Hetera
Wygląd przypnij ukryj
 |
Ten artykuł należy dopracować:od 2023-06 → zweryfikować niektóre informacje, od 2023-06 → dodać przypisy do treści niemających odnośników do źródeł, poprawić opis bibliograficzny. Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu. Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu. |
Hetera z młodzieńcem (terakota grecka z IV wieku p.n.e.)
.jpg)
Hetera (mal. Franciszek Żmurko, 1906)
Hetera (gr. hetaíra – towarzyszka) – w starożytnej Grecji odpowiednik kurtyzany. Hetera od zwykłej prostytutki różniła się niezależnością i wysoką pozycją towarzyską. Inna nazwa to córa Koryntu.
Historia
W okresie Grecji klasycznej hetery były często bogatymi i wykształconymi kobietami, które prowadziły swobodny tryb życia, ale zarazem były towarzyszkami ważnych osobistości, jak wodzowie, politycy czy filozofowie. Jest to główny kruczek heter – mieć władzę nad kochankami dając im nadzieję, a odsuwając chwilę rozkoszy więc musimy raz być zajęte albo też śpiewać, grać na flecie, tańczyć, wydawać uczty, przyozdabiać mieszkanie, musimy robić przerwy w zażyłości miłosnej, która bez tego szybko by zwiędła, tłumaczyła jedna z heter, towarzyszka filozofa.
Pozycja towarzyska heter wiązała się z usytuowaniem kobiet w społeczeństwie greckim, które poza heterami nie brały udziału w życiu towarzyskim i publicznym. Znanymi heterami były m.in. Fryne, Lais, Lagiska, Bakchis. Krążyło wiele opowieści anegdotycznych o heterach, obrazujących ich inteligencję, spryt i piękno.
Słynne hetery z V wieku p.n.e.
- Aspazja – nielegalna, lecz faktycznie druga żona Peryklesa. W młodości była ona heterą, niektórzy autorzy przypuszczają, że później utrzymywała dom publiczny (choć nie ma na to dowodów).
- Lais (starsza) – urodziła się i mieszkała w Koryncie (w czasach wojny peloponeskiej), przez koleżanki zwana siekierą z powodu nieustępliwości, co do wysokości honorarium. Do jej kochanków należeli dwaj słynni filozofowie greccy: Arystyp z Cyreny (twórca hedonizmu) i Diogenes z Synopy, przedstawiciele filozofii cynickiej. Związanych jest z nią wiele opowieści. Oto jedna z nich: Pewnego razu grupa przyjaciół zorganizowała zabawę. Malarz Apelles, który miał przyprowadzić heterę, przyprowadził ze sobą podlotka spotkanego po drodze i twierdził, że za kilka lat będzie to najpiękniejsza kobieta w Koryncie. Była to oczywiście Lais.
Słynne hetery z IV wieku p.n.e.
- Fryne – jedna z najpiękniejszych i najbogatszych (a także najdroższych) heter antyku, bohaterka licznych anegdot, które stawały się inspiracją dla różnych artystów w czasach nowożytnych.
- Lais (młodsza) – z którą przyjaźnił się Demostenes.
- Leontion – przyjaciółka Epikura, która żyła u jego boku.
- Thaïs (Θαΐς) – urodziła się i wychowała w Macedonii. Była kochanką m.in. Aleksandra Wielkiego, a potem została nieformalną żoną Ptolemeusza Sotera, miała z nim dwóch synów i córkę, nieuznawanych nigdy za legalnych potomków, mogących stanowić następców tronu (władzę przejął później Ptolemeusz II Filadelfos, syn Bereniki I)
- Lamia (z Aten) – kochanka Demetriosa Poliorketesa, z jego woli otrzymała ołtarz na Akropolu i czczona była jako bogini Afrodyta Lamia.
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Por. Maria Nowak: Pozycja prawna i obyczajowa heter w Atenach epoki klasycznej.brak strony w książce, Formy organizacji życia społecznego w starożytności (praca zbiorowa). A. Gendźwiłł, A. Izdebski, D. Jasiński, R. Toczko (redaktorzy). Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 2006, s. 36–37. ISBN 83-7177-402-8.
- ↑ Alkifron Listy heter. Przekł. H. Wiszniewska, Wrocław 1962, s. 24–25.
- ↑ Aleksander Krawczuk. Groby Cheronei. PWN Warszawa 1972.