Zjednoczona Prawica (koalicja rządowa)

W artykule, który prezentujemy poniżej, zagłębiamy się w fascynujący świat Zjednoczona Prawica (koalicja rządowa), badając jego pochodzenie, wpływ na dzisiejsze społeczeństwo i możliwe przyszłe wyzwania. Zjednoczona Prawica (koalicja rządowa) jest przedmiotem zainteresowania i badań od dziesięcioleci, wzbudzając ciekawość zarówno badaczy, jak i hobbystów. W tym tekście będziemy dokładnie badać wiele aspektów składających się na Zjednoczona Prawica (koalicja rządowa), od jego najważniejszych aspektów po jego implikacje w różnych obszarach życia codziennego. Poprzez głęboką i wnikliwą analizę staramy się zapewnić pełną i wzbogacającą wizję Zjednoczona Prawica (koalicja rządowa), aby zapewnić czytelnikowi szersze i bardziej znaczące zrozumienie tego ekscytującego tematu.

Nie mylić z: Zjednoczona Prawica. Zobacz też: Zjednoczona Prawica (Izrael).
Zjednoczona Prawica
Państwo

 Polska

Skrót

ZP

Lider

Jarosław Kaczyński

Prezes

Jarosław Kaczyński

Data założenia

2015

Data rozwiązania

13 grudnia 2023[a]

Adres siedziby

Ul. Nowogrodzka w Warszawie

Partie
członkowskie

Prawo i Sprawiedliwość, Suwerenna Polska (do 2024 roku), Porozumienie (do 2021 roku), Partia Republikańska (od 2021 do 2023 roku)[b]

Ideologia polityczna

konserwatyzm, narodowy konserwatyzm, konserwatyzm społeczny, chrześcijańska demokracja, republikanizm, liberalny konserwatyzm, narodowy katolicyzm, prawicowy populizm, eurosceptycyzm[2]

Poglądy gospodarcze

państwo dobrobytu, solidaryzm, interwencjonizm, wolny rynek

Liczba członków

ok. 50 tys.

Członkostwo
międzynarodowe

Partia Europejskich Konserwatystów i Reformatorów

Grupa w Parlamencie
Europejskim

Europejscy Konserwatyści i Reformatorzy

Młodzieżówka

Forum Młodych PiS (Prawo i Sprawiedliwość)

Obecni posłowie
190/460
[3]
Obecni senatorowie
34/100
[4]
Obecni eurodeputowani
20/53
[5]
Obecni radni wojewódzcy
239/552
[6]

Zjednoczona Prawica, ZP – polska koalicja rządowa[c] o charakterze prawicowym powołana po wyborach parlamentarnych w 2015 roku, a następnie po wyborach przeprowadzonych 4 lata później. Rządziła w okresie od 16 listopada 2015 do 13 grudnia 2023 roku[d][7][8][9][10]. W skład niej wchodziły dwie partie polityczne: Prawo i Sprawiedliwość i Suwerenna Polska (wcześniej Solidarna Polska)[11], która 12 października 2024 połączyła się z PiS-em[12][13][14][15].

Do 2021 roku do tej koalicji wchodziło jeszcze Porozumienie[16][17]. W tym samym roku Partia Republikańska (która 16 grudnia 2023 roku została połączona z partią Prawo i Sprawiedliwość[18]) weszła w skład Zjednoczonej Prawicy.

Zjednoczona Prawica stworzyła cztery samodzielne rządy: rząd Beaty Szydło, pierwszy, drugi oraz trzeci rząd Mateusza Morawieckiego[8][19][20][21].

W wyborach parlamentarnych, samorządowych oraz do Parlamentu Europejskiego kandydaci Zjednoczonej Prawicy startowali z list Prawa i Sprawiedliwości[22][23][24][25][26][27][28]. W wyborach prezydenckich w 2015 i 2020 roku kandydatem koalicji na stanowisko Prezydenta RP był Andrzej Duda[29][30][31][32].

Historia

2015–2022

Koalicja została powołana po wyborach w Polsce w 2015 roku w celu powołania nowego rządu. W tamtych wyborach zdobyła większość w obu izbach parlamentu, przeganiając tym samym poparciem wcześniej rządzące Platformę Obywatelską i Polskie Stronnictwo Ludowe (Koalicję PO-PSL i obradujący rząd Ewy Kopacz)[33]. W tym samym roku Prezesem Rady Ministrów reprezentującym Zjednoczoną Prawicę była Beata Szydło (na miejsce wcześniej urzędującego rządu Ewy Kopacz powstała rada ministrów Beaty Szydło)[21], a od 2017 roku Mateusz Morawiecki (pierwszy rząd Mateusza Morawieckiego)[9].

W wyborach w Polsce w 2019 roku koalicja zdobyła największe w jej historii poparcie, osiągając tym samym 43,59% wszystkich głosów. To wzrost o 6,01 punktów procentowych względem wyborów przeprowadzonych 4 lata wcześniej. W tych samych wyborach straciła ona większość w Senacie, lecz zachowała ją w Sejmie[34][35]. Od tego samego roku zaczął funkcjonować drugi rząd Mateusza Morawieckiego[36].

Partią polityczną z największym poparciem znajdującą się w opozycji wobec rządów Zjednoczonej Prawicy przez cały okres sprawowania przez nią władzy była Platforma Obywatelska (od 2019 wchodząca w skład Koalicji Obywatelskiej)[33][34]

Od 2023

W październikowych wyborach Zjednoczona Prawica straciła większość bezwzględną w Sejmie, uzyskując 194 mandaty (do większości trzeba 231 miejsc w izbie niższej)[e][37], co uniemożliwiło jej tworzenie rządu. 6 listopada Prezydent RP Andrzej Duda desygnował Mateusza Morawieckiego na premiera[38], który został zaprzysiężony 27 listopada[21]. 11 grudnia odbyło się głosowanie nad wotum zaufania: „za” było 190 posłów, „przeciw” – 266 i nikt się nie wstrzymał od głosu. Wotum zaufania nie udzielono[39][40]. Tego samego dnia odbyło się głosowanie nad wyborem przewodniczącego PO Donalda Tuska na Prezesa Rady Ministrów, w którym posłowie ZP głosowali przeciw. Wynik to: 248 ,,za", 201 ,,przeciw"[41][42]. Następnego dnia została wybrana Rada Ministrów (takie same były wyniki głosowania)[43][44]. 13 grudnia został zaprzysiężony trzeci rząd Donalda Tuska, przez co ZP przeszła do opozycji[1].

W wyborach samorządowych w 2024 roku Zjednoczona Prawica uzyskała najwyższy wynik w skali ogólnokrajowej do sejmików województw (34,27% głosów) spośród innych komitetów, zdobywając 239 radnych[6]. Większość samodzielną uzyskała w województwach: podkarpackim[45], świętokrzyskim[46], małopolskim[47] i lubelskim[48]. W radach powiatów uzyskała 2080 mandatów[49], a gmin - 3069[50]. Z komitetu PiS zostało wybranych łącznie 105 wójtów, burmistrzów i prezydentów miast[51].

W wyborów do Parlamentu Europejskiego w tym samym roku ZP zajęła 2. miejsce (za Koalicją Obywatelską) z wynikiem 36,16%, co przełożyło się na 20 mandatów[52][53].

24 listopada 2024 roku ZP ogłosiło, że w najbliższych wyborach prezydenckich poprze prezesa IPN Karola Nawrockiego[54].

Rządy Zjednoczonej Prawicy

Rządy w państwie (2015-2023)

 Osobne artykuły: Rząd Beaty Szydło, Pierwszy rząd Mateusza Morawieckiego, Drugi rząd Mateusza Morawieckiego i Trzeci rząd Mateusza Morawieckiego.

Zjednoczona Prawica stworzyła swój pierwszy rząd po wyborach parlamentarnych w 2015 roku. Wtedy zdobyła większość w Sejmie oraz Senacie[33]. W grudniu 2017 roku zaczął funkcjonować pierwszy rząd Mateusza Morawieckiego, który zastąpił rząd Beaty Szydło[20]. Po wyborach parlamentarnych w 2019 roku również miała władzę i ponad połowę posłów, lecz straciła większość w Senacie[34]. Wybory parlamentarne w 2023 roku przyniosły Zjednoczonej Prawicy koniec jej rządów, które przejęła ówczesna opozycja[37].

Rządy w poszczególnych województwach

 Osobny artykuł: wybory samorządowe w Polsce w 2024 roku.

Sejmiki województw

W wyborach samorządowych w 2024 roku Zjednoczona Prawica ma samodzielną większość w czterech sejmikach województw: podkarpackim, świętokrzyskim, małopolskim oraz lubelskim[48][47][45][46].

Marszałkowie województw

Marszałkowie województw: świętokrzyskiego, podkarpackiego, małopolskiego oraz lubelskiego są członkowie partii wchodzących w skład Zjednoczonej Prawicy (w przypadku tego pierwszego jest to członek OdNowa Rzeczpospolitej Polskiej, a dla trzech pozostałych - członkowie PiS)[55][56][57][58].

Program

Zagadnienia ustrojowe

Większość polityków Zjednoczonej Prawicy sprzeciwia się między innymi legalizacji stosowania: metody in vitro, aborcji, eutanazji, narkotyków, kary śmierci, czy rejestracji związków i małżeństw jednopłciowych[59][60][61]. Nie popiera większej integracji Polski w strukturach Unii Europejskiej[62], lecz również nie planuje opuszczać tej organizacji międzynarodowej. Szanuje utrzymanie wszystkich dotychczasowych (konserwatywnych) tradycji[2].

Kwestie gospodarcze

Zjednoczona Prawica popiera programy socjalne. Standardowym przykładem jest funkcjonujący od 1 kwietnia 2016 roku Program Rodzina 500 plus. W 2023 roku posłowie oraz senatorowie koalicji wsparli waloryzację 500 plus na 800 plus[63]. Według części stron internetowych i politologów ZP popiera gospodarczy socjalizm (również słowa premiera Polski z ramienia Zjednoczonej Prawicy, Mateusza Morawieckiego wskazują, że poglądy jego rządu są bliskie ideologii socjalistycznej[64][65])[2][66].

Prezydent i premierzy RP

Premierzy reprezentujący ZP

Imię i nazwisko rząd Od Do
Beata Szydło[8] rząd Beaty Szydło[8] 16 listopada 2015[8] 11 grudnia 2017[19]
Mateusz Morawiecki[19][20][21] rząd Mateusza Morawieckiego (pierwszy, drugi i trzeci rząd Mateusza Morawieckiego)[20][19][21][10][f] 11 grudnia 2017[19] 13 grudnia 2023[9][10]

Prezydent RP wywodzący się z ZP

Prezydent Od Do
Andrzej Duda 6 sierpnia 2015[67] obecnie[67][68][g]

Liczba członków

Liczba członków wchodzących w skład Zjednoczonej Prawicy

Prawo i Sprawiedliwość Suwerenna Polska Partia Republikańska
Rok Liczba członków Liczba członków Liczba członków
2002 2 600[69] partia jeszcze nie istniała[70] partia jeszcze nie istniała[71]
2004 6 500[72]
2006 13 000[73]
luty 2010 22 000[74]
30 listopada 2012 około 21 750[75] około 5 000[76]
2015 30 000[77] dane nie są podawane[78]
kwiecień 2018 ponad 34 500
grudzień 2018 ponad 37 400[79]
styczeń 2020 40 000[80]
styczeń 2021 45 000[81]
listopad 2022 44 996[78] dane nie są podawane[78]
czerwiec 2023 48 000[82]

Poparcie w wyborach

Wybory parlamentarne

 Osobne artykuły: Wybory parlamentarne w Polsce w 2015 roku, Wybory parlamentarne w Polsce w 2019 roku i Wybory parlamentarne w Polsce w 2023 roku.
Wybory Sejm +/- Senat +/- Rząd
Głosy Mandaty
Liczba % +/- Liczba Liczba
2015 5 711 687[33] 37,58 (1.)[33]
235/460
[33]
61/100
[33] 		Większość
2019 8 051 935[34] 43,59 (1.)[34] 6,01'
235/460
[34]
48/100
[35] 		13' Większość
2023 7 640 854[37] 35,38 (1.)[37] 8,21'
194/460
[37][h] 		41'
34/100
[37] 		14' Opozycja

Wybory prezydenckie

 Osobne artykuły: Wybory prezydenckie w Polsce w 2015 roku i Wybory prezydenckie w Polsce w 2020 roku.
Wybory Kandydat I tura II tura Uwagi
Głosów % Głosów %
2015 Andrzej Duda 5 179 092[83] 34,76 (1.)[83] 8 719 281[67] 51,55 (1.)[67] Wygrana z Bronisławem Komorowskim[83][67][84]
2020 Andrzej Duda[i] 8 450 513[85] 43,50 (1.)[85] 10 440 648[68] 51,03 (1.)[68] Wygrana z Rafałem Trzaskowskim[85][68][84]

Uwagi

  1. ↑ Poparty przez ZP kandydat niezależny

Wybory samorządowe

 Osobne artykuły: Wybory samorządowe w Polsce w 2018 roku i Wybory samorządowe w Polsce w 2024 roku.
Wybory Sejmiki Rady powiatów Rady gmin Prezydenci,

burmistrzowie,

wójtowie

Głosy Mandaty Głosy Mandaty Mandaty Mandaty
% +/- Liczba +/- % +/- Liczba +/- Liczba +/- Liczba +/-
2018 34,13[86][87]
254/552
[87][88] 		30,46[87] - 2114[87][88][89] - 5808[87][88][89] - 234[87] -
2024 34,27[6] 0,14'
239/552

[6]

15' 29,94[49] 0,52' 2080[49] 34' 3069[50] 2739' 105[51] 129'

Wybory do Parlamentu Europejskiego

 Osobne artykuły: Wybory do Parlamentu Europejskiego w Polsce w 2019 roku i Wybory do Parlamentu Europejskiego w Polsce w 2024 roku.
Wybory Głósy Mandaty
Liczba % +/- Liczba +/-
2019 6 192 780[5][90] 45,38 (1.)[5][90]
27/52
[5][91]
2024 4 253 169[52][53] 36,16 (2.)[52][53] 9,22'
20/53
 7'

Elektorat

Według sondażu exit poll zorganizowanym po wyborach parlamentarnych w 2023 roku głosowanie na Zjednoczoną Prawicę deklarowały przede wszystkim osoby w podeszłym wieku, mieszkańcy wsi i małych miast oraz osoby z podstawowym i zawodowym wykształceniem (ma największe poparcie również u osób ze średnim wykształceniem). U osób, które skończyły uczelnie, przegrywa z Koalicją Obywatelską[92][93].

Kompozycja

Ugrupowanie polityczne Ideologia

polityczna

Lider Pozycja polityczna Posłowie Senatorowie Posłowie do PE Radni sejmików województw
Prawo i Sprawiedliwość konserwatyzm, eurosceptycyzm, chrześcijańska demokracja, solidaryzm, prawicowy populizm[59][60][61][62][2] Jarosław Kaczyński[94] Prawica
188/460
[95]
34/100
[96][37]
20/52
[52]
233/552
[6]

W klubie parlamentarnym Prawa i Sprawiedliwości (reprezentacji Zjednoczonej Prawicy w parlamencie Rzeczypospolitej Polskiej) zasiadają również 7 posłów oraz 4 senatorów, którzy nie należą do żadnej partii politycznej. Posłowie, którzy jednocześnie są członkami ugrupowań: Kukiz’15, OdNowa RP i Polskie Sprawy, które nie wchodzą w skład koalicji, lecz parlamentarzyści ugrupowań prowadzonych przez Pawła Kukiza, Marcina Ociepę oraz Mateusza Niemca zostali wybrani z list Prawa i Sprawiedliwości[97].

Aktualni przedstawiciele w samorządzie

Mandaty w sejmikach województw

Sejmik Mandaty Rząd
dolnośląski
15/36
[6][98] 		Opozycja
śląski
20/45
[6][99] 		Opozycja
opolski
10/30
[6][100] 		Opozycja
kujawsko-pomorski
11/30
[6][101] 		Opozycja
lubelski
21/33
[6][48] 		Większość
lubuski
10/30
[6][102] 		Opozycja
łódzki
16/33
[6][103] 		Opozycja
małopolski
21/39
[6][47] 		Większość
mazowiecki
21/51
[6][104] 		Opozycja
podkarpacki
21/33
[6][45] 		Większość
podlaski
15/30
[6][105] 		Opozycja
pomorski
10/33
[6][106] 		Opozycja
świętokrzyski
16/30
[6][46] 		Większość
warmińsko-mazurski
11/30
[6][107] 		Opozycja
wielkopolski
15/39
[6][108] 		Opozycja
zachodniopomorski
10/30
[6][109] 		Opozycja
Mandaty ogółem
239/552

[6]

Prezydenci miast

Prezydent miasta Miasto Data powołania źródło
Lucjusz Nadbereżny Stalowa Wola 28 listopada 2014 [110][111][112]
Marcin Witko Tomaszów Mazowiecki 8 grudnia 2014 [113][114][115]
Michał Urgoł Jastrzębie-Zdrój 6 maja 2024 [116]
Tomasz Hapunowicz Siedlce 7 maja 2024 [117]

Marszałkowie województw

Aktualnie (po wyborach samorządowych w 2024 roku) Zjednoczona Prawica rządzi w czterech województwach, a w pozostałych dwunastu jej radni wojewódzcy znajdują się w opozycji.

Marszałek Województwo Data powołania Źródło
Jarosław Stawiarski lubelskie 21 listopada 2018 [58]
Łukasz Smółka małopolskie 4 lipca 2024 [57]
Władysław Ortyl podkarpackie 27 maja 2013 [56]
Renata Janik (OdNowa RP) świętokrzyskie 6 maja 2024 [55]

Głosowania nad wotum zaufania dla rządów ZP

Rząd Data głosowania Wynik Czy przyznano Źródło
Rząd Beaty Szydło 18 listopada 2015 236'

18'

202'

Tak [118]
Pierwszy rząd Mateusza Morawieckiego 12 grudnia 2017 243'

0'

192'

Tak [119]
Drugi rząd Mateusza Morawieckiego 19 listopada 2019 237'

2'

214'

Tak [120]
4 czerwca 2020 235'

2'

219'

Tak [121]
Trzeci rząd Mateusza Morawieckiego 11 grudnia 2023 190'

0'

266'

Nie [122][123][124]

Zobacz też

Uwagi

  1. ↑ koniec rządów ZP (dojście do władzy przez ówczesną opozycję, która stworzyła swój koalicyjny rząd[1]. Potem kontynuowana poprzez rejestrowanie przez PiS i Suwerenną Polskę wspólnych komitetów wyborczych oraz zakładanie wspólnych klubów parlamentarnych i radnych w samorządach i parlamencie.
  2. ↑ 16 grudnia 2023 roku podjęto uchwałę o połączeniu Partii Republikańskiej z PiS.
  3. ↑ W wyborach występuje jako koalicja wyborcza, ponieważ startuje z jednego komitetu wyborczego (KW Prawo i Sprawiedliwość)
  4. ↑ Po stracie władzy przez Zjednoczoną Prawicę nadal istniała, lecz jako wspólny klub parlamentarny SP, PiS-u i do grudnia 2024 Partii Republikańskiej
  5. ↑ Posiadała lecz największy klub parlamentarny w Sejmie X kadencji[37]
  6. ↑ Trzeci rząd Mateusza Morawieckiego nie dostał od Sejmu wotum zaufania[39][40]
  7. ↑ Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Andrzej Duda wygrał dwie kadencje z rzędu
  8. ↑ Łącznie z przedstawicielami partii Kukiz'15, którzy startowali z KW Prawo i Sprawiedliwość. Stworzyli oni w Sejmie X kadencji własne koło poselskie Kukiz'15

Przypisy

  1. ↑ a b Rafał Mrowicki, Zaprzysiężenie rządu Donalda Tuska. Transmisja na żywo , wiadomosci.wp.pl, 13 grudnia 2023 (pol.).
  2. ↑ a b c d Parties and Elections in Europe , parties-and-elections.eu .
  3. ↑ Kluby i koła , Sejm Rzeczypospolitej Polskiej (pol.).
  4. ↑ Kluby i koła , Senat Rzeczypospolitej Polskiej (pol.).
  5. ↑ a b c d Wybory do Parlamentu Europejskiego 2019 , pe2019.pkw.gov.pl (pol.).
  6. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v Wybory samorządowe 2024 , wybory2024.pkw.gov.pl (pol.).
  7. ↑ Od kiedy rządzi PiS? | Od kiedy? , 25 grudnia 2022 (pol.).
  8. ↑ a b c d e Zaprzysiężenie nowego rządu: Prezydent powoła premier Beatę Szydło i Radę Ministrów , wnp.pl (pol.).
  9. ↑ a b c Wynik wotum zaufania. Czas na nowego premiera , gazetaprawna.pl, 11 grudnia 2023 (pol.).
  10. ↑ a b c Zaprzysiężenie rządu Donalda Tuska. Prezydent Andrzej Duda: Zapewniam o woli współpracy , Rzeczpospolita (pol.).
  11. ↑ Mateusz Morawiecki ministrem sportu i premierem. Andrzej Duda powołał nowy rząd , Onet Wiadomości, 15 listopada 2019 (pol.).
  12. ↑ W jedności siła , pis.org.pl, 12 października 2024 (pol.).
  13. ↑ Tomasz Grodecki: Kulisy Zjednoczenia PiS i SP. Decyzja zapadła jednogłośnie. Ziobro, Jaki i Witek wiceprezesami. niezalezna.pl, 12 października 2024. .
  14. ↑ Rzecznik PiS o kongresie: zmiany mają służyć jeszcze lepszemu realizowaniu polityki w służbie naszych obywateli. pap.pl, 12 października 2024. .
  15. ↑ W jedności siła. pis.org.pl, 12 października 2024. .
  16. ↑ Porozumienie na razie zostaje w koalicji rządowej. Stawia jednak PiS ultimatum , Businessinsider, 7 sierpnia 2021 (pol.).
  17. ↑ Prezydent Powołał rząd , Oficjalna Strona Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, 16 listopada 2015 (pol.).
  18. ↑ Prezes PiS potwierdza spore zmiany w Zjednoczonej Prawicy. Mówi o "zamachu na demokrację" , Onet Wiadomości, 16 grudnia 2023 (pol.).
  19. ↑ a b c d e Mateusz Morawiecki powołany na premiera oraz ministra rozwoju i finansów - Kancelaria Prezesa Rady Ministrów - Portal Gov.pl , Kancelaria Prezesa Rady Ministrów (pol.).
  20. ↑ a b c d "Beata Szydło została zrezygnowana". Upokorzona premier wzbudza litość nawet wśród opozycji , Noizz, 8 grudnia 2017 (pol.).
  21. ↑ a b c d e Rząd Morawieckiego zostanie zaprzysiężony w poniedziałek, ale budżet złoży już rząd Tuska , gazetaprawna.pl, 23 listopada 2023 (pol.).
  22. ↑ PKW | Wybory do Sejmu RP i Senatu RP , parlament2015.pkw.gov.pl .
  23. ↑ Wybory do Sejmu i Senatu Rzeczypospolitej Polskiej 2019 r. , sejmsenat2019.pkw.gov.pl (pol.).
  24. ↑ Wybory do Sejmu i Senatu Rzeczypospolitej Polskiej w 2023 r. , wybory.gov.pl (pol.).
  25. ↑ Wybory samorządowe 2018 , wybory2018.pkw.gov.pl .
  26. ↑ Wybory do Parlamentu Europejskiego 2019 , pe2019.pkw.gov.pl (pol.).
  27. ↑ Wybory Samorządowe 2024 , wybory.gov.pl (pol.).
  28. ↑ Wybory do Parlamentu Europejskiego 2024 , wybory.gov.pl (pol.).
  29. ↑ PKW | www.prezydent.2015.pkw.gov.pl , prezydent2015.pkw.gov.pl .
  30. ↑ Wybory Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej 2020 r. , prezydent20200510.pkw.gov.pl (pol.).
  31. ↑ Wybory Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej 2020 r. , prezydent20200510.pkw.gov.pl (pol.).
  32. ↑ Andrzej Duda > Money.pl , www.money.pl .
  33. ↑ a b c d e f g PKW | Wybory do Sejmu RP i Senatu RP , parlament2015.pkw.gov.pl .
  34. ↑ a b c d e f Wybory do Sejmu i Senatu Rzeczypospolitej Polskiej 2019 r. , sejmsenat2019.pkw.gov.pl (pol.).
  35. ↑ a b Wybory do Sejmu i Senatu Rzeczypospolitej Polskiej 2019 r. , sejmsenat2019.pkw.gov.pl .
  36. ↑ Prezydent powołał nowy rząd , prezydent.pl, 15 października 2019.
  37. ↑ a b c d e f g h Wybory parlamentarne 2023. Oficjalne wyniki. Jaki podział mandatów? , gazetaprawna.pl, 17 października 2023 (pol.).
  38. ↑ Jak zapowiedział, tak zrobił. Prezydent desygnował na premiera Mateusza Morawieckiego , Businessinsider, 13 listopada 2023 (pol.).
  39. ↑ a b Wotum zaufania dla rządu Mateusza Morawieckiego. Wynik głosowania w Sejmie , Rzeczpospolita (pol.).
  40. ↑ a b Głosowanie nr 102 na 1. posiedzeniu Sejmu dnia 11-12-2023 r. o godz. 16:17:02 , www.sejm.gov.pl .
  41. ↑ Telewizja Polska S.A, Wybór Donalda Tuska na premiera. Kto głosował „za”, a kto był „przeciw”? , www.tvpparlament.pl (pol.).
  42. ↑ Głosowanie nr 103 na 1. posiedzeniu Sejmu dnia 11-12-2023 r. o godz. 18:49:03 , www.sejm.gov.pl .
  43. ↑ Sejm zadecydował. Oto nowy skład Rady Ministrów , www.gazetaprawna.pl, 12 grudnia 2023 (pol.).
  44. ↑ Głosowanie nr 105 na 1. posiedzeniu Sejmu dnia 12-12-2023 r. o godz. 21:53:32 , www.sejm.gov.pl .
  45. ↑ a b c Wybory Samorządowe 2024 , wybory.gov.pl (pol.).
  46. ↑ a b c Wybory Samorządowe 2024 , wybory.gov.pl (pol.).
  47. ↑ a b c Wybory Samorządowe 2024 , wybory.gov.pl (pol.).
  48. ↑ a b c Wybory Samorządowe 2024 , wybory.gov.pl (pol.).
  49. ↑ a b c Wybory Samorządowe 2024 , wybory.gov.pl (pol.).
  50. ↑ a b Wybory Samorządowe 2024 , wybory.gov.pl (pol.).
  51. ↑ a b Wybory Samorządowe 2024 , samorzad2024.pkw.gov.pl (pol.).
  52. ↑ a b c d Wybory do Parlamentu Europejskiego 2024 , wybory.gov.pl (pol.).
  53. ↑ a b c Obwieszczenie Państwowej Komisji Wyborczej z dnia 10 czerwca 2024 r. o wynikach wyborów posłów do Parlamentu Europejskiego przeprowadzonych w dniu 9 czerwca 2024 r. , pkw.gov.pl, 10 czerwca 2024 (pol.).
  54. ↑ Robert Kędzierski (oprac.), PiS podjął decyzję. Oto kandydat na prezydenta , www.money.pl (pol.).
  55. ↑ a b Zapowiadała, że zostanie marszałkiem i nim została , 6 maja 2024 (pol.).
  56. ↑ a b Władysław Ortyl po raz kolejny marszałkiem województwa podkarpackiego - gospodarkaPodkarpacka.pl , gospodarkapodkarpacka.pl .
  57. ↑ a b Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego, Zarząd , www.malopolska.pl (pol.).
  58. ↑ a b Skład zarządu – Urząd Marszałkowski Województwa Lubelskiego w Lublinie (pol.).
  59. ↑ a b Aborcja w programach wyborczych. Które partie popierają legalizację, a które zakaz? , oko.press (pol.).
  60. ↑ a b PiS chce całkowitego zakazu in vitro. Projekt ustawy został złożony , gazetaprawna.pl, 25 czerwca 2012 (pol.).
  61. ↑ a b Zaskakujący gest PiS wobec LGBT: Więzienie za homofobię , Rzeczpospolita (pol.).
  62. ↑ a b Karolina Lewicka, Dlaczego PiS nie lubi Unii Europejskiej? [4 POWODY] , Newsweek, 7 czerwca 2016 (pol.).
  63. ↑ Adam Zygiel, Tak głosowali ws. 800 plus. Jedna posłanka KO się zbuntowała , wiadomosci.wp.pl, 7 lipca 2023 (pol.).
  64. ↑ Mateusz Morawiecki: robotnicza myśl socjalistyczna jest głęboko obecna w filozofii Prawa i Sprawiedliwości - Andrzej Turczyn , trybun.org.pl, 22 lipca 2019 (pol.).
  65. ↑ Premier: będziemy walczyć o sprawiedliwą transformację energetyczną i środowiskową , www.pap.pl .
  66. ↑ Krzysztof Kolany, "Polski ład" nie przyniesie nam dobrobytu , Bankier.pl, 24 maja 2021 (pol.).
  67. ↑ a b c d e PKW | www.prezydent.2015.pkw.gov.pl , prezydent2015.pkw.gov.pl .
  68. ↑ a b c d Wybory Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej w 2020 r. , prezydent20200628.pkw.gov.pl (pol.).
  69. ↑ Paszkiewicz 2004 ↓, s. 114.
  70. ↑ Katarzyna Kijakowska, Solidarna Polska - program ugrupowania, liderzy, współpraca z PiS , depesza.fm (ang.).
  71. ↑ Powstała Partia Republikańska – nowa siła polityczna Adama Bielana. Na sali Jarosław Kaczyński , Wprost, 20 czerwca 2021 (pol.).
  72. ↑ Paszkiewicz 2004 ↓, s. 116.
  73. ↑ Paszkiewicz 2004 ↓, s. 214.
  74. ↑ Polacy nie garną się do partii. Zyskuje tylko PO , TOK FM, 8 lutego 2010 (pol.).
  75. ↑ Polskie partie to fikcja , www.rmf24.pl (pol.).
  76. ↑ Kurski wyreżyseruje kongres Solidarnej Polski - Wiadomości - polskieradio.pl , polskieradio24.pl (pol.).
  77. ↑ Sławomir Skomra, Jak wstąpić do PiS? Coraz więcej chętnych, by stać się członkiem partii rządzącej (pol.).
  78. ↑ a b c Zapytaliśmy partie o to, ilu mają członków. Liderem wciąż PSL, na podium też PiS i PO , gazetapl, 25 grudnia 2022 (pol.).
  79. ↑ PiS rośnie w siłę. Szeregi poszerzone o kilka tys. osób , wydarzenia.interia.pl (pol.).
  80. ↑ Topnieją szeregi Platformy Obywatelskiej. Duży przyrost działaczy PiS , Onet Wiadomości, 1 lutego 2020 (pol.).
  81. ↑ Polacy zapisują się do partii. Do jakiej najchętniej? , wydarzenia.interia.pl (pol.).
  82. ↑ PiS nie jest największą partią w Polsce. “Liczy się tylko kartel czterech” , wiadomosci.radiozet.pl, 1 czerwca 2023 (pol.).
  83. ↑ a b c PKW | www.prezydent.2015.pkw.gov.pl , prezydent2015.pkw.gov.pl .
  84. ↑ a b Prezydenci III Rzeczypospolitej Polskiej - Zintegrowana Platforma Edukacyjna , zpe.gov.pl .
  85. ↑ a b c Wybory Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej 2020 r. , prezydent20200510.pkw.gov.pl (pol.).
  86. ↑ w, Wyniki wyborów samorządowych 2018. Kto wygrał w województwach? , Newsweek, 21 października 2018 (pol.).
  87. ↑ a b c d e f Wybory samorządowe 2018 , wybory2018.pkw.gov.pl .
  88. ↑ a b c Wybory samorządowe 2018: zbiorcze wyniki wyborów do rad gmin, rad powiatów, sejmików województw , infor.pl (ang.).
  89. ↑ a b Wybory samorządowe 2018 , wybory2018.pkw.gov.pl .
  90. ↑ a b Redakcja, Oficjalne wyniki wyborów do europarlamentu. Zwycięstwo PiS , www.polityka.pl, 2019 (pol.).
  91. ↑ Oni przenoszą się do Parlamentu Europejskiego. Oto oficjalna lista nowych europosłów , naTemat.pl (pol.).
  92. ↑ Im wyższe wykształcenie, tym większa niechęć do PiS? Ta matematyka nie jest taka prosta… , www.gazetaprawna.pl, 18 października 2023 (pol.).
  93. ↑ Wyniki sondażowe exit poll: opozycja ma szansę na przejęcie władzy , TVN24, 15 października 2023 (pol.).
  94. ↑ Władze, Ludzie , Prawo i Sprawiedliwość - Internetowy Serwis Informacyjny .
  95. ↑ Aktualni posłowie - Sejm Rzeczypospolitej Polskiej , sejm.gov.pl .
  96. ↑ Rozkład miejsc w sali posiedzeń listopad 2023 r. , Senat Rzeczypospolitej Polskiej (pol.).
  97. ↑ Wybory do Sejmu i Senatu Rzeczypospolitej Polskiej w 2023 r. , wybory.gov.pl (pol.).
  98. ↑ Wybory Samorządowe 2024 , wybory.gov.pl (pol.).
  99. ↑ Wybory Samorządowe 2024 , wybory.gov.pl (pol.).
  100. ↑ Wybory Samorządowe 2024 , wybory.gov.pl (pol.).
  101. ↑ Wybory Samorządowe 2024 , wybory.gov.pl (pol.).
  102. ↑ Wybory Samorządowe 2024 , wybory.gov.pl (pol.).
  103. ↑ Wybory Samorządowe 2024 , wybory.gov.pl (pol.).
  104. ↑ Wybory Samorządowe 2024 , wybory.gov.pl (pol.).
  105. ↑ Wybory Samorządowe 2024 , wybory.gov.pl (pol.).
  106. ↑ Wybory Samorządowe 2024 , wybory.gov.pl (pol.).
  107. ↑ Wybory Samorządowe 2024 , wybory.gov.pl (pol.).
  108. ↑ Wybory Samorządowe 2024 , wybory.gov.pl (pol.).
  109. ↑ Wybory Samorządowe 2024 , wybory.gov.pl (pol.).
  110. ↑ PKW | Samorząd 2014 , samorzad2014.pkw.gov.pl .
  111. ↑ Wybory samorządowe 2018 , wybory2018.pkw.gov.pl .
  112. ↑ Wybory Samorządowe 2024 , wybory.gov.pl (pol.).
  113. ↑ PKW | Samorząd 2014 , samorzad2014.pkw.gov.pl .
  114. ↑ Wybory samorządowe 2018 , wybory2018.pkw.gov.pl .
  115. ↑ Wybory samorządowe 2024 , pkw.gov.pl, 9 kwietnia 2024 (pol.).
  116. ↑ Wybory Samorządowe 2024 , wybory.gov.pl (pol.).
  117. ↑ Wybory Samorządowe 2024 , wybory.gov.pl (pol.).
  118. ↑ Głosowanie nr 21 na 1. posiedzeniu Sejmu - Sejm Rzeczypospolitej Polskiej , sejm.gov.pl .
  119. ↑ Głosowanie nr 1 na 54. posiedzeniu Sejmu - Sejm Rzeczypospolitej Polskiej , sejm.gov.pl .
  120. ↑ Głosowanie nr 15 na 1. posiedzeniu Sejmu - Sejm Rzeczypospolitej Polskiej , www.sejm.gov.pl .
  121. ↑ Głosowanie nr 78 na 12. posiedzeniu Sejmu - Sejm Rzeczypospolitej Polskiej , www.sejm.gov.pl .
  122. ↑ Głosowanie nr 102 na 1. posiedzeniu Sejmu - Sejm Rzeczypospolitej Polskiej , www.sejm.gov.pl .
  123. ↑ Posłowie zdecydowali! Oto wyniki głosowania nad votum zaufania dla rządu Mateusza Morawieckiego | Niezalezna.pl , niezalezna.pl .
  124. ↑ Wotum zaufania dla rządu Mateusza Morawieckiego. Wynik głosowania w Sejmie , Rzeczpospolita (pol.).

Bibliografia

Linki zewnętrzne

Koalicje rządowe w Polsce
II RP (1918–1939)
PRL (1952–1989)
III RP (od 1989)