Ćitta

W dzisiejszym świecie Ćitta staje się coraz bardziej istotny. Niezależnie od tego, czy na poziomie osobistym, zawodowym czy społecznym, Ćitta stał się tematem wspólnego zainteresowania wielu różnych osób. Wpływ Ćitta jest niezaprzeczalny, ponieważ wpływa na tak różnorodne aspekty, jak gospodarka, technologia, zdrowie, relacje międzyludzkie, a nawet środowisko. Z tego powodu niezbędna jest dogłębna analiza zjawiska Ćitta, jego implikacji i możliwych konsekwencji w perspektywie krótko- i długoterminowej. W tym artykule szczegółowo zbadamy wszystkie aspekty związane z Ćitta, aby zapewnić wszechstronną i wzbogacającą wizję na ten temat, który tak bardzo nas interesuje.

Ćitta (pali Czitta, sanskryt trl. ćitta) – kategoria ontologiczna w religiach dharmicznych tłumaczona zależnie od tradycji jako umysł wyższy lub niższy umysł.

Hinduizm

  • Ćitta indywidualna (wjasti ćitta, przynależąca do dźiwy) pojmowana jest jako nieskończenie mała część ćitty kosmicznej (samaszti ćitty, powstałej z czystej mahat sattwy – części sattwicznej mahat tattwy).

Ćitta w filozofii indyjskiej to cześć antahkarany, magazyn samskar (impresji, źródło świadomości, siedziba duszy jednostki).

  • Bóstwem ćitty jest Naraga[1].
  • W jodze klasycznej ćitta rozumiana jest jako podmiot w procesach poznania i utożsamiana z empirycznym ja jednostki, empiryczną świadomością[2].
  • Swami Muktananda Paramahansa podaje iż w procesie rozwoju, ćitta osiąga poziom określany terminem ćajtanja (czysta świadomość)[3].
  • Śri Anirwan objaśnia ćittę, jako naszą jednostkową świadomość empiryczną a jej płaszczyznę określa terminem ćittabhumi.[4]

Zobacz też

Buddyzm

Ćitta czasem tłumaczone jest jako Umysł. To podstawowy termin w buddyzmie mahajany, nie posiada on dosłownego odpowiednika w zachodnich językach.

  • Pisany małą literą (ćitta, umysł) oznacza różnicujący intelekt (manas).
  • Pisany dużą literą (Citta, Umysł), termin doktryny czittamatra. Oznacza „samoświadomy i samorozświetlający się Umysł wolny od dualizmu doświadczenia i doświadczającego”, potocznie zwany naturą umysłu i zarazem naturą rzeczywistości. Poczucie „dualizmu subiekt-obiekt” stwarzają przykrywające tę naturę, zgromadzone indywidualnie zgodnie z prawem przyczynowo-skutkowym karma, nawykowe skłonności i splamienia. To zgrubne poziomy świadomości, które zanikają całkowicie w czasie procesu śmierci. Jednak dalej „reinkarnują” się te najsubtelniejsze, umożliwiając w bardo, jak i w kolejnym odrodzeniu powrót do nawykowych sił. Teksty buddyjskie przyrównują zgrubne poziomy świadomości do fal oceanu, najsubtelniejsze do głębin a „samoświadomy i samorozświetlający się Umysł wolny od dualizmu doświadczenia i doświadczającego” do wody oceanu. Pojedyncze fale pojawiają się i znikają, niekiedy uchodząc w głębiny, a niekiedy można je wyodrębnić (śmierć, bardo i kolejne odrodzenie), ale przez cały czas pozostają częścią wody oceanu.

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ Tattwa bodha II.4. W: Śankaraczarja: Śankaraczarja. Klejnot mądrości Wschodu. Józef Świtkowski (tł.), Leonard Górnicki (red.). Wyd. 1. Wrocław: „Borgis” Pracownia, 1999, s. 130. ISBN 83-87129-70-4.
  2. ↑ Koncepcja nieświadomości w klasycznej jodze indyjskiej, Marzenna Jakubczak, Kwartalnik filozoficzny, t. 21, z. 2 (1993), s. 54.
  3. ↑ Meditation on the Guru. W: Swami Muktananda Paramahansa: Play of Consciousness. Chitshakti Vilas. A spiritual autobiography. Wyd. 1. Ganeshpuri: Gurudev Siddha Peeth, 1994, s. 49. ISBN 81-85501-18-1. (ang.).
  4. ↑ Słownik terminów sanskryckich i imion własnych. W: Śri Anirwan: Joga wewnętrzna (Antarjoga). Magda Złotowska (tłum. z języka bengalskiego). Wyd. 1. Warszawa: Wydawnictwo Czarna Owca, 2023, s. 124. ISBN 978-83-8252-591-5. Cytat: ja, ego.