Gerard Górnicki

W tym artykule będziemy eksplorować fascynujący świat Gerard Górnicki i odkrywać jego wpływ na różne aspekty codziennego życia. Niezależnie od tego, czy mówimy o wpływie Gerard Górnicki na dzisiejsze społeczeństwo, jego znaczeniu w historii, znaczeniu w dzisiejszym świecie, czy też o jego wpływie na przyszłość, nie można zaprzeczyć, że Gerard Górnicki odgrywa fundamentalną rolę w naszym życiu. Na tych stronach przyjrzymy się różnym perspektywom i przeanalizujemy, jak Gerard Górnicki ukształtował i nadal będzie kształtować nasz świat. Przygotuj się więc na ekscytującą podróż, podczas której odkryjemy wiele aspektów Gerard Górnicki i jego implikacji w naszej rzeczywistości.

Gerard Górnicki
Data i miejsce urodzenia

13 sierpnia 1920
Strzyżów

Data śmierci

31 lipca 2008

Narodowość

polska

Alma Mater

Uniwersytet Jagielloński

Dziedzina sztuki

literatura

Odznaczenia
Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Medal Komisji Edukacji NarodowejOdznaka „Zasłużony Działacz Kultury”

Gerard Górnicki (ur. 13 sierpnia 1920 w Strzyżowie, zm. 31 lipca 2008) – polski prozaik, publicysta, felietonista oraz autor sztuk scenicznych.

Życiorys

Syn Stanisława i Zofii z domu Korolewicz[1]. W latach poprzedzających II wojnę światową był piłkarzem klubu Resovia Rzeszów. W pierwszych tygodniach okupacji niemieckiej, we wrześniu 1939, wziął udział w dwóch meczach rozegranych przez Sokoła Strzyżów z drużyną austriackiej jednostki pancernej Wehrmachtu, stacjonującej w budynku Polskiego Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”[2]. Wszedł w skład pierwszej znanej zbrojnej grupy dywersyjnej w Strzyżowie, którą utworzył i dowodził kpr. pchor. Zygmunt Patryn ps. Słowik[3][a]. Pod koniec 1940 został aresztowany na podstawie donosu za uchylanie się od służby w Baudienście i osadzony wraz z Kazimierzem Koczelą i Marianem Żydzikiem w centralnym obozie karnym tej formacji w Dębie (S-Lager Deba), skąd zbiegł jeszcze w grudniu 1940[1][5].

Po ucieczce przebywał w Zakliczynie nad Dunajcem, korzystając z opieki miejscowej aptekarki Aleksandry Ottman, zaangażowanej w konspirację ciotki swojej narzeczonej Marii Gardulanki[1][6]. Od października 1941 do kwietnia 1942 ukrywał się w klasztorze reformatów w Zakliczynie dzieląc celę z ks. Alojzym Jońcem, po czym przeniósł się do mieszkania Flakowiczowej[b] i w kwietniu 1942 wstąpił do Armii Krajowej[1]. Mieszkał następnie w willi Zofiówka przy ul. Jagiellońskiej, do której lokatorów należały w tym okresie siostry gen. Bernarda Monda Zofia Mondówna i Henryka Mościskierowa oraz wysiedlony z Wielkopolski prawnik i działacz Stronnictwa Narodowego Tadeusz Musiał[1][7]. W 1943 zdał tajną maturę, po czym włączył się do tajnego nauczania w mieszkaniu byłego starosty wrzesińskiego Adama Charkiewicza w willi Koci Zamek blisko Zofiówki, współorganizując egzaminy maturalne w 1944[1][8]. Po zakończeniu szkolenia wojskowego został dowódcą drużyny I plutonu („Zagłoba”) Placówki AK Zakliczyn („Zygmunt I”[c]) w stopniu kaprala[1]. Organizował szkolenia żołnierzy w klasztorze reformatów, wziął udział w akcji dywersyjnej „Turek” ppor. S. Stacha ps. Turek w Zawadzie Lanckorońskiej, Melsztynie i na zaporze w Rożnowie[1].

Po zakończeniu wojny w grudniu 1945 poślubił w kościele reformatów w Zakliczynie swoją narzeczoną z lat okupacji, Marię Gardulankę[1]. W 1947 ukończył studia na Wydziale Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego[1]. Według własnej relacji przeszedł przez więzienie karno-śledcze Urzędu Bezpieczeństwa i NKWD przy ul. Montelupich w Krakowie, następnie ukrywał się w Cieplicach Śląskich-Zdroju, przystąpił do aplikacji sędziowskiej[5].

Od 1951 mieszkał w Poznaniu, gdzie do 1980 pracował w szkolnictwie. Debiutował w 1955 na łamach dziennika „Gazeta Poznańska” jako prozaik. Należał do PZPR[10], utrzymywał kontakty z czołowymi polskimi literatami[5]. Podróżował po Europie i Azji[5].

Grób Gerarda Górnickiego na cmentarzu Miłostowo w Poznaniu

Został pochowany na cmentarzu Miłostowo w Poznaniu[11] (aleja zasłużonych).

Nagrody i odznaczenia

Odznaczony Krzyżem Oficerskim i Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, Medalem Komisji Edukacji Narodowej i Odznaką Zasłużony Działacz Kultury[10]. Otrzymał dwukrotnie nagrodę miasta Poznania w 1968 i 1975. W 1996 za dorobek badawczo-naukowy na temat powstania wielkopolskiego wyróżniony statuetką „Dobosz Powstania Wielkopolskiego”, przyznawaną przez Zarząd Główny Towarzystwa Pamięci Powstania Wielkopolskiego 1918/1919[12].

Twórczość literacka

  • Sybirca. Opowiadania (1957)
  • Portret kota. Opowiadania (1961)
  • Powrót Stanleya Kozdry. Powieść (1963)
  • Spotkanie z rzymianką. Powieść (1966)
  • Ucieczka na obczyznę. Powieść (1968)
  • Dom na Pacyfiku (1969)
  • Spotkanie przed bramą do nieba. Wybór opowiadań (1971)
  • Dziewczyna Anh odchodzi (1973)
  • Miasto Króla (1974)
  • Na śniegu widniała gwiazda. Opowiadania (1978)
  • Poszli ci, którzy powinni. Utwór sceniczny w 3 aktach (1978)
  • Bitwa szalała do wieczora. Opowieść o Powstaniu Wielkopolskim w siedemnastu obrazach (1984)
  • Szukanie ocalenia (1988)
  • Matka Śnieżna (1989)
  • Mściwoj i Anna Maria. Powieść (1994)
  • Miłość Emilii S. Powieść (1996)
  • Zielony mosteczek i inne tajemnice spowiedzi (2002)
  • Złoty most (2004)

Uwagi

  1. ↑ Mąż Olgi Górnickiej, żołnierz 17 pułku piechoty podczas kampanii wrześniowej, powrócił do Strzyżowa w listopadzie 1939 po wypuszczeniu z niewoli radzieckiej w Tarnopolu[4].
  2. ↑ Chodzi zapewne o rodzinę związanej z Zakliczynem lekkoatletki Wandy Flakowicz lub o nią samą.
  3. ↑ Kryptonim „Zygmunt II” otrzymała po scaleniu z AK w latach 1943–1944 placówka Batalionów Chłopskich[9].

Przypisy

  1. ↑ a b c d e f g h i j Słownik Ruchu Oporu na terenie Gminy Zakliczyn nad Dunajcem w latach 1939–1945. Litery „F” i „G” , Zakliczyńskie Centrum Kultury, 17 czerwca 2012 .
  2. ↑ Adrian Skalski, Okupacyjne losy Resovii , CWKS Resovia, 3 września 2020 .
  3. ↑ Konieczkowski 1991 ↓, s. 134.
  4. ↑ Patron Jednostki Strzeleckiej nr 2020 Związku Strzeleckiego „Strzelec” Józefa Piłsudskiego w Strzyżowie , Jednostka Strzelecka 2020 im. kpt. Zygmunta Patryna „Słowika” w Strzyżowie, 30 marca 2019 .
  5. ↑ a b c d Gerard Górnicki, Gdzie leży Strzyżów, „Waga i Miecz”, 112, czerwiec 2000, s. 15, ISSN 1425-1787.
  6. ↑ Kotarba 2011 ↓, s. 369.
  7. ↑ Kotarba 2011 ↓, s. 369–370.
  8. ↑ Kotarba 2011 ↓, s. 370.
  9. ↑ Słownik Ruchu Oporu na terenie Gminy Zakliczyn nad Dunajcem w latach 1939–1945. Litera „B” , Zakliczyńskie Centrum Kultury, 3 maja 2012 .
  10. ↑ a b Kto jest kim w Polsce 1984. Wyd. 1. Warszawa: Wydawnictwo Interpress, 1984, s. 253. ISBN 83-223-2073-6.
  11. ↑ Górnicki Gerard – miejsce pochówku
  12. ↑ Dobosz – Towarzystwo Pamięci Powstania Wielkopolskiego 1918/1919 , powstaniewielkopolskie.pl (pol.).

Bibliografia