Bartsja alpejska

W tym artykule zagłębimy się w Bartsja alpejska, temat, który w ostatnich latach wzbudził duże zainteresowanie i dyskusję. Bartsja alpejska to temat o ogromnym znaczeniu i znaczeniu dla naszego społeczeństwa, ponieważ ma konsekwencje w różnych aspektach życia codziennego. W tym artykule szczegółowo zbadamy wiele aspektów i wymiarów Bartsja alpejska, od jego pochodzenia i ewolucji po konsekwencje i reperkusje w różnych obszarach. Podobnie przeanalizujemy różne perspektywy i podejścia do Bartsja alpejska, aby zaoferować wszechstronną i wzbogacającą wizję, która pozwoli czytelnikowi dokładnie zrozumieć ten temat.

Bartsja alpejska
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

astropodobne

Rząd

jasnotowce

Rodzina

zarazowate

Rodzaj

bartsja

Gatunek

bartsja alpejska

Nazwa systematyczna
Bartsia alpina L.
Sp. Pl. 2: 602. 1753[3]
Synonimy
  • Alectorolophus erectus Sterneck
  • Alicosta alpina (L.) Dulac
  • Bartsia carnea Griseb.
  • Bartsia parviflora E.Thomas
  • Bartsia transsilvanica Gand.
  • Bartsia urticoides Gand.
  • Euphrasia alpina (L.) Bubani
  • Rhinanthus alpinus (L.) Lam.
  • Staehelinia alpina (L.) Crantz[4]
Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons

Bartsja alpejska, barczja alpejska[5] (Bartsia alpina L.) – gatunek rośliny z rodziny zarazowatych (Orobanchaceae) i monotypowego rodzaju bartsja Bartsia. Jest gatunkiem arktyczno-alpejskim. Występuje w północnej części Ameryki Północnej, na Grenlandii, Islandii, w górach Europy i na północy Rosji, po zachodnią Syberię[4]. W Polsce występuje w Karkonoszach, na Babiej Górze oraz w Tatrach. Łacińską nazwę rodzajową nadano jej na cześć żyjącego w XVIII w. holenderskiego lekarza Johanna Bartscha[6].

Morfologia

Łodyga
Podnosząca się, silnie owłosiona długimi włoskami[7]. Roślina ma wysokość 5–20 cm[6].
Kłącze
Rozgałęzione, okryte suchymi łuskami[7].
Liście
Ulistnienie naprzeciwległe. Liście jajowate, o brzegach tępo karbowano-piłkowanych. Są siedzące, obejmują szeroką nasadą łodygę. Mają długość do 2,5 cm, brudnozielony kolor i są owłosione. W dolnej części łodygi są wyraźnie mniejsze, a u jej nasady przechodzą w łuski. Liście podkwiatowe (przysadki) pełniące rolę powabni są fioletowo nabiegłe (w kolorze kwiatów)[6].
Kwiaty
Wyrastają gęsto na szczycie łodygi z kątów fioletowych przysadek, tworząc zbite grono. 4-działkowy kielich jest owłosiony i również fioletowo nabiegły. Korona kwiatów ma fioletowy kolor, jest grzbiecista, dwuwargowa i również owłosiona. Górna hełmiasta warga jest niepodzielona i dłuższa od dolnej, dolna warga ma 3 niewygięte łatki. Wewnątrz korony znajduje się pojedynczy słupek z długą nitkowatą szyjką i pałeczkowatym znamieniem oraz 4 dwusilne pręciki o pylnikach zakończonych dzióbkiem[6][7].
Owoce
Otoczone puchem kielichowym jajowate i zakończone dzióbkiem torebki zawierające płaskie i oskrzydlone nasiona o długości ok. 2 mm[6].

Biologia i ekologia

Rozwój
Bylina. Kwitnie od czerwca do sierpnia. Jest półpasożytem. Wnika ssawkami do korzeni roślin, pobierając od nich wodę wraz z solami mineralnymi.
Siedlisko
Wilgotne skały, murawy, hale. Występuje zarówno na podłożu wapiennym, jak i bezwapiennym. W Tatrach główny obszar jej występowania to piętro kosówki i piętro alpejskie, ale występuje również w reglu dolnym i górnym, a sporadycznie można ją spotkać nawet w piętrze turniowym[6].
Fitosocjologia
Gatunek charakterystyczny dla klasy (Cl.) Seslerietea variae i Ass. Bartsio-Caricetum[8]

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 (ang.).
  2. ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– (ang.).
  3. ↑ The Plant List. .
  4. ↑ a b Bartsia alpina L.. Plants of the World online . Royal Botanic Gardens, Kew. .
  5. ↑ Zbigniew Mirek i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 40, ISBN 978-83-62975-45-7.
  6. ↑ a b c d e f Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa: Kwiaty Tatr. Przewodnik kieszonkowy. Warszawa: MULTICO Oficyna Wyd.. ISBN 83-7073-385-9.
  7. ↑ a b c Władysław Szafer, Stanisław Kulczyński: Rośliny polskie. Warszawa: PWN, 1953.
  8. ↑ Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.