Mięta pieprzowa

Wygląd przypnij ukryj Mięta pieprzowa
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

astropodobne

Rząd

jasnotowce

Rodzina

jasnotowate

Rodzaj

mięta

Gatunek

mięta pieprzowa

Nazwa systematyczna
Mentha ×piperita L.
Sp. pl. 2:576. 1753
Synonimy
  • Mentha lavanduliodora ined.
Mięta 'czarna'

Mięta pieprzowa, mięta lekarska (Mentha ×piperita L.) – gatunek rośliny należący do rodziny jasnotowatych. Spontaniczny mieszaniec międzygatunkowy mięty nadwodnej (M. aquatica) i mięty zielonej (M. spicata) powstały prawdopodobnie w Anglii i tam wprowadzony do uprawy w XVIII w., początkowo w hrabstwie Surrey, a potem w okręgu Mitcham. Tam też zaczęto go uprawiać i z tego terenu pochodzi pierwszy opis zawarty w "Ray, 1724 Synopsis Methodica Stirpium Britannicarum table 10. figure 2. p. 234". Jest rośliną uprawną, czasami dziczejącą (efemerofit). Inne nazwy: miętkiew, miętkiewa.

Morfologia

Pokrój Zielna roślina o pokroju krzewiastym do 90 cm wysokości, wytwarzająca poziome kłącza tuż pod poziomem gruntu (białe) lub powierzchniowe (zielone) (w zależności od wilgotności podłoża). Łodyga Wzniesiona, gałęzista (rozgałęziająca się w okółkach liści), 4-kanciasta, o rzadkim owłosieniu na kantach, zielona do brunatnobrązowej w zależności od odmiany, o pustych międzywęzłach lub wypełnionych rzadką parenchymą. Liście Liść ma długość 3–9 cm i 1–3 cm szerokości. Zielona lub brunatnawozielona blaszka jest owalna lub lancetowata, o zaostrzonym szczycie, ostro ząbkowanym brzegu i asymetrycznej nasadzie. Unerwienie jest pierzaste, uwypuklone na dolnej powierzchni z nerwami bocznymi odchodzącymi od nerwu głównego pod kątem ok. 45°. Powierzchnia dolna jest delikatnie omszona, włoski wydzielnicze widoczne są pod lupą (6x) jako jasnożółtawe punkty. Zielony lub brunatnawofioletowy ogonek liściowy jest bruzdowany, o wymiarach zazwyczaj do 1 mm średnicy i 0,5–1 cm długości. Kwiaty W nibyokółkach, zebrane w kątach liści, tworzące nibykłos o walcowatym kształcie. Kwiaty drobne, 5-6 mm długości, obupłciowe lub tylko słupkowe, różowe, czerwonawe do liliowych, kielich rurkowaty o 5 ząbkach, 10-12 nerwowy, lekko bruzdkowany od wystających nerwów i gruczołkowato kropkowany. Pręciki cztery, fioletowe, krótsze od korony. Owoce Rozłupnia rozpadająca się na cztery rozłupki.

Biologia i ekologia

Bylina, hemikryptofit. Kwitnie od lipca do sierpnia. Roślina obcopylna. W rzeczywistości mieszaniec jest praktycznie bezpłodny, najczęściej jedna łodyga zawiązuje jeden owoc, a ze stu owoców tylko 10 jest zdolnych do kiełkowania. W uprawie stosuje się wyłącznie rozmnażanie wegetatywne z podziału roślin lub podziału kłączy.

Roślina lubiąca gleby świeże, dość ciężkie, w miarę wilgotne.

Zastosowanie

Roślina lecznicza

Surowiec zielarski Liść mięty pieprzowej (Menthae piperitae folium) – całe lub rozdrobnione wysuszone liście o zawartości nie mniej niż 9 ml/kg substancji roślinnej. Głównymi składnikami są: olejek miętowy, kwas askorbinowy (25 mg%), karoten (do 40 mg%), rutyna (14 mg%), apigenina, betaina, kwas oleanowy i ursulowy. Działanie Liście zwiększają wydzielanie soku żołądkowego, pobudzają wytwarzanie żółci, usprawniają pracę jelit. Stosowane są jako środek wiatropędny, przy zaburzeniach trawienia, w schorzeniach wątroby i dróg żółciowych. Mają także właściwości przeciwbakteryjne i nieznacznie uspokajające. Olejek miętowy ma podobne, ale silniejsze działanie, szczególnie jako środek odkażający i uspokajający. Stosowany zewnętrznie w nieżycie nosa, do inhalacji przy nieżytach gardła i oskrzeli. Stanowi także składnik preparatów do użytku wewnętrznego przy zapaleniu dróg żółciowych i w schorzeniach wątroby lub jelit.

Roślina kosmetyczna

Zawarty w jej zielu mentol jest podstawowym surowcem do produkcji pasty do zębów, płynów do ust, kremów do masażu, dodatków do kąpieli i innych kosmetyków. Menton natomiast jest wykorzystywany jako składnik perfum.

Zmienność

Znanych jest wiele odmian i kultywarów:

Uprawa

Jest bardzo łatwa w uprawie. Rozmnaża się wyłącznie wegetatywnie, przez podział kłączy. Ze względu na jej dużą ekspansywność należy oddzielać ją od innych roślin uprawnych, gdyż łatwo je zagłusza i staje się chwastem. Najlepiej rośnie na żyznej, próchnicznej glebie i na słonecznym stanowisku. Jest w pełni mrozoodporna (strefy mrozoodporności 3-9).

Przypisy

  1. ↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965   (ang.).
  2. ↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001–   (ang.).
  3. ↑ a b Germplasm Resources Information Network (GRIN). .
  4. ↑ Alicja Szweykowska, Jerzy Szweykowski: Słownik botaniczny. Wyd. II, zmienione i uzupełnione. Warszawa: Wiedza Powszechna, 2003, s. 516-517. ISBN 83-214-1305-6.
  5. ↑ Anrea-Anna Cavelius: Zioła w medycynie naturalnej. Bremen: MAK Verlag GmbH, 2005. ISBN 978-3-939991-32-8.brak strony w książce
  6. ↑ a b Farmakopea Polska X, Polskie Towarzystwo Farmaceutyczne, Warszawa: Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych, 2014, s. 4276, ISBN 978-83-63724-47-4 .
  7. ↑ P.P. Czikow P.P., J.J. Łaptiew J.J., Rośliny lecznicze i bogate w witaminy, Warszawa 1983: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, s. 227-228 .
  8. ↑ GeoffreyG. Burnie GeoffreyG. i inni, Botanica. Ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, Niemcy: Könemann, Tandem Verlag GmbH, 2005, ISBN 3-8331-1916-0, OCLC 271991134 .
Kontrola autorytatywna (takson):Encyklopedia internetowa: Identyfikatory zewnętrzne: