Obecnie Najem przymusowy to temat, który budzi duże zainteresowanie i generuje debatę w różnych sektorach społeczeństwa. W całej historii Najem przymusowy był powracającym tematem, do którego podchodzino z różnych perspektyw i ewoluował w czasie. W tym artykule przeanalizujemy różne wymiary Najem przymusowy i jego wpływ na codzienne życie ludzi. Od swoich początków do chwili obecnej Najem przymusowy był przedmiotem badań, refleksji i kontrowersji, co pokazuje jego znaczenie w obecnym kontekście. Podobnie zbadamy implikacje Najem przymusowy w obszarach takich jak polityka, kultura, technologia i ogólnie społeczeństwo.
Najem przymusowy – w okresie feudalizmu rodzaj pańszczyzny, zwany także narzutem lub narzutką. W Królestwie Polskim zniesiony 7 czerwca 1846 roku ukazem czerwcowym cara Mikołaja I Romanowa.
Z najmu przymusowego feudał korzystał przede wszystkim w okresie nawału prac rolnych, a praca wykonywana przez chłopa w majątku ziemskim (folwarku)[1] opłacana była przez właściciela ziemskiego poniżej ceny najmu wolnego. Zdarzały się przypadki, iż pracownik zatrudniony w ramach najmu wolnego otrzymywał za dniówkę zapłatę w wysokości 15–24 grosze, a chłop wykonujący taką samą pracę w ramach najmu przymusowego otrzymywał za dniówkę zapłatę wynoszącą ledwie 2–3 grosze[2].
Po powstaniu listopadowym w województwie krakowskim za dzień ciężkiej pracy chłop otrzymywał 6 groszy, okazuje się, że w tym czasie rząd na utrzymanie więźnia przeznaczał wyższą kwotę[3]. W dobrach narodowych najem przymusowy został zniesiony razem z daremszczyznami rozporządzeniem Izby Administracyjnej Dóbr Koronnych z 8 kwietnia 1817 roku, natomiast we wsiach dóbr prywatnych (szlacheckich i kościelnych) przetrwał dłużej i był pilnie egzekwowany[4]. Przykładowo, komornice w Małopolsce za pracę wykonywaną w ramach najmu przymusowego otrzymywały od plebanii 15 groszy w lecie i 10 groszy w zimie[5].
Pomimo zniesienia najmu przymusowego, jeszcze przez wiele lat środowiska feudałów domagały się jego przywrócenia, czyli zmuszenia chłopów do pracy w należących do nich majątkach feudalnych za zaniżaną odgórnie zapłatę[6].