Pina (film)

Pina – pełnometrażowy film dokumentalny z 2011 roku w reżyserii Wima Wendersa, poświęcony niemieckiej tancerce i choreografce Pinie Bausch i nakręcony w technice 3D.

Początkowo film miał być stworzony wspólnie z artystką, jednak po jej nagłej śmierci w 2009 roku wspólny projekt zmienił się w hołd poświęcony tancerce. Jeden z pierwszych europejskich filmów 3D^[1].

Wenders podziwiał pracę Piny Bausch już od 1985 roku, kiedy to zobaczył w Wenecji jej przedstawienie Café Müller. Przez wiele lat planował wspólne nakręcenie wraz z nią filmu, jednak uważał to za niemożliwe ze względu na ograniczenia medium, które, zdaniem reżysera, nie mogło w odpowiedni sposób przedstawić tańca. Za adekwatną uznał dopiero technikę 3D, z którą zapoznał się w Cannes podczas projekcji koncertowego filmu zespołu U2 – U2-3D. Wraz z Piną Bausch zdecydował się wykorzystać tę technikę do sfilmowania jej przedstawień Café Müller, Le Sacre du printemps, Vollmond i Kontakthof^[1].

Pracę rozpoczęto w 2009 roku. Jednak niedługo przed rozpoczęciem właściwych zdjęć, 30 czerwca 2009 roku, Pina Bausch zmarła, 5 dni po tym jak zdiagnozowano u niej nowotwór^[2]. Wim Wenders opublikował wiersz kondolencyjny poświęcony tancerce, w którym wyrażał żal, że nie dane im było doprowadzić współpracy do końca^[3] i zaprzestał jakichkolwiek dalszych prac nad planowanym filmem^[1]. Po miesiącu od śmierci artystki, w czasie którego otrzymał liczne wyrazy wsparcia i prośby o dokończenie projektu, po konsultacjach z rodziną Piny Bausch i jej grupą Tanztheater Wuppertal, zdecydował się na podjęcie prac nad filmem, który z dokumentu o tancerce zmienił się w hołd na jej cześć^[1][2].

Oprócz zaplanowanych wcześniej fragmentów z przedstawień zdecydowano się włączyć do filmu również archiwalne zdjęcia przedstawiające Pinę Bausch oraz poświęcone jej krótkie indywidualne występy taneczne, w których jej współpracownicy próbują wyrażać swoje emocje po jej śmierci^[1]. Pojawiły się także refleksje tancerzy na temat Piny. Jednak ponieważ choreografka jeszcze za życia wyraźnie zaznaczyła, że nie chce aby w filmie zamieszczano wywiady, więc refleksje te nie są wynikiem przeprowadzanych z artystami rozmów, a głosowym zapisem ich luźnych, nieuporządkowanych myśli^[4].

Przedstawienia Café Müller, Le Sacre du printemps i Vollmond w wykonaniu Tanztheater Wuppertal zarejestrowano w operze w Wuppertalu jesienią 2009 roku. Przedstawienia rejestrowane były na żywo, nie mogły być przerywane ani powtarzane; w czasie ich trwania kamera znajdowała się pomiędzy tancerzami, rejestrując ich z bliska i podążając za nimi^[1]. Kontakthof z kolei filmowano wiosną 2010 roku, angażując trzy obsady – Tanztheater Wuppertal, ludzi między 65 a 80 rokiem życia oraz młodzież do 14 roku życia^[1]. Indywidualne występy poświęcone Pinie Bausch zarejestrowano w różnych miejscach w Wuppertalu^[1].

Za uzyskanie efektu 3D odpowiadali w filmie François Garnier i Alain Derobe^[1][5].

W filmie wystąpili m.in.:

• Pina Bausch
• Regina Advento
• Malou Airaudo
• Ruth Amarante
• Rainer Behr
• Andrey Berezin
• Damiano Ottavio Bigi
• Bénédicte Billet
• Aleš Cucek
• Clementine Deluy
• Josephine Ann Endicott
• Lutz Förster
• Pablo Aran Gimeno
• Mechthild Grossmann
• Silvia Farias Heredía
• Ditta Miranda Jasjfi
• Barbara Kaufmann
• Nayoung Kim
• Daphnis Kokkinos
• Ed Kortlandt
• Eddie Martinez
• Dominique Mercy
• Thusnelda Mercy