego. Biogramy, które ostatecznie nie weszły do wydawnictwa zostały złożone w Bibliotece Raczyńskich. Na początku każdej litery alfabetu prezentowane są trzy podobizny osób, których nazwiska zaczynają się od tej litery[1].