Wincenty Dunin-Marcinkiewicz

W tym artykule będziemy odkrywać fascynujący świat Wincenty Dunin-Marcinkiewicz, temat, który przykuł uwagę badaczy, entuzjastów i ciekawskich. Wincenty Dunin-Marcinkiewicz był przedmiotem debaty, badań i podziwu na przestrzeni dziejów, a jego znaczenie w dzisiejszym świecie tylko rośnie. W tym artykule chcemy zagłębić się w różne aspekty składające się na Wincenty Dunin-Marcinkiewicz, od jego powstania po najnowsze zastosowania, aby lepiej zrozumieć jego wpływ na nasze społeczeństwo i świat w ogóle. Dołącz do nas w tej podróży polegającej na odkrywaniu i poznawaniu Wincenty Dunin-Marcinkiewicz.

Wincenty Dunin-Marcinkiewicz
Ilustracja
Wincenty Dunin-Marcinkiewicz, 1863
Imię i nazwisko

Wincenty Jakub Dunin-Marcinkiewicz

Data i miejsce urodzenia

4 lutego 1808
Paniuszkiewicze

Data i miejsce śmierci

29 grudnia 1884
Mała Lucynka

Narodowość

białoruska

Język

polski, białoruski

Alma Mater

Uniwersytet w Petersburgu

Dziedzina sztuki

literatura piękna

Epoka

romantyzm

Ważne dzieła
  • Sielanka
  • Dudarz białoruski
  • Wieczornice
  • Obłąkany
  • Hapon
  • Szlachta pińska
Wincenty
Herb
Łabędź
Rodzina

Marcinkiewiczowie Duninowie herbu Łabędź

Ojciec

Jakub Dunin-Marcinkiewicz

Matka

Martyna Niedźwiedzka

Żona

Józefa Baranowska

Dzieci

Kamila, Cezaryna, Mirosław

Wincenty Jakub Dunin-Marcinkiewicz herbu Łabędź (ur. 23 stycznia?/4 lutego 1808 w Paniuszkiewiczach[1], zm. 29 grudnia 1884 w Małej Lucynce(inne języki)) – białoruski i polski[2] poeta, dramaturg, klasyk literatury polsko-białoruskiej[3] XIX w. Autor romantycznych wierszy, powieści i opowiadań. Popularyzator białoruskiego języka literackiego i kreator nowych gatunków oraz form literackich. Przodek polskiej poetki Barbary Czarnowieskiej.

Życiorys

Wincenty Dunin-Marcinkiewicz pochodził z białoruskiej rodziny drobnej szlachty katolickiej. Jego ojciec Jakub był dzierżawcą niewielkiego majątku. W 1824 r. Wincenty ukończył szkołę powiatową. Następnie rozpoczął studia medyczne na uniwersytecie w Petersburgu. W 1840 r. poeta osiedlił się pod Mińskiem w majątku Mała Lucynka. Piastował godność szlacheckiego deputata w Mińsku. W swoim majątku założył teatr autorski, w którym wystawiał także własne sztuki. W 1841 r. założył pierwsze białoruskie kółko teatralne. Zachęcał innych do zakładania szkółek ludowych, sam także założył podobną w Mińsku. Poeta był prześladowany przez władze po napisaniu wierszy agitacyjnych w czasie powstania w 1863 roku.

Twórczość

Jest uważany za jednego z pierwszych klasyków białoruskiej literatury. W swoich utworach często opisywał lud wiejski, jego kulturę, zwyczaje i obrzędy. Wiele wierszy pisał w języku białoruskim, a spod jego pióra wyszły m. in. poematy oraz sztuki teatralne. Pierwszy utwór drukowany, wydany w 1846 r., Sielanka został wystawiony po raz pierwszy w Mińsku w 1852 r. Początkowo utwory poety mają charakter sielankowy i pisane są po polsku, np. zbiór Dudarz białoruski (1857). Późniejszą twórczość zaliczyć można do literatury realistycznej, m. in.: opowieści Wieczornice i Obłąkany (1855), poemat Hapon (1855), a także farsę teatralną Szlachta pińska (1866).

Wincenty Dunin-Marcinkiewicz zajmował się również tłumaczeniem utworów polskich poetów. W 1859 r. podjął się przekładu Pana Tadeusza Mickiewicza, którego rękopis po wydaniu dwóch ksiąg skonfiskowała carska cenzura. Przekład ten został wydany dopiero po śmierci tłumacza w 1907 r.

Stanisław Moniuszko napisał cztery ze swoich 20 oper do libretta Dunin-Marcinkiewicza, w tym do opery Sielanka, pierwszej opery, w której część libretta napisano po białorusku.

Julia Rutkowska w swoich niepublikowanych wspomnieniach zapisała: „Wincenty Dunin-Marcinkiewicz, obecnie słynny poeta białoruski, to stryj mojej matki. Najstarszy brat jej, Bolesław, przechowywał rękopisy (a może odpisy) tego poety. Bracia Bolesława często żartowali z jego pietyzmu do tej poezji. Już po śmierci Bolesława córka jego, likwidując rzeczy przed wyjazdem z Odessy do Polski, nieświadomie zniszczyła ten dorobek”[4].

Upamiętnienie

W dniu 3 września 2016 roku odsłonięto na Placu Wolności w Mińsku wspólny pomnik Dunin-Marcinkiewicza i Stanisława Moniuszki[5].

Pomnik Wincentego Dunin-Marcinkiewicza i Stanisława Moniuszki w Mińsku

Przypisy

  1. ↑ Paniuszkiewicze 1), folwark nad bezimiennym dopływem Berezyny, Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VII: Netrebka – Perepiat, Warszawa 1886, s. 842.
  2. ↑ Józef Gołąbek: Wincenty Dunin-Marcinkiewicz, poeta polsko-białoruski, Księgarnia Gebethner i Wolff, Wilno 1932.
  3. ↑ Jacek Kolbuszewski: Kresy, Wrocław 2002, s. 80.
  4. ↑ Julia Rutkowska: Wspomnienia moich dni, BN rps akc. 9242/1, k. 12.
  5. ↑ YouTube , www.youtube.com (fr.).

Bibliografia

  • Dzieje literatury europejskiej, pod red. Władysława Floryana, PWN, Warszawa 1989.
  • J. Huszcza: Antologia literatury białoruskiej od XIX do XX wieku, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 1993.

Linki zewnętrzne