Chlebowiec właściwy

W tym artykule poruszymy kwestię Chlebowiec właściwy, która w ostatnich latach zyskała duże znaczenie. Chlebowiec właściwy stał się przedmiotem zainteresowania różnych grup społecznych, od ekspertów w tej dziedzinie po ogół społeczeństwa. Z biegiem czasu Chlebowiec właściwy wykazał swój wpływ w różnych obszarach, wywołując debaty, badania i znaczące zmiany. Dlatego konieczne jest pogłębienie jej analizy, aby zrozumieć jej znaczenie i implikacje na poziomie globalnym. Dodatkowo ważne jest zbadanie aktualnych trendów związanych z Chlebowiec właściwy, a także możliwych przyszłych scenariuszy, które mogą pojawić się w związku z tym tematem.

Chlebowiec właściwy
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

różopodobne

Rząd

różowce

Rodzina

morwowate

Rodzaj

chlebowiec

Gatunek

chlebowiec właściwy

Nazwa systematyczna
Artocarpus altilis (Parkinson) Fosberg
J. Washington Acad. Sci. 31:95. 1941[3]
Synonimy
  • Artocarpus communis J. R. Forst. & G. Forst..
  • Artocarpus incisus L. f.[4]
Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons

Chlebowiec właściwy (Artocarpus altilis), czyli chlebowe drzewo właściwe – gatunek rośliny z rodziny morwowatych. Pochodzi prawdopodobnie z Moluków, Nowej Gwinei, Mikronezji, Wysp Salomona i Vanuatu. Jest szeroko rozprzestrzeniony w uprawie i dziczejący w strefie tropikalnej[4]. Rośnie w niskich położeniach (do 600 m n.p.m.) na terenach zalewowych w dolinach rzek[5].

Morfologia

Pokrój
Drzewo osiągające wysokość do 15 m, o rozłożystej koronie i masywnym pniu (do 1 m średnicy)[5].
Liście
Osiągają do 30 cm długości, skórzaste, z wierzchu ciemnozielone i błyszczące, od spodu szorstko owłosione. Blaszka liściowa w zarysie owalna, pierzasto wcinana, klapy szerokie i zaostrzone[5].
Kwiaty
Kwiaty drobne i rozdzielnopłciowe (roślina jednopienna)[5]. Mające mięśniowaty okwiat kwiaty żeńskie tworzą główkowaty kwiatostan. Kwiaty męskie zebrane w zwisłe kotki, mają 2-3 dzielny okwiat i 1 pręcik[6].
Owoc
Synkarpiczny – powstaje w wyniku mięśnienia całego kwiatostanu żeńskiego. Przybiera kształt kulisty lub owalny, z zewnątrz zielony, w środku białawy, soczysto-mączysty. Osiąga masę do 5 kg. Okrywa jest skórzasta i gęsto pokryta elastycznymi wyrostkami (istnieją odmiany uprawy bezkolcowe)[5].

Zastosowanie

Owoc

Kulinaria: Owoce i nasiona drzewa chlebowego są jadalne i bardzo pożywne – miąższ zawiera dużo skrobi i witamin, a nasiona obfitują w oleje. Miąższ owoców może być spożywany na surowo lub po ugotowaniu, prażeniu, pieczeniu i kiszeniu. Z nasion tłoczy się olej oraz praży i spożywa jak kasztany[5].

Silne włókna łykowe chlebowca używane są do wytwarzania sznurów, lin, grubych plecionek i worków[5][6].

Drewno jest lekkie i trwałe. Początkowo jest złocisto-pomarańczowe, z czasem staje się rdzawo-brązowe. Wykorzystywane jest jako dekoracyjne do rękodzieła artystycznego oraz do wyrobu czółen[5].

Do celów leczniczych wykorzystywany jest lateks naturalny – biały i kleisty, zawarty w pniu, liściach i niedojrzałych owocach. Wcierany w skórę działa znieczulająco. Stosowany jest przy różnych chorobach skóry oraz infekcjach przewodu pokarmowego i dróg oddechowych[5].

Przypisy

  1. ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 (ang.).
  2. ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– (ang.).
  3. ↑ Artocarpus altilis. The Plant List . .
  4. ↑ a b Germplasm Resources Information Network (GRIN). .
  5. ↑ a b c d e f g h i Jolanta i Karol Węglarscy: Użyteczne rośliny tropików. Poznań: Bogucki Wydawnictwo Naukowe, 2008, s. 45-47. ISBN 978-83-61320-17-3.
  6. ↑ a b Zbigniew Podbielkowski: Słownik roślin użytkowych. Warszawa: PWRiL, 1989. ISBN 83-09-00256-4.