Zabytkowa Stacja Wodociągowa Zawada

Obecnie Zabytkowa Stacja Wodociągowa Zawada jest tematem na ustach wszystkich. Niezależnie od tego, czy ze względu na swoje znaczenie w sferze społecznej, wpływ na gospodarkę czy wpływ na kulturę popularną, Zabytkowa Stacja Wodociągowa Zawada przyciągnął uwagę dużej liczby ludzi na całym świecie. Zjawisko to nie jest zaskakujące, ponieważ Zabytkowa Stacja Wodociągowa Zawada posiada szereg cech, które czynią go godnym badania i zainteresowania zarówno ze strony naukowców, ekspertów, jak i entuzjastów. W tym artykule szczegółowo zbadamy niektóre z najważniejszych aspektów Zabytkowa Stacja Wodociągowa Zawada, analizując jego dzisiejsze znaczenie i potencjalny wpływ w przyszłości. Poprzez rygorystyczną i wyczerpującą analizę postaramy się rzucić światło na ten niezwykle istotny temat i zaoferować wszechstronną wizję, która pozwoli czytelnikom lepiej zrozumieć jego zakres i znaczenie.

Ten artykuł dotyczy kompleksu wodociągowego. Zobacz też: inne znaczenia tego słowa.
Zabytkowa Stacja Wodociągowa Zawada
Zabytek: nr rej. A/1424/91 z 31.05.1991[1]
Ilustracja
Zabytkowa Stacja Wodociągowa Zawada
Państwo

 Polska

Miejscowość

Karchowice

Adres

ul. Bytomska 6

Typ budynku

przemysłowy

Styl architektoniczny

modernizm

Rozpoczęcie budowy

1894

Ważniejsze przebudowy

1927–1929

Położenie na mapie gminy Zbrosławice
Mapa konturowa gminy Zbrosławice, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Zabytkowa Stacja Wodociągowa Zawada”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „Zabytkowa Stacja Wodociągowa Zawada”
Położenie na mapie województwa śląskiego
Mapa konturowa województwa śląskiego, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Zabytkowa Stacja Wodociągowa Zawada”
Położenie na mapie powiatu tarnogórskiego
Mapa konturowa powiatu tarnogórskiego, na dole po lewej znajduje się punkt z opisem „Zabytkowa Stacja Wodociągowa Zawada”
Ziemia50°23′41″N 18°40′33″E/50,394722 18,675833
Multimedia w Wikimedia Commons

Zabytkowa Stacja Wodociągowa Zawada – udostępniony do zwiedzania kompleks wodociągowy w Karchowicach przy ul. Bytomskiej 6, który od 19 października 2006 znajduje się na trasie Szlaku Zabytków Techniki Województwa Śląskiego.

Historia

Rozwój przemysłu wydobywczego na terenie Górnego Śląska w drugiej połowie XIX wieku spowodował stały spływ wód do wyrobisk górniczych. Deficyt wody w ujęciach powierzchniowych zmusił władze pruskie do poszukiwań nowych źródeł wody pitnej. W 1874 roku wykonano pierwsze odwierty w okolicach wsi Zawada i Karchowice, a kilka lat później w tym miejscu wykonano studnię o głębokości 215 m. Budowę wodociągu rozpoczęto w latach 1894–1895 i wzniesiono budynki administracyjne, stację pomp oraz kotłownię parową. W latach 1927–1929 nastąpiła przebudowa hali maszyn i kotłowni. Dodatkowo wybudowano warsztat, łaźnię, garaże, magazyn, budynek straży pożarnej i komin. Wszystkie obiekty stacji wodociągowej wybudowano w stylu modernistycznym.

W latach 1968–1969 w związku z elektryfikacją zakładu wszystkie urządzenia parowe zostały wyłączone[2].

W 1991 zespół wodociągu „Zawada” został wpisany do rejestru zabytków pod numerem A/1424/91[1].

Stan obecny

Zabytkowa maszyna parowa

Stacja wodociągowa wraz z zabytkowym oraz współczesnym (działającym) wyposażeniem jest obecnie udostępniona do zwiedzania. W ceglanym budynku pompowni z 1929 znajdują się między innymi:

  • tłokowy zespół pompowy o wydajności 11 m³/min
  • turbozespół pompowy o wydajności 25 m³/min
  • dwustopniowa turbina wysokiego ciśnienia z 1928
  • agregat pompowy z 1923
  • sprężarki parowe.


Przypisy

  1. ↑ a b Rejestr zabytków nieruchomych – województwo śląskie , Narodowy Instytut Dziedzictwa, 31 stycznia 2025.
  2. ↑ Historia ujęcia wodnego w Zawadzie-Karchowicach. karchowice.w.interia.pl. . . (pol.).

Bibliografia

Szlak Zabytków Techniki Województwa Śląskiego

Województwo Śląskie