Dlaczego rośliny ulegają zjawisku fototaksji?

Dlaczego rośliny ulegają zjawisku fototaksji?

Już od starożytności naukowcy zastanawiali się, dlaczego rośliny wykazują ruch w kierunku światła. Właśnie o tym zjawisku jest mowa w przypadku fototaksji, czyli reakcji roślin na bodziec światłowy. Pomimo wielu lat badań wciąż nie udało się do końca wyjaśnić, jak to działa. Niemniej jednak, istnieje wiele teorii, które staramy się tu przedstawić.

Co to jest fototaksja?

Fototaksja to ruchliwość organizmów żywych związana z reakcją na bodziec świetlny. W przypadku roślin zjawisko to polega na tym, że korzenie, łodygi i liście wyginają się w kierunku źródła światła, co ułatwia im korzystanie z fotosyntezy i zapewnia optymalne warunki do wzrostu. Zjawisko to zauważono już ponad 200 lat temu, jednak jego dokładne mechanizmy nadal nie są do końca poznane.

Jakie teorie wyjaśniają fototaksję u roślin?

  • Teoria chemiczna
  • Według tej teorii, fototaksja to skutek dyfuzji substancji chemicznych produkowanych przez rośliny w kierunku źródła światła. Tworzą się w ten sposób gradienty stężeń substancji, które wpływają na kierunek wzrostu rośliny.

  • Teoria elektryczna
  • Zgodnie z tą teorią, fototaksja jest wynikiem zmiany potencjału elektrycznego w roślinie pod wpływem bodźca świetlnego. Powoduje to zwiększenie napięcia w komórce, co skutkuje skierowaniem wzrostu w kierunku źródła światła.

  • Teoria hormonalna
  • Według tej teorii, fototaksja to wynik działania fitohormonów – substancji chemicznych regulujących rozwój roślin. Stymulują one wzrost w kierunku światła, co umożliwia fotosyntezę i rozwój rośliny.

  • Teoria mechaniczna
  • Przypuszcza się, że fototaksję można wyjaśnić zmianami w mikrostrukturze rośliny. Światło skutkuje zmianą napięcia w tkankach roślinnych, co wpływa na kierunek ich rozwoju.

Jakie czynniki wpływają na fototaksję?

  • Intensywność światła
  • Im większa jest intensywność światła, tym większa jest reakcja roślin na bodziec. Dlatego też rośliny częściej wyginają się w kierunku źródła światła w pełnym słońcu niż na półcieniu.

  • Długość fali świetlnej
  • Różne rodzaje światła wywołują różną reakcję roślin. Światło czerwone i żółte skłania rośliny do wzrostu, natomiast światło niebieskie wpływa na rozwój korzeni i liści.

  • Kierunek źródła światła
  • Rośliny reagują na kierunek źródła światła, co skutkuje skierowaniem wzrostu w jego stronę.

  • Czas trwania światła
  • Czas, przez jaki roślina jest naświetlana, wpływa na tempo jej wzrostu i reakcję na światło.

  • Stan rośliny
  • Rośliny osłabione, chore czy zranione reagują na bodziec światłowy inaczej niż te zdrowe.

W jaki sposób fototaksja wpływa na rozwój roślin?

Fototaksja umożliwia korzystanie z fotosyntezy, dzięki której rośliny wytwarzają substancje niezbędne do wzrostu i rozwoju. Rośliny, które nie są w stanie zareagować na bodziec światłowy, rosną wolniej i są bardziej podatne na choroby. Dlatego też fototaksja jest niezwykle istotna dla prawidłowego rozwoju roślin.

Podsumowanie

Nie ma jednoznacznej odpowiedzi na pytanie, dlaczego rośliny ulegają zjawisku fototaksji. Wiadomo jednak, że zjawisko to wpływa na ich rozwój i przystosowanie do warunków środowiska. Choć wiele teorii stara się to wyjaśnić, nadal wiele pozostaje nierozwiązanych zagadek. Niemniej jednak, fototaksja jest jednym z ważniejszych procesów zachodzących w roślinach i ma duży wpływ na ich wzrost i rozwój.