Paolo dal Pozzo Toscanelli

W tym artykule przyjrzymy się Paolo dal Pozzo Toscanelli z różnych podejść, analizując jego wiele aspektów i odpowiadając na różne pytania związane z tym tematem. _Var1 to temat o ogromnym znaczeniu w dzisiejszym społeczeństwie i w związku z tym zagłębimy się w jego znaczenie, implikacje i wpływ w różnych obszarach. Poprzez szczegółową analizę będziemy starali się lepiej zrozumieć Paolo dal Pozzo Toscanelli i zaoferować wszechstronną perspektywę, która pozwoli czytelnikowi zagłębić się w ten ekscytujący temat.

Paolo dal Pozzo Toscanelli
Ilustracja
Paolo dal Pozzo Toscanelli, portret wykonany około 1901–1907 przez Hansa Ferdinanda Helmolta
Data i miejsce urodzenia

1397
Florencja

Data i miejsce śmierci

10 maja 1482
Florencja

Zawód, zajęcie

matematyk, astronom, kosmograf

Multimedia w Wikimedia Commons
Mapa Toscanellego przedstawiająca wschodnią Azję i ocean pomiędzy Europą i Azją, bez nieznanej wtedy Ameryki

Paolo dal Pozzo Toscanelli (ur. w 1397 we Florencji, zm. 10 maja 1482 tamże[1]) – włoski uczony: matematyk, astronom, kosmograf, geograf, kartograf, lekarz[2].

Życiorys

Był drugim synem Dominica Toscanelliego i Biagii Mei. Domenico Toscanelli był lekarzem, zapewnił rodzinie dobrobyt[3]. Toscanelli rozpoczął swoje studia matematyczne pod okiem Giovanniego dell’Abacco[1]. W latach 1417–1424 studiował medycynę, matematykę i filozofię w Padwie[1][3]. Podczas studiów nawiązał kontakt z Mikołajem z Kuzy, z którym się zaprzyjaźnił. Toscanelli ukończył studia z tytułem doktora medycyny[1].

Po studiach Toscanelli powrócił do Florencji, gdzie prowadził swoje badania i obserwacje, i pozostał tam już do końca swojego życia, z wyjątkiem krótkich wypraw do Toskanii i krótkiego pobytu w Todi i w Rzymie[1]. We Florencji przyjaźnił się m.in. z Filippo Brunelleschim i Leonem Battistą Alberti[4]. Współcześni mu uważali go za jednego z największych matematyków tamtych czasów[1]. Regiomontanus porównał Toscanellego do Archimedesa. Wiedzę matematyczną Toscanella doceniał również Mikołaj z Kuzy[4]. Alberti dedykował na jego cześć Intercoenales (pol. Dysputy przy stole)[5][6].

Znał grecki, posiadał kolekcję rękopisów greckich i łacińskich[3]. Toscanelli zmarł we Florencji 10 maja 1482 roku w wieku 85 lat[1].

Praca naukowa

Toscanelli zajmował się wieloma dziedzinami nauki[1]. Jego wkład w naukę i kulturę jest jednak trudny do oszacowania, gdyż nie zachowały się księgi jego autorstwa oraz większość listów oraz nie ma budynków zbudowanych według jego projektu. Większość zachowanych notatek jest poświęconych matematyce i astronomii[4]. Toscanelli obliczył, że droga na wschód z Europy do Azji wynosi 2/3 długości Ziemi, tj. 230 stopni długości geograficznej, więc droga zachodnia musi się równać długości 130 stopni. W 1456 roku obserwował kometę Halleya[1]. Według jednej z hipotez Toscanelli miał zainspirował Krzysztofa Kolumba do wyprawy, która miała odkryć nową drogę do Azji[1]. Zachowała się korespondencja, którą mieli prowadzić Toscanelli z Kolumbem z 1474 roku, jednak autentyczność listów stanowi przedmiot sporów[1][2]. Toscanelli miał również wcześniej utrzymywać kontakt z królem Portugalii Alfonsem V Afrykańczykiem, gdzie miał zachęcić króla do podjęcia wyprawy do Chin, jednak korespondencja ta również jest podawana w wątpliwość[4][7].

Około 1468 roku w katedrze Santa Maria del Fiore we Florencji Toscanelli skonstruował gnomon, umieszczony w kopule nad środkiem lewej nawy na wysokości 277 stóp. Za pomocą zegara można było obliczyć południe słoneczne z dokładnością do połowy sekundy, pozwalał on także na obliczenie z dużą precyzją wysokości słońca podczas przesileń. Gnomon został później rozbudowany przez kardynała Franciszka Ximenesa[1].

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ a b c d e f g h i j k l Friedrich Streicher, Paolo dal Pozzo Toscanelli – The Catholic Encyclopedia (ang.).
  2. ↑ a b Toscanelli Paolo, Encyklopedia PWN , Wydawnictwo Naukowe PWN .
  3. ↑ a b c Toscanelli dal Pozzo, Paolo , link.springer.com (ang.).
  4. ↑ a b c d Paolo Toscanelli , lindahall.org, 10 maja 2018 (ang.).
  5. ↑ Elwira Buszewicz, „Wielkie podobieństwo do Jowisza”. Człowiek uniwersalny w literaturze renesansu, „Pomocnik Historyczny. Leonardo da Vinci 1452–1519. Człowiek renesansu i jego epoka”, 3, 2019, s. 66.
  6. ↑ Charles Nicholl, Leonardo Da Vinci. Lot wyobraźni, Warszawa: WAB, 2006, s. 85.
  7. ↑ Jędrzej Greń, Spotkanie Japonii z Europejczykami – od otwarcia się na świat do wprowadzenia izolacji (1543–1640), Katarzyna Górak-Sosnowska, Joanna Jurewicz (red.), Kulturowe uwarunkowania rozwoju w Azji i Afryce, Kurowice koło Łodzi: Ibidem, 2010, s. 13-14, ISBN 978-83-62331-02-4.