Zygmunt Augustowski

Wygląd przypnij ukryj Zygmunt AugustowskiŚlepowron, Lanca, Hubert
Ilustracja
Zygmunt Augustowski (przed 1945)
rotmistrz rotmistrz
Data i miejsce urodzenia

1 stycznia 1915
Wilno

Data śmierci

20 marca 2008

Przebieg służby
Siły zbrojne

Wojsko Polskie
Armia Krajowa

Jednostki

„Wachlarz”

Główne wojny i bitwy

II wojna światowa

działania zbrojne podziemia antykomunistycznego w Polsce

Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Walecznych (od 1941, trzykrotnie)
Grób braci Kazimierza i Zygmunta Augustowskich na Cmentarzu Wilanowskim w Warszawie

Zygmunt Augustowski (ps. „Ślepowron”, „Lanca”, „Hubert”; ur. 1 stycznia 1915 w Wilnie, zm. 20 marca 2008 w Warszawie) – polski działacz podziemia niepodległościowego w czasie II wojny światowej i podziemia antykomunistycznego, dowódca Ośrodka Dywersyjnego „Tumonty” V Odcinka „Wachlarz”, działacz Korporacji Akademickiej Konwent Polonia. Brat Kazimierza Augustowskiego.

Życie i działalność

Jako żołnierz WP, brał udział w polskiej wojnie obronnej 1939, następnie podjął próbę przedostania się na Zachód, zakończoną aresztowaniem przez Niemców i internowaniem na Pomorzu Zachodnim do czerwca 1940. We wrześniu 1940 przystąpił do Związku Walki Zbrojnej. Od 1942 działał w „Wachlarzu”. Od początku 1943 był dowódcą ośrodka dywersji „Tyrmonty” – Komendy Okręgu Wilno AK, a od stycznia 1944 r. już w stopniu rotmistrza, był dowódcą „Kedywu” miasta Wilna, uczestnicząc następnie między innymi w operacji Ostra Brama.

Członek organizacji konspiracyjnej „NIE”, dowodząc w ramach jej struktur oddziałem specjalnym, z którym przeszedł na tereny Wybrzeża. W kwietniu 1945 został po raz pierwszy aresztowany przez władze komunistyczne w Sopocie. Odbity po trzech miesiącach, organizował grupę wywiadowczą na polecenie Komendy Głównej WiN. Ponownie aresztowany w 1948, został skazany na 10 lat więzienia. Wyrok odbywał między innymi w warszawskim areszcie przy ul. Rakowieckiej. Zwolniony w 1956. Pracował jako radca prawny diecezji poznańskiej, był nestorem Korporacji Akademickiej Konwent Polonia.

Współpraca ze Służbą Bezpieczeństwa PRL

Od 1956 do marca 1990 długoletni tajny współpracownik organów bezpieczeństwa Polski Ludowej. Brał udział w wielu operacjach Służby Bezpieczeństwa wymierzonych przeciwko środowiskom kombatanckim byłej Armii Krajowej oraz przedstawicielom politycznym uchodźstwa polskiego na obczyźnie, a także wobec środowisk duchowieństwa katolickiego.

Pochowany na cmentarzu wilanowskim w Warszawie.

Życie prywatne

Był mężem ppor. Ireny Augustowskiej ps. „Ewa”.

Wybrane odznaczenia

Przypisy

  1. ↑ 69. rocznica wybuchu II Wojny Światowej. Oficjalna strona Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej / Archiwum Lecha Kaczyńskiego / Aktualności / Rok 2008, 2008-09-01. .
  2. ↑ Zygmunt Augustowski. Inwentarz archiwalny. Wojewódzki Urząd Spraw Wewnętrznych w Bydgoszczy 1983-1990 . IPN. .
  3. ↑ Konwent Polonia. archiwumkorporacyjne.pl. .
  4. ↑ K.A.K.A. Tochman K.A.K.A., Samozwańczy rotmistrz. Zygmunt Augustowski. Tajny współpracownik komunistycznych służb specjalnych ps. „Jan”, „Wiktor”, „San”, „Mociński”, „Bross”, „Civis”, „Wywiad i kontrwywiad wojskowy II RP, cz. I (2019, t. 9) i cz. II (2020, t. 10)” .brak strony (czasopismo)
  5. ↑ „Wywiad i kontrwywiad wojskowy II RP. Studia i materiały z działalności Oddziału II SG WP”, 10, Łomianki: Wydawnictwo LTW, 2020, ISBN 978-83-7565-633-6 (pol.).???brak strony (czasopismo)
  6. ↑ TomaszT. Lenczewski TomaszT., Agent totalny, „Do Rzeczy”, 8 lutego 2019 .
  7. ↑ Krzysztof A. Tochman: Zygmunt Augustowski: człowiek, który wymyślił swoją biografię. histmag.org. . (pol.).
  8. ↑ Kawalerowie Orderu Virtuti Militari (stan na 14.12.2013). . .
  9. ↑ Uroczystości z okazji 215. rocznicy ustanowienia Orderu Wojennego Virtuti Militari. Oficjalna strona Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej / Archiwum Lecha Kaczyńskiego / Aktualności / Rok 2007, 2007-06-17. .

Bibliografia

Kontrola autorytatywna (osoba):