Drapacz lekarski

Dziś mamy przyjemność zaprezentować nowy artykuł na temat Drapacz lekarski, tematu, który w ostatnim czasie wzbudził zainteresowanie wielu osób. Drapacz lekarski to temat, który był przedmiotem debaty i dyskusji w różnych obszarach, od świata akademickiego po sferę popularną. W tym artykule zbadamy różne perspektywy i podejścia związane z Drapacz lekarski, aby zapewnić kompleksowy i kompletny pogląd na ten temat. Od historii i ewolucji po wpływ na obecne społeczeństwo – zajmiemy się różnymi aspektami, które pozwolą nam lepiej zrozumieć znaczenie i znaczenie, jakie ma dzisiaj Drapacz lekarski. Mamy nadzieję, że ten artykuł Cię zainteresuje i pomoże Ci poszerzyć swoją wiedzę na temat Drapacz lekarski.

Drapacz lekarski
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

astropodobne

Rząd

astrowce

Rodzina

astrowate

Podrodzina

Carduoideae

Rodzaj

chaber

Gatunek

drapacz lekarski

Nazwa systematyczna
Centaurea benedicta (L.) L.
Sp. Pl. ed. 2: 1296 (1763)[3]
Synonimy
  • Calcitrapa benedicta (L.) Sweet
  • Calcitrapa lanuginosa Lam.
  • Carbeni benedicta (L.) Arcang.
  • Cardosanctus officinalis Bubani
  • Cnicus benedictus L.[3]
Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons

Drapacz lekarski, knikus benedyktyński (Centaurea benedicta (L.) L.) – gatunek rośliny jednorocznej z rodziny astrowatych (Asteraceae). Tradycyjnie do początku XXI wieku zaliczany był do monotypowego rodzaju drapacz (Cnicus)[4], jednak za sprawą molekularnych badań filogenetycznych odkryto, że takson ten jest zagnieżdżony w obrębie rodzaju chaber Centaurea i został do niego włączony[5][3]. Występuje w południowej Europie i w zachodniej Azji[3]. Jako gatunek introdukowany rośnie w zachodniej Europie, północnej i południowej Afryce, w Ameryce Północnej i Południowej oraz w Australii[3]. W Polsce jest uprawiany[6].

Gatunek na nowe obszary jest zawlekany, ponieważ jego owoce stanowiły dawniej zanieczyszczenie wełny, a bardziej współcześnie – wchodzą w skład mieszanek nasion do karmienia ptaków[4]. Poza tym roślina była uprawiana jako lecznicza (od średniowiecza obecna w ogrodach przyklasztornych). Z substancji czynnych zawiera m.in. związki goryczowe i flawonoidy. Roślina stosowana była jako lek w chorobach układu pokarmowego. Nasiona zawierają 30% oleju[7].

Morfologia

Pokrój
Roślina jednoroczna, o pędach płożących się, gęsto rozgałęzionych, osiągających do 25 cm wysokości[4], rzadko do 50 cm[7]. Łodyga kanciasta[7], często czerwonofioletowo nabiegła[4]. Pęd pajęczynowato owłosiony[4].
Liście
Skrętoległe, dolne ogonkowe, skupione w rozetę przyziemną, górne siedzące. Blaszki pierzastowrębne, o zaostrzonych klapach, na brzegu ząbkowane kolczasto, z wierzchu żywozielone, od spodu jaśniejsze z wyraźnymi białymi żyłkami przewodzącymi[4]. Pierzastolancetowate, pierzastowrębne i kolczaste[4].
Kwiaty
Zebrane w koszyczki o średnicy od 1,4 do 3 cm średnicy, tworzące się pojedynczo na szczycie pędów, wsparte górnymi liśćmi. Listki okrywy w kilku rzędach, zakończone purpurowym kolcem, pajęczynowato owłosione. Kwiaty rurkowate, z koroną żółtą, głęboko rozciętą na 5 łatek. Zewnętrzne kwiaty krótsze i płonne, wewnętrzne dłuższe i obupłciowe. Dno koszyczka płaskie, pokryte szczecinkowatymi plewinkami[4].
Owoce
Niełupki walcowato-stopowate, na szczycie z puchem kielichowym w postaci sztywnych włosków wyrastających w dwóch rzędach[4].

Przypisy

  1. ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 (ang.).
  2. ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– (ang.).
  3. ↑ a b c d e Centaurea benedicta (L.) L.. Plants of the World online . Royal Botanic Gardens, Kew. .
  4. ↑ a b c d e f g h i Peter Sell, Gina Murrell: Flora of Great Britain and Ireland. Vol. 4. Cambridge, New York, Melbourne, Madrid, Cape Town, Singapore, São Paulo: Cambridge University Press, 2005, s. 92. ISBN 978-0-521-55338-4.
  5. ↑ Werner Greuter, Gerhard Wagenitz, Mariam Agababian, Frank H. Hellwig. (1509) Proposal to conserve the name Centaurea (Compositae) with a conserved type. „Taxon”. 50, 4, s. 1201-1205, 2001. DOI: 10.2307/1224746. 
  6. ↑ Zbigniew Mirek i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 61, ISBN 978-83-62975-45-7.
  7. ↑ a b c Alicja Szweykowska, Jerzy Szweykowski (red.): Słownik botaniczny. Wyd. II, zmienione i uzupełnione. Warszawa: Wiedza Powszechna, 2003, s. 821. ISBN 83-214-1305-6.