Bell XP-76

Wygląd przypnij ukryj XP-39E/P-76

Bell XP-39E
Dane podstawowe
Państwo	Stany Zjednoczone
Producent	Bell Aircraft Corporation
Typ	samolot myśliwski
Konstrukcja	metalowa
Załoga	1
Historia
Data oblotu	1942
Lata produkcji	1942
Wycofanie ze służby	1943
Liczba egz.	3 (XP-39E) 0 (P-76)
Liczba wypadków  • w tym katastrof	2 1
Dane techniczne
Napęd	Allison V-1710-E6/E9
Moc	1325 KM
Wymiary
Rozpiętość	10,92 m
Długość	9,73 m
Wysokość	2,98 m (3,61 m)
Powierzchnia nośna	21,89 m²
Profil skrzydła	NACA 0018
Masa
Własna	3457 kg (3146 kg)
Użyteczna	3720 kg
Startowa	4040 kg
Paliwa	189 l
Osiągi
Prędkość maks.	621 km/h na wysokości 6608 m
Prędkość przelotowa	330 km/h
Prędkość ekonomiczna	142 km/h
Prędkość wznoszenia	853 m/min
Pułap praktyczny	10.730 m
Zasięg	805 km
Dane operacyjne
Uzbrojenie
działko 37 mm, 6 km 12,7 mm, 500 kg bomb
Użytkownicy
United States Army Air Forces

Bell XP-76 (Model 33) – proponowana, ale ostatecznie nieprodukowana wersja samolotu Bell P-39 Airacobra mająca być produkcyjną wersją XP-39E. Wersja XP-39E nie spełniła pokładanych w niej nadziei i po zakończeniu jej programu rozwojowego anulowano zamówienie na 4000 sztuk P-76-BE. Doświadczenie zdobyte przy w programie XP-39E zostało użyte przy projektowaniu Bell P-63 Kingcobra.

Historia

Po rozpoczęciu masowej produkcji P-39 i pierwszych krytycznych raportach na temat osiągów samolotu oraz trudności z jego obsługą naziemną, inżynierowie Bell Aircraft rozpoczęli prace których zadaniem było rozwiązanie tych problemów. 13 i 14 stycznia 1941 reprezentant Bella zaprezentował w bazie Wright Field dwa projekty prezentujące dwa ulepszone warianty P-39; XP-39E i XP-63. 1 marca przyjęto oficjalne specyfikacje XP-39E, samolot miał być napędzany silnikiem Allison V-1710-E9 z turbosprężarką i być uzbrojony w pojedyncze działko T9 37 mm i sześć karabinów maszynowych 12,7 mm. Kontrakt o wartości 513.750 dolarów, No.AC18373, na dostawę dwóch prototypów podpisano 11 kwietnia (10 kwietnia według innego źródła). Samolot nosił oznaczenie producenta Model 33. Po testach samolotów planowano wprowadzenie go do produkcji seryjnej jako P-76 i wstępnie zamówiono 400 sztuk.

Pierwszy prototyp, numer seryjny 41-19501, odbył pierwszy lot 21 lutego 1942 z lotniska w Niagara Falls. Samolot był napędzany silnikiem w wersji E4 (o mocy 1325 KM) ponieważ wersja E9 nie była jeszcze dostępna. XP-39E różnił się znacząco od wcześniejszych wersji produkcyjnych P-39; kadłub samolotu był dłuższy o 20 cali (51 cm), zwiększono rozpiętość skrzydeł o 22 cale (56 cm) i miały one teraz ścięte, a nie zaokrąglone końcówki, skrzydła miały grubszy profil (NACA 0018 zamiast poprzedniego NACA 0015) i były szersze, wlot powietrza do gaźnika został przesunięta bardziej do tyłu kadłuba, zwiększono otwory wlotów powietrza w nasadzie skrzydeł oraz znacznie wzmocniono podwozie z powodu wzrostu masy samolotu - masa własna wersji XP-39E wzrosła do 6951 funtów w porównaniu do masy P-39D wynoszącej 5474 funtów (odpowiednio 2790 i 2483 kg). Wbrew temu, co sugerują niektóre źródła skrzydło samolotu nie było typu laminarnego.

Pierwszy prototyp został zniszczony, najprawdopodobniej z powodu błędu pilota, 26 marca w czasie testów na korkociąg mimowolny po wylataniu 14 godzin i 55 minut w 35 lotach. Program testowy został chwilowo przerwany, ale już w tej fazie było oczywiste, że silnik o większej mocy nie rekompensował zwiększonej masy samolotu.

4 kwietnia z lotniska w Niagara Falls wystartował drugi prototyp (numer seryjny 41-19502), napędzany już silnikiem w wersji E9 ale i ten samolot został rozbity. Do wypadku doszło 15 maja w dwudziestym siódmym locie samolotu, uszkodzenia przedniego koła podwozia i śmigła była na tyle poważne, że program testowy został zawieszono do momentu powstania trzeciego prototypu i naprawy drugiego.

27 maja zamówiono trzeci prototyp (numer seryjny 42-71464) za 271.735 dolarów (według innego źródła maszyna ta miała oryginalnie powstać tylko do testów statycznych). Pierwszy lot tego samolotu odbył się 19 września, wylatał on 5 godzin i 40 minut zanim został przekazany do zakładów Allisson na testy silnika. W tym czasie naprawiono drugi prototyp, ale 8 lutego 1943 ponownie uległ on wypadkowi i trzeci prototyp wypożyczony zakładom Allisson został zwrócony do zakładów Bella w Niagara Falls.

Latem 1943 obydwa samoloty zostały przejęte przez USAAF i sprowadzone do bazy Wright Field, trzeci prototyp dotarł tam 9 czerwca, a drugi - 12 czerwca. Testy USAAF nie wykazały znaczącej poprawy osiągów XP-39E w porównaniu z P-39D. Nowszy samolot miał mniejszą prędkość wznoszenia, mniejszy pułap maksymalny, większą prędkość lądowania, potrzebował dłuższej drogi startowej. XP-39E miał nieco wyższą prędkość maksymalną, ale znacznie wolniej przyspieszał niż P-39D.

Program rozwojowy XP-39E został zakończony na życzenia USAAF, a zamówienie na 4000 samolotów (mających nosić oznaczenie P-76-BE) zostało anulowane. Doświadczenie zdobyty w lotach P-39E, także jako latające laboratorium dla silnika Allison V-1710-E9, zostało użyte przy projektowaniu samolotu Bell P-63 Kingcobra. Na samolotach testowano także przynajmniej cztery różne obrysy usterzenia, a także czteropłatowe śmigła.

Przypisy

1. ↑ a b E. Angellucci: American Fighter. s. 45.
2. ↑ a b c d e f g h i A. Pelletier: Bell Aircraft.brak strony w książce
3. ↑ a b c d F. Johnsen: Bell P-39/P-63. s. 11.
4. ↑ a b c d J. Tomalik: Bell P-39 Airacobra, Cz. 1. s. 27.
5. ↑ a b c A. Juszczak: Bell P-39 Airacobra. s. 20.
6. ↑ A. Pelletier: Bell Aircraft.brak strony w książce
7. ↑ a b E. Angellucci: American Fighter. s. 47.
8. ↑ a b c J. Tomalik: Bell P-39 Airacobra, Cz. 1. s. 28.
9. ↑ a b c d e f g h i j k l m A. Pelletier: Bell Aircraft.brak strony w książce
10. ↑ Joe Baugher: Bell XP-76. joebaugher.com. . (ang.).
11. ↑ The Incomplete Guide To Airfoil Usage. aerospace.illinois.edu. . . (ang.).

Bibliografia

• Alain J. Pelletier: Bell Aircraft Since 1935. Annapolis: Naval Institute Press, 1992. ISBN 1-55750-056-8.brak strony w książce
• Frederick A. Johnsen: Bell P-39/P-63 : Airacobra Kingcobra. North Branch, MN: Specialty Press, 1998. ISBN 1-58007-010-8.brak strony w książce
• Artur Juszczak: Bell P-39 Airacobra. Mushroom Model Publications. ISBN 83-916327-9-2.brak strony w książce
• Jacek Tomalik: Bell P-39 Airacobra, Cz. 1. Gdańsk: AJ-Press. ISBN 83-7237-032-X.brak strony w książce
• Enzo Angellucci, Peter Bowers: American Fighter: The Definitive Guide to American Fighter Aircraft from 1917 to the Present. Haynes Publishing Group, 1979. ISBN 0-85429-635-2.brak strony w książce

Statki powietrzne produkowane przez Bell Aircraft i Bell Helicopter Textron

Oznaczenie producenta

1 2 3 4 5 6 7 / 8 / 9 / 10 11 / 12 / 13 / 14 / 15/B 16 17 18 19 20 21 22 23 24 / 25 26/A/B/C/D/E/F 27 28 29 30 32 33 34 35 36 38 39 40 41 42 43 44 45 47 48 49 50 52 54 58 44 60 61 65 66 67 68 200 201 204 / 205 206 207 208 210 211 209 212 214/214ST 222 / 230 249 301 309 400 407 409 412 417 427 429 430 440 445 449 533

Typy

Myśliwce YFM-1 P-39 XFL P-59 P-63 XP-77 XP-83 Śmigłowce szturmowe 207 AH-1 AH-1W AH-1Z 309 YAH-63 Śmigłowce wojskowe H-13 UH-1 UH-1N UH-1Y TH-57 OH-58 TH-67 ARH-70 Śmigłowce cywilne 47 204 205 206 210 212 214 214ST 222 230 407 412 427 429 430 505 525 Zmiennowirnikowce V-22 BA609 TR918 QTR Prototypy 400 440 Eksperymentalne ATV 201 533 D-188 D-255 D-292 L-39 X-1 X-2 X-5 X-14 X-22 XF-109 XP-52 XV-3 XV-15

Amerykańskie samoloty wojskowe z okresu II wojny światowej

Samoloty myśliwskie	FR F2A F3F F4F F4U F6F F7F F8F P-26 P-35 P-36 P-38 P-39 P-40 P-43 P-47 P-51 P-59 P-61 P-63 P-70 P-80
Samoloty bombowe i torpedowe	BT-1 A-20 A-26 B-10 B-17 B-18 B-23 B-24 B-25 B-26 B-29 B-32 B-34 Maryland Hudson PB4Y-2 SBC SBN SB2A SB2C SB2U SBD TBD TBF
Samoloty rozpoznawcze i łącznikowe	L-3 L-4 PBY PB2Y J2F G-21 J4F O-46 OS2U PBM SOC SO3C SC
Samoloty szkolne	BT-13 PT-17 T-6
Samoloty transportowe i szybowce	C-46 C-47 C-54 C-75 C-87 C-108 CG-13 CG-15 CG-3 CG-4 XC-105 XCG-14
Śmigłowce	R-4
Konstrukcje prototypowe i doświadczalne	BTD FL FM-1 F8B L-133 SB2D TB2D XA-32 XF5F XP-46 XFG-1 XF5U XP-49 XP-50 XP-52 XP-54 XP-55 XP-56 XP-57 XP-58 XP-59 XP-62 XP-67 XP-68 XP-69 XP-71 XP-72 P-75 XP-76 XP-77 XP-81 P-82 XP-83 XA-41 XB-19 XB-27 XB-28 XB-30 XB-31 XB-33 YB-35 XB-38 XB-39 YB-40 XB-41 XB-42 XB-43 XBTC XBTK XPB2M XPBB XPBS-1 XTB2F XTSF TBY

• Produkcja samolotów w Stanach Zjednoczonych w czasie II wojny światowej