Relikt
W dzisiejszym świecie Relikt to powracający motyw, który przykuł uwagę milionów ludzi na całym świecie. Jego znaczenie przekroczyło granice, a jego wpływ był odczuwalny w różnych obszarach. Od momentu pojawienia się Relikt budzi zainteresowanie zarówno ekspertów, jak i fanów, wywołując debaty, badania i refleksje, które mają na celu zrozumienie jego znaczenia i wpływu na społeczeństwo. Z biegiem czasu Relikt stał się zjawiskiem, które nie pozostawia nikogo obojętnym, kwestionując utrwalone poglądy i przekonania. W tym artykule szczegółowo zbadamy wpływ Relikt w różnych kontekstach i implikacje, jakie ma na życie codzienne.
Relikt (od łac. relictum „pozostałość, przeżytek”)[1][2] – termin biogeograficzny używany na określenie współczesnych organizmów (zarówno roślinnych, jak i zwierzęcych), mających w przeszłości szerszy zasięg geograficzny, lecz obecnie żyjących na terenie znacznie mniejszym (bądź na specjalnie wydzielonych terenach, jak rezerwaty czy parki narodowe)[2]. Zmniejszenie zasięgu może świadczyć o tendencji gatunku do wymierania.
Określenie „relikt” bywa używane przenośnie w innych znaczeniach i jest obecne w innych dziedzinach wiedzy. W historii relikty to pozostałości po jakimś okresie lub czasach, a w językoznawstwie relikt to pozostałość po wcześniejszych historycznie elementach językowych.
Znaczenie
Bardzo często są to formy, które pomimo znacznych zmian klimatycznych przetrwały w jakichś szczególnych warunkach lokalnych lub które podczas zlodowacenia przeniosły się w kierunku równika i mimo cofania się lodowca udało im się przetrwać w enklawach oddzielonych od obszaru obecnego występowania (relikt glacjalny). Reliktami kserotermicznymi nazywa się organizmy, które przybyły na jakiś obszar w okresie ocieplenia klimatu (np. pomiędzy zlodowaceniami), a następnie zostały oddzielone od naturalnego obszaru występowania. Relikty dzieli się też na relikty pierwotne (powstałe w wyniku naturalnych zmian środowiskowych) i relikty wtórne, powstające w wyniku rabunkowej gospodarki człowieka na Ziemi.
W systematyce mianem reliktu ewolucyjnego określa się „niedobitki” różnych form życia, pozostałe po wymarłych grupach systematycznych. Z tej grupy dla przykładu można wymienić amerykańskiego widłoroga (pozostałość fauny trzeciorzędowej Ameryki Północnej) lub „postmezozoiczną” tuatarę z Nowej Zelandii.
Wyróżnia się także grupę tzw. reliktów dawnych upraw, czyli gatunków roślin, które były uprawiane przed wiekami. Występują one na grodziskach i innych stanowiskach archeologicznych[3].
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Relictum. Wiktionary. (ang.).
- ↑ a b Stanisław Pietkiewicz, Stefan Żmuda, Słownik pojęć geograficznych, Warszawa: Wiedza Powszechna, 1973, s. 408, OCLC 249653968.
- ↑ Zbigniew Celka, Relics of cultivation in the vascular flora of medieval West Slavic settlements and castles, „Biodiversity Research and Conservation”, 22, 2011, s. 1–110 (ang.).