Krytyka tekstu

W tym artykule szczegółowo zbadamy temat Krytyka tekstu, bardzo istotnej kwestii, która przykuła uwagę ekspertów i ogółu społeczeństwa. Przez lata Krytyka tekstu był przedmiotem debat i dyskusji w różnych obszarach, budząc autentyczne zainteresowanie jego wpływem na społeczeństwo. Poprzez wyczerpującą analizę zajmiemy się różnymi perspektywami i argumentami związanymi z Krytyka tekstu, aby rzucić światło na ten bardzo złożony temat. Podobnie zbadamy jego ewolucję w czasie i wpływ na teraźniejszość, zapewniając czytelnikowi kompletną i zaktualizowaną wizję Krytyka tekstu.

Bizantyjski iluminowany rękopis czterech Ewangelii, 1020

Krytyka tekstu (łac. critica textus) – dział filologii, odgałęzienie krytyki literackiej, poświęcony pracom edytorskim nad dawnymi dziełami zachowanymi w manuskryptach.

Praca edytorska obejmuje kolacjonowanie rękopisów, tworzenie stemma codicum, testimoniów, aparatu krytycznego. Prawie zawsze towarzyszy jej też wprowadzanie mniejszych lub większych poprawek (zwanych koniekturami) do przekazanego tekstu w celu usunięcia spostrzeżonych defektów transmisji.

Krytykę tekstu zapoczątkowali uczeni aleksandryjscy w III wieku p.n.e., wtedy też powstały pierwsze znaki edytorskie odsyłające czytelnika do komentarza, sygnalizujące trudne miejsca, niepewność przekazu bądź beznadziejne zepsucia (ten ostatni znak, tzw. obelos, ma dziś postać krzyżyka † i znany jest jako crux philologorum, krzyż filologów).

W epoce nowożytnej krytyka tekstu rozwinęła się w wyniku potrzeby opisania historii i, w efekcie, ustabilizowania przekazu tekstów pisarzy starożytnych (głównie klasycznych pisarzy łacińskiego i greckiego antyku oraz Biblii), wydawanego w różnych wersjach na skutek setek lat ręcznego kopiowania. Odtworzenie procesu formowania się tekstu i określenie poszczególnych zależności pomiędzy ewentualnymi jego wersjami daje także możliwość poprawiania błędów, które się wkradły do manuskryptów w trakcie ich przepisywania. Taka praca pozwala ostatecznie opracować wydanie krytyczne danego tekstu.

Rękopisy ze względu na podobieństwa i różnice tekstologiczne dzielone są na typy, rodziny, grupy, oraz pary.

Zobacz też

Bibliografia

  • B. Aland, J. Delobel, New Testament Textual Criticism, Exegesis, and Early Church History, Peeters Publishers, 1994.
  • P. D. Wegner, A Student's Guide to Textual Criticism of the Bible. Its History, Methods & Results (Downers Grove, IL 2006).
  • E. Tov, Textual Criticism of the Hebrew Bible, Third Edition, Revised and Enlarged (Minneapolis 2012).