Tijjani Babangida

Tijjani Babangida

Data i miejsce urodzenia	25 września 1973 Kaduna
Wzrost	169 cm
Pozycja	pomocnik
Kariera seniorska[a]
Lata Klub Wyst. Gole 1990 Niger Tornadoes 1991–1996 Roda JC 78 (26) 1991–1993 → VVV Venlo (wyp.) 34 (19) 1996–2003 AFC Ajax 77 (20) 2000–2001 → Gençlerbirliği (wyp.) 12 (2) 2001–2002 → Vitesse (wyp.) 14 (1) 2002–2003 → Ittihad FC (wyp.) 5 (0) 2003–2004 Changchun Yatai 29 (8)
Kariera reprezentacyjna
Lata Reprezentacja Wyst. Gole 1994–2002  Nigeria 37 (5)
↑ Uwzględniono wyłącznie rozgrywki ligowe.
Dorobek medalowy
Igrzyska olimpijskie złoto Atlanta 1996 piłka nożna

Tijjani Babangida (ur. 25 września 1973 w Kadunie)^[1] – nigeryjski piłkarz.

Znany był ze swojej szybkości i często porównywany Marca Overmarsa^[2][3]. Babangida spędził większość kariery w Ajaxie. W swojej karierze grał w pięciu państwach na trzech różnych kontynentach. Przez dziewięć lat grał w Holandii – dla VVV Venlo, Roody JC oraz Ajaxu, z którym zdobył mistrzostwo Holandii oraz krajowy puchar.

Rozegrał 37 meczów w narodowej reprezentacji, w tym cztery na Mistrzostwach Świata w Piłce Nożnej 1998 we Francji. Zadebiutował w niej w 1994 roku. Wziął udział w dwóch turniejach o Puchar Narodów Afryki i zdobył złoto olimpijskie w 1996. Stracił miejsce w składzie przed Mistrzostwami Świata w 2002. Po dwóch latach rozbratu z reprezentacją, został powołany na przygotowania nigeryjskiej drużyny w Portugalii do Pucharu Narodów Afryki 2004.

Babangida, skrótowo określany także jako „TJ”^[4], urodził się w dużej rodzinie w mieście Kaduna w 1973 roku. Jego żona Rabah to siostra żony Daniela Amokachiego^[3]. Dwóch z jego dziewięciu braci Ibrahim i Haruna są również zawodowymi piłkarzami^[5]. Pierwszy z nich przez pięć lat grał w Volendam, a drugi jest najmłodszym piłkarzem w historii hiszpańskiej piłki nożnej, który miał w kontrakcie zawartą klauzulę sprzedaży, oraz był drugim najmłodszym piłkarzem grającym w FC Barcelona. W trakcie swojego debiutu w 1998 roku miał piętnaście lat^[5][6][7].

W 2004 Babangida podpisał umowę na 2 miliony dolarów, aby zapewnić Nigerii wysokiej jakości piłki nożnej^[8]. W tym samym roku otworzył nowoczesne centrum handlowe w Kadunie^[8]. Zaraz po zakończeniu piłkarskiej kariery rozpoczął pracę agenta piłkarskiego^[9].

W 1991 roku, siedemnastoletni Babangida po występie na Cairo 91 All African Games opuścił miejscowy klub Niger Tornadoes, aby podpisać kontrakt z holenderskim klubem Roda JC Kerkrade występującym w Eredivisie^[10]. Piłkarz został wypożyczony z Rody do ligowych rywali VVV Venlo do końca sezonu^[11]. Babangida wystąpił w sześciu ligowych meczach, strzelając trzy gole w drugiej części sezonu 1991/1992^[12]. Mimo iż Venlo spadło do Eerste divisie^[13], Babangida pozostał w klubie na następny rok.

Sezon 1992/1993 stał się dla Babangidy przełomowym, gdyż jego 16 trafień pomogło Venlo dostać się na sam szczyt Eerste Divisie i powrócić do najwyższej klasy rozgrywek w Holandii^[12][14]. W następnym sezonie Babangida powrócił do Rody, od razu stając się graczem pierwszego zespołu. Wystąpił w 29 spotkaniach ligowych, strzelając 11 goli^[12].

Babangida spędził jeszcze dwa sezony w Rodzie. W sezonie 1995/1996 został królem strzelców Eredivisie z łączną liczbą 10 trafień^[15]. Rok 1995 był pierwszym rokiem Babangidy w europejskich pucharach. Strzelił gola w zwycięskim meczu pierwszej rundy Pucharu UEFA z Olimpiją Lublana. Roda pokonała słoweński klub 5:2 w dwumeczu, ale przegrała z 27-krotnym mistrzem Portugalii – Benfiką w drugiej rundzie. Występy w europejskich pucharach i lidze doprowadziły do zainteresowania Babangidą Ajaxu. Trener tego klubu Louis van Gaal szukał piłkarza na miejsce rodaka Babangidy Finidiego George’a^[2], który odszedł do Betisu.

Babangida dołączył do Ajaxu latem 1996 roku. Został zakupiony przez klub z Amsterdamu za 5 milionów dolarów^[3]. Wystąpił w 29 ligowych meczach, strzelając 4 gole w swoim pierwszym sezonie w nowym zespole^[12]. Babangida odegrał ważną rolę w meczach Ajaxu w europejskich pucharach. Strzelił 3 gole, między innymi przeciwko AJ Auxerre w fazie grupowej^[16] i zwycięski gol w ćwierćfinale Ligi Mistrzów z Atlético Madryt na Estadio Vicente Calderón, co dało Ajaxowi awans do półfinału tych rozgrywek^[17].

W drugim sezonie pomógł on w wywalczeniu przez Ajax kolejnego mistrzostwa Holandii z 39 punktową przewagą nad PSV Eindhoven. Podczas gdy jego 13 ligowych goli w 26 meczach uczyniły go trzecim strzelcem zespołu, za Gruzinem Szotą Arweladze i fińskim napastnikiem Jarim Litmanenem^[18]. Ajax zdobył drugie trofeum zwyciężając 5:0 PSV Eindhoven w finale Pucharu Holandii, w którym Nigeryjczyk strzelił pierwszego gola^[3].

Pod koniec 1998 roku los Babangidy zaczął ulegać zmianie. Stopniowo zaczął tracić miejsce w składzie, gdyż Morten Olsen szukał sposobu na niekonsekwentne występy drużyny w lidze i w europejskich pucharach. Babangida rozpoczął dwa mecze w wyjściowej jedenastce w rozgrywkach Ligi Mistrzów^[3]. Jednak zespół zajął ostatnie miejsce w grupie, przegrywając z Olympiakosem, Dinamo Zagrzeb i FC Porto^[19]. Łącznie Babangida wystąpił w 18 ligowych meczach w dla Ajaxu w tym sezonie, zaczynając mecze w wyjściowej jedenastce siedmiokrotnie^[3]. Nie odegrał on także dużej roli w finale Pucharu Holandii, gdzie Ajax zdołał obronić trofeum pokonując Fortunę Sittard^[3].

W sezonie 1999/2000 Babangida występował jeszcze rzadziej niż rok wcześniej, grając w 8 ligowych spotkaniach. W pierwszej połowie sezonu 2000/2001 nie wystąpił w żadnym meczu^[12]. W trakcie trwania rozgrywek, Ajax doszedł do porozumienia z tureckim klubem Gençlerbirliği, występującym w Süper Lig, który wypożyczył Babangidę na pół roku do końca sezonu^[20].

Wraz z końcem półrocznego wypożyczenia Babangidy do klubu z Ankary skończyła się jego kariera w Turcji. Gençlerbirliği nie było zainteresowane kontynuowaniem współpracy z piłkarzem i ten musiał szukać sobie nowego klubu^[4]. Rozglądając się za nowym zespołem, z dala od Holandii, Babangida był blisko podpisania kontraktu z francuskim AJ Auxerre, ale w ostatniej chwili otrzymał telefon od Ronalda Koemana i zgodził się dołączyć do Vitesse na zasadzie wypożyczenia^[20]. Został zawodnikiem pierwszego zespołu prowadzonego przez Koemana, lecz wraz ze zmianą szkoleniowca^[21], gdy Ronald Koeman odszedł do Ajaxu i został zastąpiony przez Edwarda Sturinga, Babangida stracił miejsce w składzie^[22].

Zdecydował się na sześciomiesięczne wypożyczenie do Ittihad FC z Arabii Saudyjskiej w 2002 roku. W klubie z Dżuddy dołączył do byłego reprezentanta Brazylii Bebeto i dawnego snajpera Liverpoolu Titi Camary. Jednak opuścił zespół w listopadzie po nieporozumieniach z brazylijskim trenerem José Oscarem Bernardim, który chciał, aby Babangida grał bardziej defensywnie^[23][24][25]. W celu przerwania impasu z Ajaxem, Babangida powrócił do Amsterdamu, z myślą rozwiązania kontraktu z klubem^[26]. Obydwie strony doszły do porozumienia 30 kwietnia 2003 roku, czyli trzy lata po rozegraniu przez Babangidę ostatniego meczu w barwach Ajaxu. Kontrakt piłkarza został ostatecznie rozwiązany^[27].

Babangida, jako wolny agent, latem 2003 roku przeszedł udany okres próbny w pierwszoligowym chińskim klubie Tianjin Teda^[28]. Jednak ta transakcja nie doszła do skutku z powodu wybuchu epidemii SARS w Chinach^[29]. Ostatecznie Babangida znalazł w niedługim czasie zatrudnienie w drugoligowym Changchun Yatai^[30]. Jego 4 gole w drugiej części sezonu pomogły drużynie w zdobyciu tytułu Jia B i zapewniły mu powrót do narodowej drużyny na przygotowania do Puchar Narodów Afryki 2004^[31]. W następnym sezonie Babangida zdążył jeszcze strzelić 4 gole dla Yatai i postanowił odejść na piłkarską emeryturę^[32].

Babangida otrzymał pierwsze powołanie do reprezentacji Nigerii przed mistrzostwami świata na mecz towarzyski z Rumunią w 1994 roku. Następnie zagrał w meczu towarzyskim z Gruzją, ale nie znalazł się w ostatecznym składzie na Mistrzostwa Świata w Piłce Nożnej 1994^[3].

Międzynarodowe szanse Tijjaniego były ograniczone, gdyż wyższe notowania u selekcjonerów miał jego kolega Finidi George^[3]. Babangida odegrał istotną rolę w swojej drużynie na zwycięskich Igrzyskach olimpijskich w Atlancie w 1996 roku^[33], gdzie reprezentacji Nigerii zostawiła w pokonanym polu między innymi Brazylię i Argentynę. W skład tych drużyn wchodzili tacy piłkarze jak: Dida, Roberto Carlos, Bebeto, Ronaldo, Rivaldo, Hernan Crespo, Claudio López, Ariel Ortega i Diego Simeone^[34][35][36]. Babangida wziął udział w Mistrzostwach Świata w Piłce Nożnej 1998, grając łącznie 120 minut. Jeden mecz rozpoczął w wyjściowej jedenastce, a w trzech wchodził z ławki rezerwowych. Zdołał strzelić jedną bramkę w drugiej rundzie przeciwko Danii^[37]. W styczniu 2001 roku Babangida pojawił się na meczu pokazowym na Yokohama International Stadium (znany dzisiaj jako Nissan Stadium), grając przeciwko zjednoczonej drużynie Japonii oraz Korei Południowej^[38].

Babangida zadebiutował na Pucharze Narodów Afryki w 2000 roku, ponieważ reprezentacja Nigerii wycofała się z turnieju w 1996 roku w Republice Południowej Afryki z powodów politycznych i opuściła Puchar Narodów Afryki 1998 w Burkina Faso przez dyskwalifikację^[39][40]. Babangida strzelił dwa gole przeciwko Afryce Południowej, co pomogło Nigerii dostać się do finału, gdzie zostali minimalnie pokonani w rzutach karnych. Wystąpił w pięciu meczach swojej drużyny, zaczynając w wyjściowej jedenastce dwa z nich^[40]. Następnie uczestniczył w eliminacjach do Mistrzostw Świata w Piłce Nożnej 2002, strzelając dwie bramki w pierwszej połowie ostatniego meczu przeciwko reprezentacji Ghany. To zwycięstwo zapewniło Nigerii udział w mistrzostwach świata. Babangida zagrał we wszystkich meczach swojej drużyny w Pucharze Narodów Afryki 2002, ale przegrał rywalizację o miejsce w składzie na mistrzostwach świata, z bardziej doświadczonymi zawodnikami Sundayem Olisehem i Finidim George’em^[41]. Piłkarz został ponownie powołany na zgrupowanie w Faro w Portugalii w 2004 roku, ale nie znalazł się w ostatecznym składzie, czyniąc Puchar Narodów Afryki 2002 jego ostatnim poważnym międzynarodowym turniejem^[42].

• T. Babangida, baza Soccerway (zawodnicy)  .
• Tijjani Babangida w bazie National Football Teams (ang.)
• Tijjani Babangida na FIFA.com. fifa.com. . (ang.)