8 Dywizjon Artylerii Przeciwlotniczej (II RP)
Wygląd
przypnij
ukryj
8 Dywizjon Artylerii Przeciwlotniczej
Historia
|
Państwo
|
Polska
|
Sformowanie
|
1926
|
Rozformowanie
|
1939
|
Tradycje
|
Nadanie sztandaru
|
1938
|
Rodowód
|
samodzielna bateria przeciwlotnicza nr 8
|
Organizacja
|
Dyslokacja
|
garnizon Toruń
|
|
Rodzaj sił zbrojnych
|
wojsko
|
Rodzaj wojsk
|
artyleria
|
Artyleria przeciwlotnicza WP przed wybuchem II wś
8 Dywizjon Artylerii Przeciwlotniczej (8 daplot) – pododdział artylerii przeciwlotniczej Wojska Polskiego w II Rzeczypospolitej.
Dywizjon stacjonował w garnizonie Toruń, w koszarach im. Józefa Poniatowskiego. W 1939 w organizacji pokojowej dyonu występowały trzy baterie motorowe i jedna bateria półstała artylerii przeciwlotniczej. Wszystkie baterie były uzbrojone w 40 mm armaty przeciwlotnicze wz. 1936 i 1938.
Mobilizacja
Dyon był jednostką mobilizującą. W dniach 24-25 sierpnia 1939, w Toruniu, zgodnie z planem mobilizacyjnym „W” dyon sformował dziewięć pododdziałów artylerii przeciwlotniczej dla wielkich jednostek piechoty i kawalerii Armii „Pomorze”:
- bateria motorowa artylerii plot. 40 mm typ A nr 4 dla 4 DP
- bateria motorowa artylerii plot. 40 mm Typ A nr 15 dla 15 DP
- bateria motorowa artylerii plot. 40 mm typ A nr 16 dla 16 DP
- bateria motorowa artylerii plot. 40 mm typ B nr 91 dla Pomorskiej BK
- pluton półstały artylerii plot. 40 mm nr 801
- pluton półstały artylerii plot. 40 mm nr 802
- pluton półstały artylerii plot. 40 mm nr 803
- pluton półstały artylerii plot. 40 mm nr 804
- pluton półstały artylerii plot. 40 mm nr 805.
Po zakończeniu mobilizacji dyon został rozformowany. Dowódca dyonu, mjr Marian Bieniak otrzymał przydział mobilizacyjny do Dowództwa Lotnictwa i OPL Armii „Pomorze” na stanowisko referenta OPL.
Żołnierze dywizjonu
Dowódcy baterii i dywizjonu
|
por. art. Piotr Łukaszewicz
|
od 15 II 1925
|
mjr / ppłk art. Kazimierz II Baran
|
VII 1926 – IV 1936
|
mjr art. Marian Bieniak
|
IV 1936 – VIII 1939
|
Obsada personalna samodzielnego dywizjonu artylerii przeciwlotniczej nr 8
|
w lipcu 1926
|
w 1928
|
dowódca dywizjonu
|
mjr art. Kazimierz II Baran
|
mjr art. Kazimierz II Baran
|
adiutant
|
por. art. Józef II Zieliński
|
por. art. Józef II Zieliński
|
dowódca 1 baterii
|
por. art. Piotr Łukaszewicz
|
kpt. art. Piotr Łukaszewicz
|
oficer młodszy 1 baterii
|
por. art. Leon Furmanowicz
|
por. art. Leon Furmanowicz
|
dowódca 2 baterii
|
kpt. / mjr art. Edmund Bartkowski (do VI 1927)
|
|
oficer młodszy 2 baterii
|
por. art. Mieczysław Zylber
|
|
dowódca plutonu technicznego
|
por. art. Józef Frydrychowski
|
|
zastępca dowódcy plutonu technicznego
|
por. art. Ignacy Dziubiński
|
por. art. Ignacy Dziubiński
|
-
|
-
|
por. art. Wacław Jasiuk
|
-
|
-
|
por. art. Jerzy Brzeziński
|
-
|
-
|
ppor. art. Wacław Martynowski
|
Obsada personalna w marcu 1939
|
przydziały mobilizacyjne we wrześniu 1939
|
dowódca dyonu
|
mjr art. Marian Bieniak
|
referent OPL w Dowództwie Lotnictwa i OPL Armii „Pomorze”
|
zastępca dowódcy dywizjonu
|
kpt. Leon Furmanowicz
|
dowódca baterii motorowej artylerii plot. 40 mm typ A nr 4
|
adiutant
|
por. Aleksander Józef Buława-Gabryszewski
|
|
pomocnik dowódcy ds. gospodarczych
|
kpt. Czesław Kazimierczuk
|
|
oficer mobilizacyjny
|
kpt. Stefan Józef Makowski
|
dowódca oddziału nadwyżek → OZ Art. Plot. Nr 1 w Warszawie
|
oficer techniczny
|
kpt. Julian Franciszek Wojtusiak
|
dowódca baterii motorowej artylerii plot. 40 mm typ A nr 16
|
oficer administracyjno-materiałowy
|
por. Czesław Witold Rylski
|
|
oficer żywnościowy
|
por. Władysław Jagodziński
|
|
dowódca plutonu łączności
|
por. Franciszek Pitkiewicz
|
dowódca plutonu półstałego artylerii plot. 40 mm nr 802
|
dowódca 1 baterii
|
kpt. Władysław Julian Staszewski
|
|
dowódca plutonu
|
ppor. Bogdan Michał Bagiński-Ślepowron
|
dowódca plutonu półstałego artylerii plot. 40 mm nr 801
|
dowódca 2 baterii
|
por. Tomasz Neugebauer
|
dowódca baterii motorowej artylerii plot. 40 mm typ A nr 15
|
dowódca plutonu
|
ppor. Edmund Olejarczuk
|
oficer zwiadowczy baterii motorowej artylerii plot. 40 mm typ A nr 4
|
dowódca 3 baterii
|
por. Tadeusz Stanisław Kupczyński
|
dowódca plutonu półstałego artylerii plot. 40 mm nr 803
|
dowódca plutonu
|
ppor. Mieczysław Ejsymont
|
oficer zwiadowczy baterii motorowej artylerii plot. 40 mm typ A nr 16
|
dowódca plutonu
|
ppor. Kazimierz Jan Widerski
|
oficer zwiadowczy baterii motorowej artylerii plot. 40 mm typ A nr 15
|
dowódca 4 baterii
|
por. Ryszard Leon Degórski
|
dowódca baterii motorowej artylerii plot. 40 mm typ B nr 91
|
dowódca plutonu
|
ppor. Stanisław Jasiński
|
dowódca plutonu półstałego artylerii plot. 40 mm nr 805
|
Żołnierze dywizjonu – ofiary zbrodni katyńskiej
Biogramy zamordowanych znajdują się na stronie internetowej Muzeum Katyńskiego
Nazwisko i imię
|
stopień
|
zawód
|
miejsce pracy przed mobilizacją
|
zamordowany
|
Baran Bronisław
|
podporucznik rezerwy
|
mgr matematyki
|
Zakłady Radiowe Philipsa w Warszawie
|
Katyń
|
Chrząstek Józef
|
podporucznik rezerwy
|
|
|
Katyń
|
Kazimierczuk Czesław
|
kapitan
|
żołnierz zawodowy
|
|
Katyń
|
Symbole dywizjonu
Sztandar
5 maja 1938 Minister Spraw Wojskowych zatwierdził wzór sztandaru 8 daplot.
19 czerwca 1938 na lotnisku w Toruniu, podczas uroczystości wręczenia sztandarów jednostkom artylerii Okręgu Korpusu VIII, marszałek Polski Edward Śmigły-Rydz wręczył dowódcy dywizjonu sztandar.
Opis sztandaru
Na prawej stronie płatu sztandaru umieszczono w rogach numer dywizjonu według wzoru ustalonego w „Dzienniku Rozkazów Ministerstwa Spraw Wojskowych” nr 6 z 1937, poz. 77.
Na lewej stronie płatu sztandaru znajdowały się na tarczach w poszczególnych rogach:
- w prawym górnym – wizerunek Matki Boskiej Częstochowskiej
- w prawym dolnym – godło miasta Torunia
- w lewym górnym – wizerunek św. Barbary - patronki artylerzystów
- w lewym dolnym – odznaka pamiątkowa 8 Dywizjonu Artylerii Przeciwlotniczej.
Na dolnym ramieniu Krzyża Kawalerskiego wyhaftowano napis „Toruń 17 VII 1926”, upamiętniający datę i miejsce powstania dywizjonu.
Odznaka pamiątkowa
13 sierpnia 1932 Minister Spraw Wojskowych zatwierdził wzór i regulamin odznaki pamiątkowej artylerii przeciwlotniczej.
Uwagi
- ↑ Kazimierz Sławiński podał, że plutony nr 801 i 802 zostały zmobilizowane przez 4 Pułk Lotniczy, gdy faktycznie były to plutony nr 881 i 882
- ↑ kpt. art. Ignacy Dziubiński w 1936 został przeniesiony do 2 Morskiego Dywizjonu Artylerii Przeciwlotniczej
- ↑ Wykaz zawiera obsadę jednostki według stanu bezpośrednio przed rozpoczęciem mobilizacji pierwszych oddziałów Wojska Polskiego w dniu 23 marca 1939, ale już po przeprowadzeniu ostatnich awansów ogłoszonych z datą 19 marca 1939
- ↑ Mjr art. Marian Bieniak (ur. 22 lipca 1898 roku) został przydzielony do Wyższej Szkoły Lotniczej w charakterze słuchacza Kursu 1938–1939 z pozostawieniem na stanowisku dowódcy dywizjonu. Na stopień majora został mianowany ze starszeństwem z 1 stycznia 1935 roku i 53. lokatą w korpusie oficerów artylerii. Był odznaczony Krzyżem Walecznych (dwukrotnie) i Złotym Krzyżem Zasługi.
- ↑ Aleksander Józef Buława-Gabryszewski urodził się 19 marca 1913 w Jaśle, w rodzinie Włodzimierza
i Stefanii z Hubczeńków. 4 sierpnia 1934 został mianowany podporucznikiem ze starszeństwem z 15 sierpnia 1934 i 9. lokatą w korpusie oficerów artylerii. Po promocji został przydzielony do 2 Pułku Artylerii Ciężkiej w Chełmie. W latach 1937-1939 był oddelegowany z wojska na studia na Politechnice Warszawskiej. Wiosną 1940 został zamordowany w Katyniu. 5 października 2007 roku został pośmiertnie mianowany kapitanem
- ↑ Czesław Kazimierczuk urodził się 27 kwietnia 1896 w Łomży, w rodzinie Antoniego i Aleksandry z Saciłowskich. Na stopień kapitana został mianowany ze starszeństwem z 19 marca 1937. Wiosną 1940 został zamordowany w Katyniu. 5 października 2007 został pośmiertnie mianowany majorem
- ↑ Czesław Witold Rylski urodzony 26 marca 1912 roku w Suwałkach, w rodzinie Edmunda i Racheli z Mystkowskich. 4 sierpnia 1934 roku został mianowany podporucznikiem ze starszeństwem z 15 sierpnia 1934 roku i 138. lokatą w korpusie oficerów artylerii. Po promocji został przydzielony do 22 Pułku Artylerii Lekkiej w Przemyślu. Na stopień porucznika został mianowany ze starszeństwem z 19 marca 1939 roku. Wiosną 1940 został zamordowany w Katyniu. 5 października 2007 roku został pośmiertnie mianowany kapitanem
Przypisy
- ↑ a b Rocznik oficerski 1939 ↓, s. 771.
- ↑ Zarzycki 2000 ↓, s. 10.
- ↑ Polska artyleria przeciwlotnicza w wojnie obronnej 1939 r. ... s. 174.
- ↑ Rybka i Stepan 2010 ↓, s. 374.
- ↑ Sławiński 1983 ↓, s. 77.
- ↑ Rybka i Stepan 2010 ↓, s. 460-461.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 15 z 11 lutego 1925 roku, s. 66.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 27 z 14 lipca 1926 roku, s. 214.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 27 z 14 lipca 1926 roku, s. 214-216.
- ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 416.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 17 z 25 czerwca 1927 roku, s. 185.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 28 czerwca 1933 roku, s. 136, przeniesiony do Morskiego Dywizjonu Artylerii Przeciwlotniczej.
- ↑ Rocznik oficerski 1939 ↓, s. VI.
- ↑ Rocznik oficerski 1939 ↓, s. 164, 451.
- ↑ Księga Cmentarna Katynia 2000 ↓, s. 148.
- ↑ Księga Cmentarna Katynia 2000 ↓, s. 258.
- ↑ Księga Cmentarna Katynia 2000 ↓, s. 544.
- ↑ Księgi Cmentarne – biogramy oficerów.
- ↑ Księgi Cmentarne – wpis 100.
- ↑ Księgi Cmentarne – wpis 1513.
- ↑ Dodatek Tajny Nr 6 do Dziennika Rozkazów M.S.Wojsk. z 05.05.1938 r. Nr 6, poz. 70.
- ↑ Satora 1990 ↓, s. 344.
- ↑ Moszumański 1996 ↓, s. 114.
Bibliografia
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. .
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Jan Kiński, Helena Malanowska, Urszula Olech, Wacław Ryżewski, Janina Snitko-Rzeszut, Teresa Żach: Katyń. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Marek Tarczyński (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2000. ISBN 83-905590-7-2.
- Zbigniew Moszumański. Sztandary i odznaki jednostek przeciwlotniczych do roku 1939. „Przegląd Wojsk Lądowych”. 9 (447), 1996. Warszawa: Wydawnictwo Czasopisma Wojskowe. ISSN 0478-6688.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Najlepsza broń. Plan mobilizacyjny „W” i jego ewolucja. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Adiutor”, 2010. ISBN 978-83-86100-83-5.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. T. 29. Kraków: Fundacja Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego. Biblioteka Jagiellońska, 2006. ISBN 83-7188-899-6.
- Kazimierz Satora: Opowieści wrześniowych sztandarów. Warszawa: Instytut Wydawniczy „Pax”, 1990. ISBN 83-211-1104-1.
- Zdzisław Sawicki, Adam Wielechowski: Odznaki Wojska Polskiego 1918-1945: Katalog Zbioru Falerystycznego: Wojsko Polskie 1918-1939: Polskie Siły Zbrojne Na Zachodzie. Warszawa: Pantera Books, 2007. ISBN 83-204-3299-5.
- Polska artyleria przeciwlotnicza w wojnie obronnej 1939 r. Sprawozdanie dowódcy Obrony Przeciwlotniczej Kraju, płk dypl. Włodzimierza Juliusza Ludwiga z działalności w czasie wojny, opracowanie Mieczysław Lipiński i Zbigniew Moszumański, Przegląd Historyczno-Wojskowy Nr 4 (204), Warszawa 2004 r.
- Piotr Zarzycki, Plan mobilizacyjny "W". Wykaz oddziałów mobilizowanych na wypadek wojny, Oficyna Wydawnicza "Ajaks" i Zarząd XII Sztabu Generalnego Wojska Polskiego, Pruszków 1995, ISBN 83-85621-87-3
- Kazimierz Sławiński: Lotnisko toruńskie 1920-1945. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, 1983, seria: Biblioteczka Skrzydlatej Polski. ISBN 83-206-0378-1.
- Piotr Zarzycki: 8 Pułk Artylerii Ciężkiej. Zarys historii wojennej pułków polskich w kampanii wrześniowej. Zeszyt nr 120. Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Ajaks”, 2000. ISBN 83-87103-80-2.
Artyleria przeciwlotnicza w II Rzeczypospolitej
Grupy |
|
---|
Pułki |
|
---|
Dywizjony (daplot) |
|
---|
Baterie typu "A" |
|
---|
Baterie typu "B" |
|
---|
Wojsko Polskie II RzeczypospolitejRodowód |
|
---|
Naczelne władze wojskowe |
|
---|
Rodzaje sił zbrojnych |
|
---|
Formacje |
|
---|
Bronie |
|
---|
Służby |
|
---|
WP w 1939 |
|
---|
Inne |
|
---|