Ruś Biała

W dzisiejszym świecie Ruś Biała stał się istotnym i interesującym tematem dla szerokiego spektrum ludzi. Niezależnie od tego, czy jest to osoba publiczna, koncepcja czy wydarzenie historyczne, Ruś Biała wzbudza zainteresowanie i ciekawość wielu osób. Na przestrzeni dziejów Ruś Biała odgrywał kluczową rolę w tworzeniu społeczeństw oraz kształtowaniu kultury i tradycji. W tym artykule szczegółowo zbadamy znaczenie i znaczenie Ruś Biała, oferując szczegółowe i wnikliwe spojrzenie, które rzuci światło na ten fascynujący temat.

Mapa Henri Chatelain’a z 1712 roku, na której kolorem białym zaznaczono Białą albo Polską Ruś (Russie blanche ou polonoise)
Wielkie Księstwo Litewskie francuskiej mapie z 1700 roku. Źmudź (Samogitia), Litwa Prawdziwa (Vraye Lithuanie) i Ruś Biała lub Litewska (Russie Blanche ou Lituanique)
Polska w granicach z 1660 roku z zaznaczoną Białą Rusią (jako Weissreussen) na niemieckiej mapie z 1892 roku
Mapa dorzecza Dniepru

Ruś Biała – kraina historyczna na terenie dzisiejszej Białorusi i częściowo Rosji, położona w dorzeczu górnego Dniepru, między Ptyczem i Desną oraz w górnej części dorzecza Dźwiny, główne miasta: Mińsk, Mohylew, Smoleńsk, Połock, Witebsk i Mścisław. W historiografii polskiej definiowana jako obszar województw mińskiego (bez południowych powiatów rzeczyckiego i mozyrskiego, przynależących do Rusi Czarnej), mścisławskiego, połockiego, witebskiego i smoleńskiego (bez części południowej).

Do 1084 r. część Rusi Kijowskiej, potem jej księstwo zależne. Od XIII-XIV wieku pod panowaniem Wielkiego Księstwa Litewskiego, od 1569 aż do rozbiorów w składzie Rzeczypospolitej, potem część Imperium Rosyjskiego.

Nazwa

Północna Eurazja Północ Wschód Południe Zachód Centrum
Słowianie[1] –
Chiny[2][3]
Ainu[4]
Tureckie
Kałmucy[5] –
Tybet

Niektórzy uczeni przypuszczają, że „kolorowe” nazwy Rusi powstały w XIII wieku i były zapożyczeniem od ludów ałtajsko-tureckich, które używały kolorów do oznaczenia kierunków geograficznych (czerwień = południe, biel=zachód, czerń=północ). Przykładowo tur., tuw., ałt. wyraz „kara”[6] znaczy zarówno „czarny”, jak i „północ”[7], a w chińskim 红 (hóng) oznacza czerwień, ogień i południe. Przyjmując słowiańską logikę kolorów biały to północ (Biała Ruś), czarny to południe (Czarna Ruś), a czerwony to zachód (Czerwona Ruś, najbardziej na zachodzie położona część Rusi).

Ruś Biała dała nazwę współczesnej Białorusi.

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ Український Радянський Енциклопедичний Словник (1966) , irbis-nbuv.gov.ua .
  2. ↑ Chinese Tradition , web.archive.org, 21 lutego 2007 .
  3. ↑ Chinese Cosmogony Man-Nature Synthesis , web.archive.org, 18 grudnia 2010 .
  4. ↑ Nobuko B. McNeill, Review of „Two Studies of Color: Implications for Cross-Cultural Comparability of Semantic Categories”, „International Journal of American Linguistics”, 48 (3), 1982, s. 339–342, ISSN 0020-7071, JSTOR: 1264798 .
  5. ↑ E.C. Krupp, Beyond the blue horizon: myths and legends of the sun, moon ..., Oxford University Press, 1992.
  6. ↑ Azer., baszk. kazach. qara, turkm. gara, uzb. qora. Grzegorz Jagodziński, Ałtajska rodzina językowa.
  7. ↑ Oleg Łatyszonek, Od Rusinów Białych do Białorusinów, Białystok 2006, s. 18 i n., ISBN 978-83-7431-120-5.

Bibliografia