Lasy Panewnickie

Lasy Panewnickie

Okolice ul. Śląskiej
Państwo	Polska
Województwo	śląskie
Miejscowości	Katowice, Mikołów, Ruda Śląska, Chorzów
Położenie na mapie Katowic Lasy Panewnickie
Położenie na mapie Polski Lasy Panewnickie
Położenie na mapie województwa śląskiego Lasy Panewnickie
50°12′39,477″N 18°55′45,996″E/50,210966 18,929443
Multimedia w Wikimedia Commons

Lasy Panewnickie – kompleks leśny znajdujący się na granicy Katowic, Mikołowa, Rudy Śląskiej i Chorzowa, stanowi północny przyczółek dawnej dziedziny książąt pszczyńskich − Lasów Pszczyńskich (Puszcza Śląska)^[1], obecnie w Leśnym pasie ochronnym GOP.

Lasy Panewnickie zarządzane są przez Nadleśnictwo Katowice z Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Katowicach (leśnictwa: Zadole, Panewnik i Śmiłowice)^[2]. Na terenie lasów znajduje się Zespół przyrodniczo-krajobrazowy „Uroczysko Buczyna” oraz zbiornik wodny Starganiec (dawny ośrodek wodno-rekreacyjny katowickiej huty „Baildon”). Przez lasy przepływają: Kłodnica, Ślepotka i Potok Jamna.

Przed II wojną światową zbudowano na terenie Lasów Panewnickich polowe schrony piechoty, tzw. „Urbany”. Stanowiły część południowego skrzydła Obszaru Warownego „Śląsk” (odcinek „Mikołów”). Ostatnią inspekcję przeprowadził w kwietniu 1939 dowódca Armii „Kraków” gen. bryg. Antoni Szylling^[3]. W Lasach Panewnickich w 1939 rozstrzeliwano i chowano skrycie powstańców śląskich i harcerzy. Pomniki upamiętniające te egzekucje znajdują się w lesie oraz na cmentarzu komunalnym w Ligocie − Pomnik Obrońców Katowic. Przez Lasy Panewnickie przebiega Szlak Bohaterów Wieży Spadochronowej^[4]. W Lasach Panewnickich w bunkrze-ziemiance ukrywali się w latach 1943-1944 partyzanci katowickiego inspektoratu Armii Krajowej z oddziału ppor Wiesława Andryszaka pseud. „Wieś”. Zdekonspirowaną kryjówkę 9 lutego 1944 Niemcy wysadzili wrzucając do niej granaty i zabijając przebywających w niej 3 AK-owców, a raniąc czwartego. W 1994 w jej miejscu ustawiono głaz-pomnik^[1].

Z odpadów produkowanych przez kopalnię „Halemba” z Rudy Śląskiej, począwszy od lat 60. XX w., usypana została tzw. Hałda Panewnicka. Ma wysokość ok. 12 metrów i zajmuje powierzchnię ok. 100 hektarów. W ramach unijnego Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko, kosztem 30 mln zł, do 2026 planuje się rewitalizację tego terenu i likwidację hałdy^[5]. Hałda była eksploatowana przez miłośników quadów i sportów motorowych^[6].

Przez Lasy Panewnickie przebiegają również Szlak Dwudziestopięciolecia PTTK^[4] oraz Szlak Krawędziowy GOP^[7][8]. Na terenie lasów wytyczone są trasy rowerowe (numery 2, 5 oraz 122)^[9].

W grudniu 2013 otwarto drogowy łącznik, prowadzący z ulicy Panewnickiej w Katowicach do Chorzowa Batorego, przechodzący przez północną część Lasów Panewnickich, w pobliżu Czarnego Stawu^[10].

Na terenie lasów od 2012 odbywa się organizowany przez Akademię Wychowania Fizycznego im. Jerzego Kukuczki w Katowicach cykliczny Panewnicki Dziki Bieg^[11].