W tym artykule zostanie poruszony temat Województwo podkarpackie, który na przestrzeni lat był przedmiotem badań i zainteresowań w różnych obszarach. Województwo podkarpackie to temat, który wywołał kontrowersje i debatę ze względu na jego wpływ na różne aspekty społeczeństwa. Poprzez szczegółową i wyczerpującą analizę zostaną zbadane różne perspektywy i podejścia zaproponowane w odniesieniu do Województwo podkarpackie, aby zapewnić wszechstronną i kompletną wizję tego tematu. Podobnie zbadane zostaną implikacje i konsekwencje, jakie Województwo podkarpackie miał w różnych kontekstach, a także możliwe sposoby stawienia czoła wyzwaniom, jakie stwarza. Poprzez krytyczną refleksję i rygorystyczną analizę będziemy starali się przyczynić do zrozumienia i poznania Województwo podkarpackie, aby wzbogacić debatę i promować wzbogacającą i konstruktywną wizję na ten temat.
| |||||||||||||
| |||||||||||||
Państwo | |||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Kod ISO 3166-2 |
PL-PK | ||||||||||||
TERYT |
18 | ||||||||||||
Siedziba wojewody i sejmiku | |||||||||||||
Wojewoda | |||||||||||||
Marszałek | |||||||||||||
Powierzchnia (31 grudnia 2017) |
17 845,76 km² | ||||||||||||
Populacja (30.06.2024) • liczba ludności |
|||||||||||||
• gęstość |
115,8 os./km² | ||||||||||||
Urbanizacja | |||||||||||||
Tablice rejestracyjne |
R, Y | ||||||||||||
Adres Urzędu Wojewódzkiego: ul. Grunwaldzka 1535-959 Rzeszów | |||||||||||||
Adres Urzędu Marszałkowskiego: al. Łukasza Cieplińskiego 435-010 Rzeszów | |||||||||||||
Podział administracyjny | |||||||||||||
| |||||||||||||
Położenie na mapie Polski | |||||||||||||
Strona Urzędu Wojewódzkiego | |||||||||||||
Strona Urzędu Marszałkowskiego |
Województwo podkarpackie – jednostka podziału administracyjnego Polski, jedno z 16 województw utworzonych w 1999 roku. Powstało poprzez scalenie ziem województw przemyskiego i rzeszowskiego, oraz części krośnieńskiego, tarnobrzeskiego i tarnowskiego. Tym samym objęło obszar podobny do dawnego województwa rzeszowskiego sprzed reformy w 1975 roku (z wyjątkiem powiatu gorlickiego). Obecnie województwo zajmuje powierzchnię 17 845,76 km² (stan na 31 grudnia 2017) i zajmuje 11. miejsce w kraju. Pod względem liczby mieszkańców (około 2,09 mln osób) znajduje się na 8. miejscu w Polsce. Jest najdalej wysuniętym na południe województwem Polski.
Siedzibą władz rządowych (wojewody) i samorządowych (sejmiku) województwa jest Rzeszów.
Województwo podkarpackie powstało w 1999 r. w wyniku reformy podziału administracyjnego kraju i objęło tereny dawnych województw:
Ponadto w latach 1999–2002 województwo podkarpackie obejmowało również obszar gminy Szerzyny, z dniem 01.01.2003 r. przeniesionej do powiatu tarnowskiego w województwie małopolskim.
Pod względem historycznym województwo podkarpackie obejmuje południowo-wschodnie obszary przedrozbiorowej Małopolski (części ówczesnych województw: krakowskiego, sandomierskiego i lubelskiego) oraz zachodnią część Rusi Czerwonej (głównie województwo ruskie, część bełskiego). Po rozbiorach ziemie obecnego województwa podkarpackiego znalazły się w granicach zaboru austriackiego stanowiąc środkową część ówczesnej Galicji. Natomiast po odzyskaniu niepodległości w 1918 roku tereny dzisiejszego województwa przynależały do województw: lwowskiego (większość z Rzeszowem), krakowskiego (część zachodnia) i lubelskiego (skrawki północne).
„PODKARPACKIE. PRZESTRZEŃ OTWARTA” – znak promocyjny Województwa Podkarpackiego został ustanowiony przez Sejmik Województwa Podkarpackiego dnia 28 lutego 2011
Województwo jest położone w południowo-wschodniej Polsce i graniczy z:
oraz z województwami:
Obszar woj. podkarpackiego obejmuje:
Według danych z 31 grudnia 2017 r. powierzchnia województwa wynosiła 17 845,76 km².
Według danych z 31 grudnia 2012 r. w woj. podkarpackim lasy obejmowały powierzchnię 674,4 tys. ha, co stanowiło 37,8% jego powierzchni. 40,9 tys. ha lasów znajdowało się w obrębie parków narodowych.
W wymiarze północ–południe województwo rozciąga się na długości 202 km, to jest 1°49′05″. W wymiarze wschód–zachód rozpiętość województwa wynosi 172 km, co w mierze kątowej daje 2°24′21″.
Współrzędne geograficzne skrajnych punktów:
Najwyższym punktem jest wierzchołek Tarnicy – 1346 m n.p.m.
Trzy największe rzeki w województwie to prawe dopływy Wisły: San i Wisłoka oraz dopływ Sanu: Wisłok. Rzeki Strwiąż oraz Mszanka uchodzą do Dniestru i należą do zlewiska Morza Czarnego. Wszystkie pozostałe należą do zlewni Morza Bałtyckiego. Rzeki regionu są uważane za jedne z najczystszych w kraju.[potrzebny przypis]
Województwo podkarpackie jest podzielone na 21 powiatów oraz 4 miasta na prawach powiatu.
Podział na powiaty – powierzchnia dane według GUS z 31 grudnia 2017, liczba ludności z 30 czerwca 2019.
Herb | Nazwa | Siedziba | Powierzchnia (km²) |
Ludność | Gęstość zaludnienia (osób/km²) |
---|---|---|---|---|---|
bieszczadzki | Ustrzyki Dolne | 1139,07 | 21799 | 19,14 | |
brzozowski | Brzozów | 539,34 | 65652 | 121,73 | |
dębicki | Dębica | 777,48 | 135348 | 174,09 | |
jarosławski | Jarosław | 1028,66 | 120462 | 117,11 | |
jasielski | Jasło | 830,87 | 113730 | 136,88 | |
kolbuszowski | Kolbuszowa | 773,17 | 62389 | 80,69 | |
krośnieński | Krosno | 993,11 | 112301 | 113,08 | |
leski | Lesko | 834,94 | 26532 | 31,78 | |
leżajski | Leżajsk | 583,71 | 69479 | 119,03 | |
lubaczowski | Lubaczów | 1308,37 | 55438 | 42,37 | |
łańcucki | Łańcut | 451,84 | 80898 | 179,04 | |
mielecki | Mielec | 880,50 | 136591 | 155,13 | |
niżański | Nisko | 785,64 | 66699 | 84,9 | |
przemyski | Przemyśl | 1211,22 | 74234 | 61,29 | |
przeworski | Przeworsk | 698,02 | 78354 | 112,25 | |
ropczycko-sędziszowski | Ropczyce | 548,31 | 74416 | 135,72 | |
rzeszowski | Rzeszów | 1153,33 | 168614 | 146,2 | |
sanocki | Sanok | 1156,43 | 94473 | 81,69 | |
stalowowolski | Stalowa Wola | 831,74 | 106272 | 127,77 | |
strzyżowski | Strzyżów | 503,47 | 61505 | 122,16 | |
tarnobrzeski | Tarnobrzeg | 521,06 | 53115 | 101,94 | |
Krosno | - | 43,50 | 46369 | 1065,95 | |
Przemyśl | - | 46,17 | 60999 | 1321,18 | |
Rzeszów | - | 120,41 | 194886 | 1618,52 | |
Tarnobrzeg | - | 85,40 | 46907 | 549,26 |
W 2002 roku z zachodniej części powiatu bieszczadzkiego wydzielono powiat leski.
Województwo podkarpackie składa się z 4 podregionów statystycznych (GUS) – zgodnych ze standardem NUTS Unii Europejskiej:
Obszar województwa zamieszkuje 2 127 462 mieszkańców (dane z 30 czerwca 2019) w 53 miastach, 2157 miejscowościach wiejskich tworzących 1530 sołectw, 160 gmin (stan na 1 stycznia 2011), 21 powiatów oraz 4 miasta na prawach powiatu.
Dane GUS z 30 czerwca 2019
Opis | Ogółem | Kobiety | Mężczyźni | |||
---|---|---|---|---|---|---|
jednostka | osób | % | osób | % | osób | % |
populacja | 2 127 462 | 100 | 1 085 572 | 51 | 1 041 890 | 49 |
powierzchnia | 17 845,76 km² | |||||
gęstość zaludnienia (mieszk./km²) |
119 | 61 | 58 |
Według ostatnich danych GUS-u średnia życia w województwie jest najwyższą w Polsce i wynosi odpowiednio: mężczyźni 73 lata (Polska 71), kobiety 81 lat (Polska 80). Na długowieczność mieszkańców regionu decydujący wpływ mają: czyste środowisko, zdrowy styl życia oraz niski poziom stresu. Województwo podkarpackie jest jednym z pięciu polskich województw obok małopolskiego, mazowieckiego, pomorskiego i wielkopolskiego w którym systematycznie, stale wzrasta liczba ludności.
W województwie podkarpackim są 54 miasta, w tym 4 miasta na prawach powiatu. Miasta zostały uszeregowane według liczby mieszkańców (faktycznego miejsca zamieszkania), na podstawie danych Głównego Urzędu Statystycznego z 31 grudnia 2020. Wskaźnik urbanizacji wynosi 41,4% jest on najniższy w Polsce (2017).
Herb | Nazwa | Powiat | Ludność | Powierzchnia (km²) |
Gęstość zaludnienia (osób/km²) |
Siedziba powiatu |
---|---|---|---|---|---|---|
Rzeszów | miasto na prawach powiatu | 196 638 | 128,97 | 1524 | m.n.p.p. oraz siedziba powiatu | |
Mielec | mielecki | 60 075 | 46,89 | 1281 | siedziba powiatu | |
Przemyśl | miasto na prawach powiatu | 59 779 | 46,17 | 1294 | m.n.p.p. oraz siedziba powiatu | |
Stalowa Wola | stalowowolski | 59 623 | 82,52 | 722 | siedziba powiatu | |
Tarnobrzeg | miasto na prawach powiatu | 46 360 | 85,40 | 542 | m.n.p.p. oraz siedziba powiatu | |
Krosno | miasto na prawach powiatu | 45 944 | 43,50 | 1056 | m.n.p.p. oraz siedziba powiatu | |
Dębica | dębicki | 45 189 | 33,83 | 1335 | siedziba powiatu | |
Jarosław | jarosławski | 37 073 | 34,61 | 1086 | siedziba powiatu | |
Sanok | sanocki | 36 999 | 38,08 | 982 | siedziba powiatu | |
Jasło | jasielski | 34 542 | 36,52 | 960 | siedziba powiatu | |
Łańcut | łańcucki | 17 675 | 19,42 | 912 | siedziba powiatu | |
Ropczyce | ropczycko-sędziszowski | 15 864 | 47,10 | 336 | siedziba powiatu | |
Nisko | niżański | 15 193 | 60,96 | 251 | siedziba powiatu | |
Przeworsk | przeworski | 15 105 | 22,13 | 694 | siedziba powiatu | |
Leżajsk | leżajski | 13 585 | 20,58 | 673 | siedziba powiatu | |
Sędziszów Małopolski | ropczycko-sędziszowski | 12 415 | 9,96 | 1241 | ||
Lubaczów | lubaczowski | 11 830 | 25,73 | 467 | siedziba powiatu | |
Nowa Dęba | tarnobrzeski | 11 006 | 16,70 | 668 | ||
Ustrzyki Dolne | bieszczadzki | 8 917 | 16,79 | 542 | siedziba powiatu | |
Kolbuszowa | kolbuszowski | 8 922 | 7,94 | 1143 | siedziba powiatu | |
Strzyżów | strzyżowski | 8 781 | 13,89 | 640 | siedziba powiatu | |
Głogów Małopolski | rzeszowski | 8 689 | 13,71 | 485 | ||
Brzozów | brzozowski | 7 425 | 11,46 | 651 | siedziba powiatu | |
Rudnik nad Sanem | niżański | 6 677 | 36,60 | 183 | ||
Boguchwała | rzeszowski | 6 140 | 9,11 | 678 | ||
Dynów | rzeszowski | 6 063 | 24,55 | 250 | ||
Nowa Sarzyna | leżajski | 5 740 | 9,15 | 638 | ||
Jedlicze | krośnieński | 5 658 | 10,60 | 541 | ||
Lesko | leski | 5 406 | 15,33 | 354 | siedziba powiatu | |
Radymno | jarosławski | 5 214 | 13,62 | 388 | ||
Zagórz | sanocki | 5 093 | 22,29 | 229 | ||
Pilzno | dębicki | 4 958 | 16,04 | 306 | ||
Sokołów Małopolski | rzeszowski | 4 210 | 15,54 | 270 | ||
Rymanów | krośnieński | 3 774 | 12,39 | 309 | ||
Tyczyn | rzeszowski | 3 983 | 9,67 | 395 | ||
Pruchnik | jarosławski | 3 740 | 19,91 | 189 | ||
Radomyśl Wielki | mielecki | 3 225 | 8,79 | 368 | ||
Kańczuga | przeworski | 3 131 | 7,60 | 417 | ||
Zaklików | stalowowolski | 2 954 | 11,42 | 261 | ||
Oleszyce | lubaczowski | 2 948 | 5,08 | 583 | ||
Brzostek | dębicki | 2 749 | 8,76 | 314 | ||
Sieniawa | przeworski | 2 132 | 6,74 | 318 | ||
Błażowa | rzeszowski | 2 148 | 4,23 | 506 | ||
Narol | lubaczowski | 2 040 | 12,42 | 168 | ||
Dukla | krośnieński | 2 044 | 5,48 | 376 | ||
Cieszanów | lubaczowski | 1 922 | 15,06 | 127 | ||
Iwonicz-Zdrój | krośnieński | 1 742 | 5,89 | 303 | ||
Przecław | mielecki | 1 788 | 16,04 | 111 | ||
Baranów Sandomierski | tarnobrzeski | 1 430 | 9,15 | 159 | ||
Ulanów | niżański | 1 427 | 8,20 | 173 | ||
Kołaczyce | jasielski | 1 427 | 7,15 | 197 | ||
Jawornik Polski | przeworski | 1 177 | 8,48 | 139 | ||
Bircza | przemyski | 987 | 4,63 | 213 | ||
Dubiecko | przemyski | 871 | 2,39 | 364 |
Organem stanowiącym jest Sejmik Województwa Podkarpackiego, składający się z 33 radnych. Siedzibą sejmiku województwa jest Rzeszów. Sejmik wybiera organ wykonawczy województwa, którym jest Zarząd Województwa Podkarpackiego, składający się z 5 członków z przewodniczącym mu marszałkiem.
Podział klubów w Sejmiku Województwa Podkarpackiego (stan na 12 stycznia 2024):
Marszałkowie województwa:
Organem administracji rządowej jest Wojewoda Podkarpacki, wyznaczany przez Prezesa Rady Ministrów. Siedzibą wojewody jest Rzeszów. Podkarpacki Urząd Wojewódzki w Rzeszowie znajduje się przy ulicy Grunwaldzkiej 15. W ramach urzędu działają także 3 delegatury: w Krośnie, Przemyślu i Tarnobrzegu.
Delegatury urzędu wojewódzkiego obejmują swoim zasięgiem działania:
Wojewodowie
Wicewojewodowie
Okręg wyborczy nr 22 do Sejmu RP (stan na 13 listopada 2023)
Okręg wyborczy nr 23 do Sejmu RP (stan na 13 listopada 2023)
Okręg wyborczy nr 54 do Senatu RP (stan na 13 listopada 2023)
Okręg wyborczy nr 55 do Senatu RP (stan na 13 listopada 2023)
Okręg wyborczy nr 56 do Senatu RP (stan na 13 listopada 2023)
Okręg wyborczy nr 57 do Senatu RP (stan na 13 listopada 2023)
Okręg wyborczy nr 58 do Senatu RP (stan na 13 listopada 2023)
Okręg wyborczy nr 9 do Parlamentu Europejskiego w Polsce (stan na 26 maja 2019)
W 2012 r. produkt krajowy brutto woj. podkarpackiego wynosił 62,4 mld zł, co stanowiło 3,9% PKB Polski. Produkt krajowy brutto na 1 mieszkańca wynosił 29,3 tys. zł (70,0% średniej krajowej), co plasowało podkarpackie na ostatnim miejscu względem innych województw.
Przeciętne miesięczne wynagrodzenie mieszkańca woj. podkarpackiego w 3. kwartale 2011 r. wynosiło 3074,48 zł, co lokowało je na 15. miejscu względem wszystkich województw.
We wrześniu 2019 liczba zarejestrowanych bezrobotnych w województwie obejmowała ok. 72,7 tys. mieszkańców, co stanowi stopę bezrobocia na poziomie 7,7% do aktywnych zawodowo.
W 2012 r. 7,0% mieszkańców w gospodarstwach domowych woj. podkarpackiego miało wydatki poniżej granicy ubóstwa skrajnego (tzn. znajdowało się poniżej minimum egzystencji).
W 2010 r. produkcja sprzedana przemysłu w woj. podkarpackim wynosiła 30,8 mld zł, co stanowiło 3,1% produkcji przemysłu Polski. Sprzedaż produkcji budowlano-montażowej w podkarpackim wynosiła 5,6 mld zł, co stanowiło 3,5% tej sprzedaży Polski.
Podkarpackie gospodarstwa rolne są jednak bardzo rozdrobnione, co bardzo negatywnie wpływa na ich rentowność i rzadko kiedy jest jedynym źródłem utrzymania rodziny.
Na terenie województwa podkarpackiego funkcjonuje największy w Polsce klaster przemysłu lotniczego – Dolina Lotnicza. Cechuje go duża koncentracja firm przemysłu lotniczego, ośrodków naukowo-badawczych oraz rozwinięte zaplecze edukacyjne i szkoleniowe. Centrum Doliny Lotniczej znajduje się w stolicy regionu Rzeszowie, a głównymi ośrodkami Doliny Lotniczej obok Rzeszowa są największe przemysłowe miasta województwa: Mielec, Krosno, Dębica, Stalowa Wola oraz Sędziszów Małopolski oraz miasta spoza regionu Bielsko-Biała i Świdnik. W większości z tych miast funkcjonują porty lotnicze Rzeszów: RZE, Świdnik LUZ oraz czynne cywilne lotniska sportowe: lotnisko Bielsko-Biała Aleksandrowice, Lotnisko Krosno, lotnisko Mielec, Lotnisko Stalowa Wola-Turbia.
Surowcami kopalnymi są siarka, ropa naftowa oraz gaz ziemny. Surowce mineralne są wydobywane głównie w górzystej, południowej części województwa: piaskowce, wapienie, gipsy (w tym gips alabastrowy), glinki ceramiczne, piaski (w tym piaski szklarskie) i żwiry, a także torf, wody mineralne i geotermalne. Swoją siedzibę mają tutaj największe polskie koncerny naftowo – gazowe: PGNiG Technologie w Krośnie oraz jeden z trzech polskich oddziałów PGNiG w Sanoku. W okolicach Rzeszowa oraz Sanoka znajdują się największe w Polsce podziemne magazyny gazu ziemnego w Brzeźnicy, Husowie, Strachocinie oraz Swarzowie. Ze względu na duże złoża ropy naftowej zlokalizowano tutaj trzy rafinerie w Jaśle, Jedliczu oraz Gorlicach.
Specjalne strefy ekonomiczne:
Parki przemysłowe i technologiczne:
Autostrady:
Drogi ekspresowe:
Drogi krajowe
Województwo podkarpackie jest właścicielem 37 pojazdów zakupionych przez Urząd Marszałkowski.
Seria | Typ | Numery | Liczba | Producent | Użytkownik | Źródło |
---|---|---|---|---|---|---|
EN62A Elf II | 21WEb | 101 ÷ 105 | 5 | Pesa Bydgoszcz | Polregio | |
EN63 Impuls | 36WE | 001 | 1 | Newag | Polregio | |
EN63A Impuls | 36WEa | 019 | 1 | Newag | Polregio | |
EN63B Impuls II | 36WEdb | 101 ÷ 108 | 8 | Newag | Polregio | |
EN64 Acatus Plus | 40WE | 001, 005 | 2 | Pesa Bydgoszcz | Polregio | |
EN76A Elf II | 22WEf | 101 ÷ 102 | 2 | Pesa Bydgoszcz | Polregio | |
EN98 Impuls | 37WE | 001 ÷ 002 | 2 | Newag | Polregio | |
31WE Impuls | 31WEbb | 001 ÷ 008 | 8 | Newag | Polregio | |
SA103 | 214Ma | 001 ÷ 002 | 2 | Pesa Bydgoszcz | Polregio | |
SA109 | 212M | 007, 010 | 2 | Kolzam | Polregio | |
SA134 | 218Md | 022, 029 | 2 | ZNTK „Mińsk Mazowiecki” | Polregio | |
SA135 | 214Ma | 010 ÷ 014, 023 | 6 | ZNTK „Mińsk Mazowiecki” | Polregio | |
SA140 | 222Ma | 001 ÷ 004 | 4 | Newag | Polregio |
Drogowe:
Kolejowe:
Lotnicze przejścia graniczne:
Instytucje kultury samorządu województwa:
Lista zamków i pałaców woj. podkarpackiego:
W województwie podkarpackim działa centrum powiadamiania ratunkowego, które znajduje się w Rzeszowie i które obsługuje zgłoszenia alarmowe kierowane do numerów alarmowych 112, 997, 998 i 999.
Szpital w Stalowej Woli:
Szpital w Krośnie:
Szpital w Mielcu:
Szpital w Dębicy:
Szpital w Jarosławiu:
Szpital w Sanoku:
Szpital w Jaśle:
Szpital w Łańcucie:
Szpital w Przeworsku:
Szpital w Ropczycach:
Szpital w Nisku:
Szpital w Leżajsku:
Szpital w Lubaczowie:
Szpital w Nowej Dębie:
Szpital w Ustrzykach Dolnych:
Szpital w Kolbuszowej:
Szpital w Strzyżowie:
Szpital w Brzozowie:
Szpital w Sędziszowie Młopolskim:
Szpital w Lesku:
Szpital w Górnie:
Uzdrowiska w Województwie Podkarpackim:
Podkarpacka policja posiada 17 jednostek powiatowych i 4 miejskie. Komenda Wojewódzka Policji znajduje się w Rzeszowie.
Główną siedzibą straży pożarnej jest Komenda Wojewódzka Państwowej Straży Pożarnej w Rzeszowie. Na terenie województwa działa 17 komend powiatowych oraz 4 komendy miejskie PSP. Na obszarze stworzono 27 jednostek ratowniczo-gaśniczych, na bazie kilku z nich powstało kilka grup specjalistycznych: 2 – ratownictwo chemiczno-ekologiczne (Nowa Sarzyna, Rzeszów), 5 – ratownictwo wodno-nurkowe (Tarnobrzeg, Przemyśl, Sanok, Brzozów, Jasło), 2 – ratownictwo wysokościowe (Rzeszów, Krosno).
Jednostki wojskowe w województwie podkarpackim:
Wojskowe Centra Rekrutacji w Województwie Podkarpackim:
Obszary specjalnej ochrony ptaków:
Obszary specjalnej ochrony siedlisk:
Według stanu na dzień 1 stycznia 2005 roku w województwie jest 94 rezerwatów przyrody o łącznej powierzchni 10733,10 ha, czyli 0,6% powierzchni województwa.
Podział rezerwatów według typu:
Zdecydowana większość mieszkańców województwa podkarpackiego należy do Kościoła rzymskokatolickiego. Na terenie województwa znajdują się części: metropolia lubelska, metropolia krakowska oraz metropolia przemyska w której skład wchodzi: archidiecezja przemyska w całości oraz dwie diecezje w częściach: diecezja rzeszowska, diecezja zamojsko-lubaczowska. Działa również Kościół Greckokatolicki, Kościół Polskokatolicki, Polski Autokefaliczny Kościół Prawosławny, Kościoły protestanckie oraz Świadkowie Jehowy.
Na terenie województwa podkarpackiego znajdują się ważne sanktuaria katolickie: sanktuarium Grobu Bożego w Przeworsku, sanktuarium Pasyjno-Maryjne w Kalwarii Pacławskiej, sanktuarium MB Pocieszenia w Leżajsku, sanktuarium MB Miłosierdzia w Starej Wsi, sanktuarium MB Saletyńskiej w Dębowcu, sanktuarium Świętego Jana w Dukli.
W Miejscu Piastowym położony jest dom macierzysty Zgromadzeń Świętego Michała Archanioła (michalitów i michalitek), zaś w Starej Wsi koło Brzozowa dom generalny służebniczek starowiejskich.
Na liście produktów tradycyjnych Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi znajduje się 248 produktów z województwa podkarpackiego (5 stycznia 2022), najwięcej w Polsce:
Najbardziej utytułowanym klubem piłkarskim w województwie jest Stal Mielec, dwukrotny mistrz Polski w sezonach 1972/73 i 1975/76, wicemistrz 1974/75, finalista Pucharu Polski 1975/76 oraz jeden z dwóch polskich ćwierćfinalistów Pucharu UEFA w historii (edycja 1975/76). W czasach świetności klubu, które przypadły na lata 70. XX wieku, grało w nim wielu reprezentantów Polski i innych czołowych piłkarzy. Na początku lat 90. główny sponsor klubu, PZL Mielec, popadł w poważne tarapaty finansowe, a wraz z nim klub. W sezonie 2014/2015 drużyna seniorów gra w II lidze, jednak trofea zdobywają młodzi piłkarze (Mistrzostwo Polski U-17 w 2007, wicemistrzostwo U-19 w 2007).
Stal Mielec nie jest jedynym klubem województwa, który osiągał sukcesy. W rozgrywkach najwyższej ligi w Polsce brały udział również Stal Rzeszów, Stal Stalowa Wola, Siarka Tarnobrzeg, oraz Igloopol Dębica. Od 2022 roku Stal Rzeszów oraz CWKS Resovia Rzeszów uczestniczą w rozgrywkach I ligi (zaplecze Ekstraklasy). Stal Rzeszów w 1975 roku zdobyła Puchar Polski. W sezornie 1980 /1981 do 1/2 Pucharu Polski awansowała CWKS Resovia Rzeszów.
Od sezonu 2020/2021 w Ekstraklasie ponownie gra Stal Mielec, od 2022 roku w II lidze gra Siarka Tarnobrzeg, natomiast Stal Stalowa Wola gra w III lidze.
W 2020 roku do zawodowej I ligi (zaplecze Ekstraklasy) awansowała drużyna piłkarska CWKS Resovia Rzeszów. Był to pierwszy awans na drugi szczebel rozgrywkowy dla klubu z Rzeszowa od 26 lat. Resovia awansowała w derbach piłkarskich pokonując w karnych lokalnego rywala Stal Rzeszów. CWKS Resovia rozgrywa swoje mecze na Stadionie Miejskim w Rzeszowie. W 2022 roku do zawodowej Resovii w I lidze dołączyła również drużyna piłkarska Stali Rzeszów.
Szczególnie zasłużonym klubem jest Resovia, który święcił największe triumfy w latach 70. i 80. Resovia jest siedmiokrotnym Mistrzem Polski, trzykrotnym zdobywcą Pucharu Polski oraz Klubowym Wicemistrzem Świata z 1974 roku. Obecnie drużyna powraca do świetności – w 2004 roku, po dwunastoletniej przerwie, wywalczyła awans do Polskiej Ligi Siatkówki, a w latach 2009, 2010 i 2011 stawała na podium Mistrzostw Polski. 22.04.2012 po 37-latach Asseco Resovia zdobyła tytuł Mistrza Polski. W 2013 zespół z Rzeszowa powtórzył ten sukces. Zespół zajął też 2. miejsce w Pucharze CEV w sezonie 2011/2012.
Również siatkarze Stali Mielec odnosili sukcesy – mężczyźni w 1976 roku zdobyli Puchar Polski, kobiety zaś w 2000 roku wicemistrzostwo Polski i ćwierćfinał Pucharu Konfederacji CEV w 2003 roku.
W sezonie 2011/2012 województwo w PlusLidze reprezentowali siatkarze Resovii, w 1 lidze kobiet zaś siatkarki Stal Mielec S.A.
Od sezonu 2014/2015 w kobiecej Orlen Lidze występuje zespół KS DevelopRes Rzeszów, który w latach 2017, 2019 zajął 3 miejsce, a w latach 2020–2021 zdobył vicemistrzostwo Polski.
Stal Rzeszów od lat reprezentuje województwo w najważniejszych rozgrywkach, klub ten wielokrotnie zdobywał medale wszystkich kolorów w Mistrzostwach Polski. W drugiej lidze startuje zespół Wilki Krosno (od 2023 w ekstralidze).
W rozgrywkach Polskiej Ligi Koszykówki występowały: Siarka Tarnobrzeg w latach 2010–2016 (od sezonu 2018/19 wycofana z rozgrywek) oraz MOSiR Krosno w latach 2016–2018 (od sezonu 2019 w I lidze). W I lidze mężczyzn grają Sokół Łańcut, Polonia Przemyśl.
W sezonach 1995/96 oraz 2012/2013 w rozgrywkach Polskiej Ligi Koszykówki Kobiet występował zespół AZS Rzeszów.
W sezonie 1975 największym osiągnięciem w koszykówce było zdobycie przez Resovię tytuł mistrza Polski. W 1994 i 1995 Polonia Przemyśl zdobyła srebrny i brązowy medal Mistrzostw Polski.
W ZPRP zrzeszonych jest 15 klubów z województwa podkarpackiego, z czego zdecydowaną większość stanowią kluby uczniowskie i szkolne. Stal Mielec zdobyła tytuł Wicemistrza Polski w 1975 roku i Puchar Polski w 1971 roku. Od sezonu 2010/2011 gra w PGNiG Superlidze Mężczyzn, zakończyła tenże sezon na czwartym miejscu. Czuwaj Przemyśl od sezonu 2010/2011 startuje w rozgrywkach I ligi. Juvenia Rzeszów i Orzeł Przeworsk występują na parkietach II ligi. W żeńskiej 1 lidze występują dwa jarosławskie zespoły – TS MKS SAN Jarosław i SPR JKS Jarosław.
Forbet-OWG Tarnobrzeg jest najlepszym zespołem Ekstraklasy Kobiet; 30-krotny Drużynowy Mistrz Polski (sezony 1990/91 do 2004/05 oraz od 2006/0 7 do 2020/2021) oraz Wicemistrz Polski w sezonach 1989/90 i 2005/2006; 2. miejsce w Pucharze Europy Mistrzów klubowych: 1998/99; 2. miejsce w Pucharze ETTU Nancy Evans CUP: w latach 2008–2010 i 2013; 1. miejsce w sezonie 2014/2015; 2 miejsce w European Champions League ETTU w sezonach 2015/16 i 2016/17; 1 miejsce w sezonach 2018/19 i 2019/20. W męskiej ekstraklasie zespół reprezentują z powodzeniem 2 kluby: AZS Rzeszów – 3 krotny brązowy medalista (jako AZS Rzeszów w sezonach 2008/09 i 2011/12 i w sezonie 2017/18 jako Fibrain AZS Politechnika Rzeszów), PKS Kolping FRAC Jarosław – 2 krotny Mistrz Polski w sezonach 2017/18 oraz 2019/20 oraz 5-krotny brązowy medalista w sezonach 2012 – 16 (jako Kolping Jarosław) i w sezonie 2018/19 jako PKS Kolping FRAC Jarosław.
Jedynym reprezentantem województwa, który bierze udział w rozgrywkach Polskiej Hokej Ligi jest STS Sanok. Jest to zarazem najbardziej utytułowany klub województwa, który zdobył złoty medal mistrzostw Polski w 2012 i 2014 oraz Puchar Polski w 2010 i 2011.