Stanisław Walenty Łęgowski

W tym artykule przyjrzymy się bliżej Stanisław Walenty Łęgowski, tematowi, który w ostatnich latach przykuł uwagę wielu osób. Od wpływu na społeczeństwo po implikacje dla życia codziennego, Stanisław Walenty Łęgowski był przedmiotem licznych debat i dyskusji. W tym artykule przeanalizujemy różne perspektywy i opinie na temat Stanisław Walenty Łęgowski, a także jego możliwe implikacje na przyszłość. Mamy nadzieję, że poprzez szczegółową i wszechstronną analizę przedstawimy kompleksowy obraz Stanisław Walenty Łęgowski i jego znaczenia we współczesnym świecie.

Stanisław Walenty Łęgowski
Ilustracja
Stanisław Walenty Łęgowski (1934)
Data i miejsce urodzenia

26 lutego 1887
Arnsberg

Data śmierci

listopad 1939

Zawód, zajęcie

inżynier

Odznaczenia
Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości Komandor Orderu Korony Rumunii Komandor Orderu Wazów (Szwecja) Komandor Orderu Danebroga (Dania) Kawaler Orderu Narodowego Legii Honorowej (Francja) Kawaler Królewskiego Norweskiego Orderu Świętego Olafa
Multimedia w Wikimedia Commons

Stanisław Walenty Łęgowski (ur. 26 lutego 1887 w Arnsbergu w Westfalii, zm. w listopadzie 1939 w Piaśnicy) – polski inżynier budowy okrętów, dyrektor Urzędu Morskiego w Gdyni, ofiara zbrodni hitlerowskiej.

Życiorys

Był synem Józefa, nauczyciela i społecznika, oraz Ludwiki z Masłowskich (Masławskich). Uczęszczał do gimnazjum w Wągrowcu (gdzie pracował jego ojciec). W 1905 był pierwszym Polakiem studiującym w Technische Hochschule w Gdańsku, podejmując naukę na Wydziale Budowy Okrętów i Maszyn Okrętowych. Udzielał się w zrzeszeniu studentów techniki okrętowej „Latte”. W 1907, po zaliczeniu czterech semestrów, złożył egzamin półdyplomowy i przerwał naukę w Gdańsku; przez pewien czas pracował w stoczniach w Hamburgu (Blohm & Voss) i Kilonii. Dyplom inżyniera budownictwa okrętowego uzyskał w 1912 w Berlinie.

Po studiach pracował na terenie Królestwa Polskiego, w Warszawskim Towarzystwie Handlu i Żeglugi na Wiśle. Jako obywatel pruski, po wybuchu I wojny światowej został internowany i przez władze carskie zesłany na Syberię. Powrócił do kraju w 1918. Znalazł się w Poznaniu, gdzie włączył się do działań Naczelnej Rady Ludowej, był też aktywny w Stowarzyszeniu Pracowników na Polu Rozwoju Żeglugi „Bandera Polska”. W 1920 zgłosił się ochotniczo do Wojska Polskiego, dochodząc do rangi podporucznika i stanowiska szefa sekcji ekonomicznej w Departamencie Morskim Ministerstwa Spraw Wojskowych. W styczniu 1922, wraz z rozdzieleniem kompetencyjnym spraw marynarki handlowej i wojennej, został naczelnikiem Wydziału Portowego w Ministerstwie Przemysłu i Handlu. W resorcie współpracował m.in. z ministrem Eugeniuszem Kwiatkowskim. W 1930 ogłosił artykuł Port Gdański w wydawnictwie zbiorowym Kronika o polskim morzu, opublikowanym na 10-lecie odzyskania przez Polskę dostępu do morza.

W lutym 1931 przeszedł do pracy w Gdyni. Był początkowo naczelnikiem Wydziału Administracji Wybrzeża i Marynarki Handlowej w Urzędzie Morskim, by w lipcu 1932 awansować na stanowisko dyrektora Urzędu Morskiego. W tym charakterze obowiązki szefa urzędu państwowego łączył z kierowaniem gdyńskim portem, który w ciągu siedmiu lat dynamicznej pracy przekształcił z portu przelotowego dla masowych ładunków węgla i rudy w dyspozycyjno-rozdzielczy port uniwersalny. Jako dyrektor Urzędu Morskiego był zarazem prezesem Rady Portu, przewodniczącym Komisji Kwalifikacyjnej do orzekania w sprawie dyplomów oficerskich w Polskiej Marynarce Handlowej oraz przewodniczącym rady techniczno-ekonomicznej komitetu opiniodawczego Ministerstwa Przemysłu i Handlu. Swoim doświadczeniem w pracy w administracji morskiej dzielił się w artykułach ogłaszanych na łamach „Przemysłu i Handlu”, „Morza”, „Polskiej Gospodarki”.

Łęgowski był w Gdyni znanym społecznikiem. Od 1933 zasiadał w Radzie Miejskiej Gdyni. Prezesował gdyńskiemu oddziałowi Związku Opieki nad Rodakami na Obczyźnie, był wśród założycieli działającego w Gdyni Towarzystwa Polsko-Estońskiego, działał w Lidze Morskiej i Rzecznej, potem Lidze Morskiej i Kolonialnej.

Grób Stanisława Łęgowskiego na Cmentarzu Obrońców Wybrzeża

Pozostawał na czele Urzędu Morskiego w Gdyni do wybuchu II wojny światowej. Jako przeciwnik wpływów gdańsko-niemieckich w Gdyni znalazł się wśród zakładników zatrzymanych przez wkraczających Niemców. Włączony do kompanii karnej jeńców cywilnych, zginął prawdopodobnie na początku listopada 1939 w Piaśnicy wraz z innymi Polakami z Gdyni, w tym ze swoimi współpracownikami z Urzędu Morskiego – Stefanem Borkowskim i Stanisławem Jagodzińskim. Pochowany został na Cmentarzu Obrońców Wybrzeża w Gdyni-Redłowie.

Był dwukrotnie żonaty: z Teresą Kożuszkiewicz (od 7 lutego 1914) i z Zofią Ossowicz (od 31 lipca 1933).

Ordery i odznaczenia

Przypisy

  1. ↑ M.P. z 1927 r. nr 258, poz. 708 „za zasługi na polu organizacji władz morskich i marynarki handlowej”.
  2. ↑ a b c d e f g Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest?. Wyd. II popr. Warszawa: Główna Księgarnia Wojskowa, 1938, s. 441.

Bibliografia

  • Bolesław Kasprowicz, Twórca Gdyni Eugeniusz Kwiatkowski i jego ludzie, Gdynia. Sylwetki ludzi, oświata i nauka, literatura i kultura (pod redakcją Andrzeja Bukowskiego), Gdańsk 1979, s. 31–32 (z fotografią).
  • Jerzy Pertek, Stanisław Walenty Łęgowski, Polski Słownik Biograficzny, tom XVIII (redaktor naczelny Emanuel Rostworowski), Wrocław 1973, s. 356.
  • Mieczysław Widernik, Stanisław Walenty Łęgowski, Słownik biograficzny Pomorza Nadwiślańskiego (pod redakcją Stanisława Gierszewskiego), tom III: L–P (pod redakcją Zbigniewa Nowaka), Gdańsk 1997, s. 108–109.