Bandera

W tym artykule będziemy bliżej badać Bandera, temat, który przykuł uwagę zarówno ekspertów, jak i entuzjastów. Bandera to temat, który wywołał kontrowersje i debaty w różnych obszarach, od polityki po popkulturę. Na przestrzeni dziejów Bandera odgrywał fundamentalną rolę w sposobie, w jaki rozumiemy otaczający nas świat i nasze relacje z nim. W tym artykule zagłębimy się w różne aspekty Bandera, od jego początków po obecny wpływ, aby lepiej zrozumieć jego znaczenie i znaczenie we współczesnym społeczeństwie.

Ten artykuł dotyczy żeglugi. Zobacz też: inne znaczenia tego słowa.
Brytyjska bandera na okręcie HMS Victory

Bandera (z hiszp. Bandera) – podstawowa flaga podnoszona na jednostce pływającej, określająca przynależność państwową statku, w szerszym znaczeniu sama przynależność państwowa (np. statek bandery estońskiej). Bandera ma najczęściej kształt prostokąta, jej kolorystyka, wzór oraz proporcje wymiarów określone są w ustawodawstwie danego państwa[1][2].

Charakterystyka

Bandera jest rodzajem flagi określającym przynależność państwową jednostki pływającej. Często określa jednocześnie charakter statku (handlowy, wojenny itp.). Może zasadniczo różnić się od flagi państwowej, a jej kształt i wygląd muszą być określone w specjalnym rejestrze statków. Uroczyste podniesienie bandery jest związane z przejęciem statku przez armatora i oddaniem do eksploatacji.

Weksylolodzy rozróżniają trzy rodzaje bander:

  • cywilna (symbol ) jednostek handlowych i wycieczkowych
  • państwowa lub rządowa (symbol ) jednostek porządkowych, np. straży przybrzeżnej
  • wojskowa (symbol () jednostek marynarki wojennej

Przykłady bander

Polska bandera

tablica bander
Tablica bander w książeczce marynarza z 1944 roku

Współczesna polska bandera podnoszona na morskich statkach handlowych składa się z dwóch pasów materiału – białego u góry i czerwonego na dole oraz godła Polski znajdującego się na środku białego pasa (jak we "fladze państwowej z godłem Rzeczypospolitej Polskiej"). Polska bandera wojenna jest niemal identyczna jak handlowa z tą różnicą, że na krawędzi części swobodnej ma przedłużoną dolną i górną krawędź tworzące trójkątne wcięcie (jaskółczy ogon). Zmieniają się przy tym proporcje z 5:8 na 5:10,5 (czyli 10:21).

W Rzeczypospolitej przedrozbiorowej polska bandera wojenna przedstawiała Orła Białego na czerwonym tle, statki handlowe nosiły natomiast czerwoną banderę z wizerunkiem ramienia trzymającego pałasz[a][3].

  • Polskie bandery
  • 5:8 Polska flaga państwowa pełniąca rolę bandery na wodach śródlądowych
    5:8 Polska flaga państwowa pełniąca rolę bandery na wodach śródlądowych[4]
  • 5:8 Polska flaga państwowa z godłem pełniąca rolę bandery cywilnej i handlowej na wodach morskich
    5:8 Polska flaga państwowa z godłem pełniąca rolę bandery cywilnej i handlowej na wodach morskich[5], a także jednostek policji na wodach śródlądowych[6]
  • 10:21 Bandera wojenna Polski
    10:21 Bandera wojenna Polski[7]
  • 3:5 Bandera pomocniczych jednostek pływających Polskiej Marynarki Wojennej
    3:5 Bandera pomocniczych jednostek pływających Polskiej Marynarki Wojennej[8]
  • Bandera polska w XVII wieku
    Bandera polska w XVII wieku

Zobacz też

Uwagi

  1. ↑ W języku staropolskim mianem pałasza określano potocznie szereg zróżnicowanych typów bocznej broni białej. W rzeczywistości na banderze przedstawiono broń zbliżoną do tasaka.

Przypisy

  1. ↑ Encyklopedia Żeglarstwa. Jacek Czajewski (red.). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1996, s. 15. ISBN 83-01-11914-4.
  2. ↑ Andrzej Krupa (red.): Encyklopedia wojskowa: dowódcy i ich armie, historia wojen i bitew, technika wojskowa. T. I. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2007, s. 68. ISBN 978-83-01-15175-1.
  3. ↑ Encyklopedia Orgelbranda, 1899, t. V, s. 425: „(...) Dawna bandera na statkach królewskich i Rzeczypospolitej Polskiej miała orła białego w polu czerwonem; bandery zaś kupieckie polskie miały w takimże polu rękę po ramię, trzymającą dobyty pałasz.”.
  4. ↑ Art. 7 ust. 2 ustawy z 31 stycznia 1980 r. o godle, barwach i hymnie Rzeczypospolitej Polskiej oraz o pieczęciach państwowych (Dz.U. z 2005 r. nr 235, poz. 2000, z późn. zm.).
  5. ↑ Art. 9 ust. 1 ustawy z 31 stycznia 1980 r. o godle, barwach i hymnie Rzeczypospolitej Polskiej oraz o pieczęciach państwowych (Dz.U. z 2005 r. nr 235, poz. 2000, z późn. zm.).
  6. ↑ Art. 22a ustawy z 6 kwietnia 1990 r. o Policji (Dz.U. z 2023 r. poz. 171).
  7. ↑ Art. 19 ustawy z 19 lutego 1993 r. o znakach Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. z 2019 r. poz. 1351).
  8. ↑ § 11 ust. 1 rozporządzenia Ministra Obrony Narodowej z 4 maja 2009 r. w sprawie określenia innych znaków używanych w Siłach Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. z 2024 r. poz. 1073).

Linki zewnętrzne