Eter tert-butylowo-metylowy
W świecie Eter tert-butylowo-metylowy jest mnóstwo informacji do odkrycia i zbadania. Od swoich początków po wpływ na dzisiejsze społeczeństwo, Eter tert-butylowo-metylowy przez lata budził zainteresowanie wielu ludzi. W tym artykule zagłębimy się w najważniejsze aspekty Eter tert-butylowo-metylowy, od jego wkładu w kulturę po wpływ na życie codzienne. Poprzez szczegółową i wnikliwą analizę przyjrzymy się wszystkim aspektom Eter tert-butylowo-metylowy, zapewniając naszym czytelnikom wszechstronną i wzbogacającą wizję. Przygotuj się na zanurzenie w fascynującym świecie Eter tert-butylowo-metylowy!
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Ogólne informacje | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Wzór sumaryczny |
C5H12O | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Masa molowa |
88,15 g/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Wygląd |
bezbarwna, przezroczysta, łatwopalna ciecz[1] | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Identyfikacja | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Numer CAS | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| PubChem | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Eter tert-butylowo-metylowy (MTBE) – organiczny związek chemiczny z grupy eterów, otrzymywany z metanolu oraz izobutylenu. Stosowany głównie jako rozpuszczalnik organiczny oraz jako dotleniający środek przeciwstukowy do benzyn bezołowiowych. Jako dodatek do benzyn zastępuje w nich tetraetyloołów, bo pozwala na zwiększenie liczby oktanowej dzięki zmniejszeniu zjawiska przedwczesnego zapłonu. Zmniejsza dzięki temu ilość wytwarzanego, silnie toksycznego tlenku węgla CO, poprzez jego utlenianie do dwutlenku węgla CO2.
MTBE jest wysoce łatwopalną cieczą, bezbarwną, o charakterystycznym zapachu, dużej lotności. Jest rozpuszczalny w wodzie (ok. 5 g/100 ml), której nadaje bardzo wyraźny posmak i zapach. Z powietrzem tworzy mieszaniny wybuchowe. Nie ma wiarygodnych badań potwierdzających toksyczność MTBE. Może być stosowany jako tani rozpuszczalnik w chemii organicznej, o temperaturze wrzenia większej od eteru dietylowego i nieco mniejszej rozpuszczalności w wodzie.
W USA w 1999 roku produkcja MTBE wynosiła 200 tys. baryłek (ok. 32 tys. m³) na dobę. Jego produkcja jest bardzo opłacalna, bo w odróżnieniu od wielu innych składników benzyny wytwarza się go z gazu ziemnego. W USA stosowany jest od roku 1979. Od 1992 zwiększono jego dopuszczalne stężenie w paliwie, aby zmniejszyć emisję spalin.
Badania prowadzone w USA w roku 1995 wykazały, że MTBE przenika do wód gruntowych[8]. W związku z tym wiele stanów (np. Kalifornia) po roku 1999 nakazało zmniejszenie jego wykorzystania ze względu na skażenie wód gruntowych. Specjaliści wskazują, że amerykańskie normy dotyczące szczelności zbiorników są dużo bardziej liberalne od europejskich, co może oznaczać, że w Polsce występowanie MTBE w wodach gruntowych prawdopodobnie nie jest dużym problemem. Co więcej, normy zawartości tego związku w paliwie przyjęte w Unii Europejskiej są ostrzejsze od norm amerykańskich. W Polsce benzyny bezołowiowe zawierają zwykle 1,0–1,6% tego związku, a maksymalne dopuszczalne stężenie to 7%[potrzebny przypis].
Przypisy
- ↑ Farmakopea Polska VIII, Polskie Towarzystwo Farmaceutyczne, Warszawa: Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych, 2008, s. 3491, ISBN 978-83-88157-53-0.
- ↑ a b c d e t-Butyl methyl ether, ChemIDplus , United States National Library of Medicine (ang.).
- ↑ a b c d tert-Butyl Methyl Ether (nr 650560) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck) na obszar Polski. . (przeczytaj, jeśli nie wyświetla się prawidłowa wersja karty charakterystyki)
- ↑ a b E. Christian Ihmels, Jürgen Gmehling, Compressed Liquid Densities of Methyl tert-Butyl Ether (MTBE), Ethyl tert-Butyl Ether (ETBE), and Diisopropyl Ether (DIPE), „Journal of Chemical & Engineering Data”, 47 (5), 2002, s. 1307–1313, DOI: 10.1021/je0200867 (ang.).
- ↑ Urszula Domańska, Zuzanna Żołek-Tryznowska, Effect of Temperature and Composition on the Surface Tension and Thermodynamic Properties of Binary Mixtures of Boltorn U3000 with Alcohols and Ether, „Journal of Solution Chemistry”, 39 (6), 2010, s. 864–876, DOI: 10.1007/s10953-010-9542-9 (ang.).
- ↑ Yu.L. Slovokhotov i inni, Distortion of "tetrahedral" C3v coordination in the R3C−O moiety due to the reduction of molecular symmetry: X-ray, conformational, and quantum-chemical study, „Journal of Molecular Structure”, 112 (1-2), 1984, s. 127–140, DOI: 10.1016/0022-2860(84)80250-1 (ang.).
- ↑ a b Eter tert-butylowo-metylowy, Classification and Labelling Inventory, Europejska Agencja Chemikaliów (ang.).
- ↑ Paul J. Squillace, Daryll A. Pope, Curtis V. Price, Occurrence of the gasoline additive MTBE in shallow ground water in urban and agricultural areas, „U.S. Geological Survey Fact Sheet”, FS 114-95, 1995, DOI: 10.3133/fs11495 (ang.).
Linki zewnętrzne
- Informacje o MTBE: „Czystsze spalanie paliwa bez MTBE”, 14 lutego 2006 (ang.)
- Międzynarodowa Agencja ds Badań na Rakiem, oddział WHO (fr.)
- Strona EPA poświęcona MTBE (ang.)
- Eliminacja MTBE z benzyny w roku 2006 (ang.)