Jacek Purchla

Wygląd przypnij ukryj Jacek Purchla
Ilustracja
Jacek Purchla (2015)
Data i miejsce urodzenia

3 września 1954
Kraków

Przewodniczący Polskiego Komitetu ds. UNESCO
Okres

od 2015
do 2020

Poprzednik

Andrzej Rottermund

Następca

Michał Kleiber

Dyrektor Międzynarodowego Centrum Kultury
Okres

od 1991
do 2018

Poprzednik

stanowisko utworzone

Następca

Agata Wąsowska-Pawlik

Wiceprezydent Krakowa
Okres

od 1990
do 1991

Odznaczenia
Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Medal Stulecia Odzyskanej Niepodległości Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” Srebrny Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” Odznaka Honorowa „Bene Merito” Medal Komisji Edukacji Narodowej Srebrny Medal „Za zasługi dla obronności kraju” Odznaka „Honoris Gratia” Odznaka Honorowa Województwa Małopolskiego – Krzyż Małopolski Krzyż Oficerski za Naukę i Sztukę (Austria) Krzyż Kawalerski I Klasy Odznaki Honorowej za Zasługi Kawaler Orderu Leopolda (Belgia) Krzyż Kawalerski Orderu Zasługi RFN Kawaler I Klasy Królewskiego Norweskiego Orderu Zasługi Krzyż Oficerski Orderu Węgierskiego Zasługi (cywilny) Złoty Węgierski Krzyż Zasługi (cywilny) Krzyż Kawalerski Orderu „Za Zasługi dla Litwy”

Jacek Purchla (ur. 3 września 1954 w Krakowie) – polski historyk sztuki i ekonomista, profesor nauk humanistycznych, specjalista z zakresu dziedzictwa kulturowego i historii miast, krakowianista, nauczyciel akademicki Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie i Uniwersytetu Jagiellońskiego, członek czynny Polskiej Akademii Umiejętności. Założyciel i w latach 1991–2018 dyrektor Międzynarodowego Centrum Kultury w Krakowie, w latach 2015–2020 przewodniczący Polskiego Komitetu ds. UNESCO.

Wykształcenie i praca uniwersytecka

W 1973 złożył egzamin dojrzałości w I Liceum Ogólnokształcącym im. Bartłomieja Nowodworskiego w Krakowie. W 1976 ukończył studia na Wydziale Ekonomiki Produkcji Akademii Ekonomicznej w Krakowie, w 1980 studia z historii sztuki na Uniwersytecie Jagiellońskim. W 1983 obronił na Uniwersytecie Jagiellońskim pracę doktorską poświęconą Janowi Zawiejskiemu, w 1991 habilitował się tamże na podstawie pracy Pozaekonomiczne czynniki rozwoju Krakowa w okresie autonomii galicyjskiej. W 1994 otrzymał tytuł profesora nauk humanistycznych, w 1997 tytuł profesora zwyczajnego nauk humanistycznych.

Od 1976 jest pracownikiem Akademii Ekonomicznej (następnie Uniwersytetu Ekonomicznego) w Krakowie, a w latach 1991–2018 także Uniwersytetu Jagiellońskiego. W 1993 został kierownikiem Zakładu Rozwoju Miast w Katedrze Historii Gospodarczej AE, a w 2008 kierownikiem Katedry Historii Gospodarczej i Społecznej Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie i nowo utworzonego Zakładu Dziedzictwa Kulturowego i Studiów Miejskich UNESCO wchodzącego w skład tej katedry. W latach 1995–2001 był kierownikiem Zakładu Studiów Miejskich w Instytucie Historii Sztuki UJ, od 2005 do 2018 kierował Katedrą Dziedzictwa Europejskiego w Instytucie Europeistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego. W 2017 nadano mu godność Doktora Honoris Causa Narodowego Uniwersytetu „Politechnika Lwowska”. Wypromował 16 doktorów, m.in. Krzysztofa Brońskiego, Rafała Solewskiego, Monikę Murzyn-Kupisz, Andrzeja Laskowskiego oraz Łukasza Galuska.

Praca zawodowa i pełnione funkcje

W latach 1989–1990 był przewodniczącym Komisji ds. Statutu m. Krakowa Krakowskiego Komitetu Obywatelskiego "Solidarność". W latach 1990–1991 był wiceprezydentem Krakowa, a od stycznia do lutego 1991 – p.o. prezydenta. Brał wówczas udział w przygotowaniu strategii rozwoju Krakowa oraz odpowiadał za samorządową politykę miasta w zakresie kultury i ochrony zabytków oraz współpracę międzynarodową. W 1991 założył i został pierwszym dyrektorem Międzynarodowego Centrum Kultury w Krakowie (pełnił tę funkcję do początku 2018), gdzie nadal kieruje Instytutem Dziedzictwa Europejskiego. Profesor w Instytucie Historii Sztuki UJ (1995–2001). Inne funkcje pełnione to m.in.: członek czynny Polskiej Akademii Umiejętności, od 1989 redaktor „Rocznika Krakowskiego” (do 2017 wspólnie z Jerzym Wyrozumskim), członek Komitetu Nauk o Sztuce PAN, od 2000 członek tytularny Comité International d’Histoire de l'Art (CIHA) i jego wiceprezydent przez dwie kadencje (2004–2012). Członek wielu organizacji i stowarzyszeń, m.in.: członek Rady Europa Nostra w Hadze i od 2018 wiceprezydent tej organizacji, ekspert w International Scientific Committee on the Theory and Philosophy of Conservation and Restoration of Cultural Property (Komitet Teorii ICOMOS), ekspert Komisji Europejskiej w projekcie European Heritage Label, członek Komitetu Doradczego Eurośródziemnomorskiej Fundacji Dialogu Kultur im. Anny Lindh. W latach 2000–2016 przewodniczył Radzie ds. Ochrony Zabytków przy Ministrze Kultury i Dziedzictwa Narodowego. W 2012 został wybrany na wiceprzewodniczącego Polskiego Komitetu ds. UNESCO. Od 2015 do 2020 był Przewodniczącym Polskiego Komitetu ds. UNESCO. W kadencji 2016–2017 pełnił funkcję Przewodniczącego Komitetu Światowego Dziedzictwa UNESCO. Od 2015 pełni funkcję prezesa Towarzystwa Miłośników Historii i Zabytków Krakowa. W lutym 2019 został wybrany przez Senat Uniwersytetu Jagiellońskiego pierwszym przewodniczącym Rady Uczelni, a następnie wybrany na kadencję 2021–2024.

Członek Rady Powierniczej Zamku Królewskiego w Warszawie.

Stypendia

Jacek Purchla był m.in. stypendystą Eisenhower Exchange Fellowships Programme 1991; Alexander von Humboldt Stiftung 1992–1993, 1997, 2005, 2015; Uniwersytetu Lowańskiego – 1995; Salzburg Seminar – 1995, 2000; Uniwersytetu w Heidelbergu – 1996; Australian Institute for Polish Affairs – 2003; British Council – 2004. Wcześniej dłuższe staże naukowe odbywał na uniwersytetach w Tilburgu (Holandia), Wiedniu, Grand Valley State University (Michigan) i Londynie.

Ważniejsze odznaczenia

Ważniejsze nagrody i wyróżnienia

Praca naukowa

Prowadzi badania nad rozwojem miast, historią społeczną i historią sztuki XIX i XX w., a także teorią i ochroną dziedzictwa kulturowego. Działalność naukowa Jacka Purchli ma charakter interdyscyplinarny, a jego zainteresowania koncentrują się przede wszystkim wokół szeroko pojętej problematyki miasta i rozwoju urbanistycznego. Traktując miasto jako złożony organizm – wypadkową procesów społecznych, ekonomicznych, politycznych i kulturowych – stworzył nowoczesny warsztat „urbanologa”. Drugim istotnym wątkiem działalności naukowej są podjęte jeszcze w połowie lat siedemdziesiątych – pionierskie wówczas – badania nad architekturą XIX i XX w., w których w nowatorski sposób analizował takie czynniki jak: prawo budowlane, rola mecenatu publicznego, szkolnictwo, zagadnienia polityczne, społeczne i ekonomiczne. W latach dziewięćdziesiątych XX w. zainicjował interdyscyplinarne badania nad teorią dziedzictwa i zarządzaniem miastem historycznym. Jego prace były tłumaczone i wydane w kilkunastu językach.

Książki autorskie

Redakcja naukowa (wybór)

Przypisy

  1. ↑ WojciechW. Stańczyk WojciechW. i inni red., Samorządowcy w Małopolsce 1990-2010. Publikacja w okazji 20-lecia samorządu terytorialnego w Polsce, Kraków 2010, ISBN 978-83-60-538-27-2 , s. 184.brak strony (książka)
  2. ↑ Członkowie. „Rocznik Polskiej Akademii Umiejętności”. Rok 2015/2016, s. 17, 2016. Kraków: Polska Akademia Umiejętności. . 
  3. ↑ Prof. Jacek Purchla Przewodniczącym PK ds. UNESCO. unesco.pl. . (pol.).
  4. ↑ Spotkanie ministra Jacka Czaputowicza z prof. Jackiem Purchlą. gov.pl, 2020-08-03. .
  5. ↑ Skład Rady - Rada Uczelni - Uniwersytet Jagielloński , rada-uczelni.uj.edu.pl  .
  6. ↑ Spotkanie Rady Powierniczej Zamku Królewskiego w Warszawie MKiDN - 2015   (pol.).
  7. ↑ M.P. z 2000 r. nr 28, poz. 570 – pkt 12.
  8. ↑ Aufstellung aller durch den Bundespräsidenten verliehenen Ehrenzeichen für Verdienste um die Republik Österreich ab 1952. parlament.gv.at. s. 1381. . (niem.).
  9. ↑ M.P. z 2006 r. nr 3, poz. 36 – pkt 56.
  10. ↑ M.P. z 2011 r. nr 64, poz. 623 – pkt 2.
  11. ↑ Årsberetning 2012. Det kongelige hoff. kongehuset.no, marzec 2013. s. 46–47. . (norw.).
  12. ↑ Prof. Jacek Purchla decorated. mck.krakow.pl, 2017-12-12. . (ang.).
  13. ↑ Honorowy Medal Województwa Małopolskiego dla prof. Jacka Purchli , Międzynarodowe Centrum Kultury w Krakowie  .
  14. ↑ „Medal 100-lecia Odzyskania Niepodległości” dla prof. Jacka Purchli. mck.krakow.pl. .
  15. ↑ Litewskie odznaczenia państwowe dla Agaty Wąsowskiej-Pawlik i prof. Jacka Purchli. mck.krakow.pl, 2020-07-06. .
  16. ↑ MonikaM. Socha MonikaM., Medale Stulecia Odzyskanej Niepodległości dla zasłużonych samorządowców , krakow.tvp.pl, 31 maja 2023  .
  17. ↑ Prof. Purchla laureatem Nagrody Gieysztora / Inne. deon.pl, 2011-01-30. .
  18. ↑ Nagroda Środkowoeuropejska dla prof. Jacka Purchli , Towarzystwo Polsko - Niemieckie w Krakowie / Polnisch - Deutsche Gesellschaft in Krakau, 20 października 2011  .
  19. ↑ Stowarzyszenie Gmin i Powiatów Małopolski. sgpm.krakow.pl. . .
  20. ↑ Joanna Zajchowska: Oto wyjątkowi Małopolanie. Uhonorowaliśmy Ludzi Roku i Osobowości Roku 2017. gazetakrakowska.pl. .
  21. ↑ Prof. Jacek Purchla laureatem nagrody im. Józefa Dietla!. uek.krakow.pl, 2021-04-29. .
  22. ↑ Brązowy Medal "Cracoviae Merenti" dla prof. Jacka Purchli , Międzynarodowe Centrum Kultury  .
  23. ↑ Nagroda im. Aleksandra Gieysztora dla prof. Jacka Purchli i MCK , mck.krakow.pl   (pol.).
  24. ↑ JacekJ. Purchla JacekJ., Jak powstał nowoczesny Kraków, Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1990, ISBN 83-08-02087-9, OCLC 830077910 .brak strony (książka)
  25. ↑ JacekJ. Purchla JacekJ., Wien-Krakau im 19. Jahrhundert, Wien 1985, ISBN 3-85264-249-3, OCLC 749652903 .brak strony (książka)
  26. ↑ JacekJ. Purchla JacekJ., Jan Zawiejski - architekt przełomu XIX i XX w., Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1986, ISBN 83-01-06458-7, OCLC 835901550 .brak strony (książka)
  27. ↑ JacekJ. Purchla JacekJ., Matecznik Polski. Pozaekonomiczne czynniki rozwoju Krakowa w okresie autonomii galicyjskiej, wyd. 2, Kraków: Społeczny Instytut Wydawniczy Znak, 1992, ISBN 83-7006-392-6, OCLC 830058552 .brak strony (książka)
  28. ↑ JacekJ. Purchla JacekJ., Krakau unter österreichischer Herrschaft 1846-1918. Faktoren seiner Entwicklung, Wien-Köln-Weimar: Böhlau Verlag, 1993, ISBN 3-205-05489-X .brak strony (książka)
  29. ↑ JacekJ. Purchla JacekJ., Teatr i jego architekt. W stulecie gmachu Teatru Miejskiego w Krakowie = Das Theater und sein Architekt. Zum hundersten Jahrestag der Eröffnung des Juliusz-Słowacki-Theaters in Krakau, Kraków: Międzynarodowe Centrum Kultury, 1993, ISBN 83-85739-06-8, OCLC 830272279 .brak strony (książka)
  30. ↑ JacekJ. Purchla JacekJ., Europejski Miesiąc Kultury w Krakowie, czerwiec 1992 = European Cultural Month in Cracow, June 1992, Kraków: Międzynarodowe Centrum Kultury, 1993, ISBN 83-85739-03-3, OCLC 68630841 .brak strony (książka)
  31. ↑ JacekJ. Purchla JacekJ., Kraków - prowincja czy metropolia?, Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych "Universitas", 1996, ISBN 83-7052-390-0, OCLC 830126434 .brak strony (książka)
  32. ↑ JacekJ. Purchla JacekJ., Dziedzictwo a transformacja, Kraków: Międzynarodowe Centrum Kultury; Małopolska Szkoła Administracji Publicznej Akademii Ekonomicznej, 2005, ISBN 83-89273-20-9, OCLC 69357710 .brak strony (książka)
  33. ↑ JacekJ. Purchla JacekJ., Heritage and transformation, Kraków: International Cultural Centre; Małopolska School of Public Administration at the Cracow University of Economics, 2015, ISBN 83-89273-21-7, OCLC 169113715 .brak strony (książka)
  34. ↑ JacekJ. Purchla JacekJ., Międzynarodowe Centrum Kultury. Początek, Kraków: Międzynarodowe Centrum Kultury, 2015, ISBN 978-83-63463-41-0 .brak strony (książka)
  35. ↑ JacekJ. Purchla JacekJ., Budúcnosť minulosti. Kultúrne dedičstvo strednej Európy dnes, Bratislava: Kalligram, 2017, ISBN 978-80-8101-956-2 .brak strony (książka)
  36. ↑ JacekJ. Purchla JacekJ., Miasto i polityka. Przypadki Krakowa, Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych "Universitas", 2018, ISBN 978-83-242-3487-5 .brak strony (książka)
  37. ↑ JacekJ. Purchla JacekJ. (red.), The historical metropolis. A hidden potential. International conference, 26-29 May 1996, Cracow, International Cultural Centre Cracow, 1996, ISBN 83-85739-35-1, OCLC 168568861 .brak strony (książka)
  38. ↑ PiotrP. Krakowski PiotrP., JacekJ. Purchla JacekJ. (red.), Sztuka około 1900 w Europie Środkowej. Centra i prowincje artystyczne. Materiały międzynarodowej konferencji zorganizowanej w dniach 20-24 października 1994, Kraków: Międzynarodowe Centrum Kultury, 1997, ISBN 83-85739-41-6, OCLC 835072860 .brak strony (książka)
  39. ↑ JacekJ. Purchla JacekJ. (red.), Architektura Lwowa XIX wieku = Die Architektur Lembergs im 19. Jahrhundert, Kraków: Międzynarodowe Centrum Kultury, 1997, ISBN 83-85739-44-0, OCLC 830245892 .brak strony (książka)
  40. ↑ JacekJ. Purchla JacekJ. (red.), Architektura Lwowa XIX wieku = Archìtektura L’vova XIX stolìttja, Kraków: Międzynarodowe Centrum Kultury, 1997, ISBN 83-85739-43-2, OCLC 749341464 .brak strony (książka)
  41. ↑ JacekJ. Purchla JacekJ. (red.), Metropolitalne funkcje Krakowa = Metropolitane Funktionen Krakaus, t. 1, Kraków: Międzynarodowe Centrum Kultury Kraków, 1998, ISBN 83-85739-55-6, OCLC 749847075 .brak strony (książka)
  42. ↑ JacekJ. Purchla JacekJ. (red.), Metropolitalne funkcje Krakowa = Metropolitane Funktionen Krakaus, t. 2, Kraków: Międzynarodowe Centrum Kultury Kraków, 1998, ISBN 83-85739-56-4, OCLC 749847142 .brak strony (książka)
  43. ↑ PiotrP. Krakowski PiotrP., JacekJ. Purchla JacekJ. (red.), Art around 1900 in Central Europe. Art centres and provinces. International conference 20-24 October 1994, Cracow: International Cultural Centre, 1999, ISBN 83-85739-64-5, OCLC 830286249 .brak strony (książka)

Bibliografia

Linki zewnętrzne

Małopolanie Roku
Kontrola autorytatywna (osoba):Identyfikatory zewnętrzne: