1989 w polityce
Wygląd
przypnij
ukryj
Wydarzenia polityczne w 1989 roku.
Wydarzenia polityczne 1989
|
Wybory 1989
|
|
Przewodnictwo w Radzie WE
|
Hiszpania Francja
|
Godło PRL
Mieczysław Rakowski
Václav Havel
Plakat „
Solidarności Walczącej”
Flaga
Litewskiej SRR
Styczeń
- 1 stycznia – Hiszpania przejęła prezydencję w Radzie Wspólnot Europejskich.
- 4 stycznia – w Klarysewie doszło do spotkania pomiędzy przedstawicielami władz Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej (Mieczysławem Rakowskim, Józefem Czyrkiem, Stanisławem Cioskiem i Władysławem Lorancem) i Kościoła katolickiego (kard. Franciszkiem Macharskim, bp Jerzym Strobą, ks. Alojzym Orszulikiem). Rakowski przedstawił swoją wizję przedterminowych wyborów do Sejmu.
- 6, 11 i 14 stycznia – odbyły się spotkania Stanisława Cioska z Tadeuszem Mazowieckim i ks. Alojzym Orszulikiem. Podczas spotkań dyskutowano na temat zbliżającej się drugiej części X Plenum KC PZPR oraz możliwości zmian ustrojowych i ponownej legalizacji „Solidarności”.
- 7 stycznia – w Tokio zmarł cesarz Japonii Hirohito. Następcą został jego syn – książę Akihito.
- 10 stycznia – Liga Wolności Litwy i Partia Demokratyczna zorganizowały antykomunistyczny wiec w Wilnie.
- 11 stycznia – parlament Węgier uchwalił ustawę o wolności zrzeszania się i demonstrowania poglądów.
- 15–21 stycznia – odbył się tydzień Palacha w Pradze – seria demonstracji zorganizowanych w 20. rocznicę samospalenia Jana Palacha, protestującego przeciw inwazji wojsk Układu Warszawskiego na Czechosłowację w 1968 roku i późniejszej okupacji radzieckiej.
- 16–18 stycznia – druga część X Plenum KC PZPR. Wobec groźby dymisji części członków Biura Politycznego (gen. Wojciecha Jaruzelskiego, gen. Czesława Kiszczaka, Mieczysława Rakowskiego, gen. Floriana Siwickiego) podjęto decyzję o ponownej legalizacji NSZZ „Solidarność”.
- 18 stycznia – ustanowiono język estoński językiem państwowym w Estonii.
- 20 stycznia – odbyła się kolejna tura rozmów w gronie Mazowiecki–Ciosek–ks. Orszulik. Podczas spotkania dyskutowano na temat porządku obrad między władzą a „Solidarnością”.
- 22 stycznia – KKW NSZZ „Solidarność” wydało oświadczenie uznające decyzje X Plenum KC PZPR za zgodę na rozmowy przy okrągłym stole. Do prac nad przygotowaniem rozmów wyznaczono Zbigniewa Bujaka, Władysława Frasyniuka i Mieczysława Gila.
- 24 stycznia – odbyło się kolejne spotkanie grupy Mazowiecki–Ciosek–ks. Orszulik, podczas którego ustalono szczegóły spotkania zespołów roboczych pod kierunkiem Lecha Wałęsy i gen. Kiszczaka.
- 27 stycznia – odbyło się spotkanie w Magdalence pomiędzy przedstawicielami władz i „S”. Rozmowy w Magdalence były zamknięciem rozmów przygotowawczych przed obradami przy okrągłym stole.
Luty
Marzec
Kwiecień
Maj
Czerwiec
Lipiec
Sierpień
Wrzesień
Październik
- 3–9 listopada – 40 tysięcy obywateli NRD wyjechało do RFN przez terytorium Czechosłowacji.
- 4 listopada – w Berlinie Wschodnim odbyła się manifestacja, która zgromadziła ok. 500-700 tysięcy osób.
- 7 listopada – rząd NRD podał się dymisji.
- 8 listopada – Nowe Forum zarejestrowało się jako partii politycznej.
- 9 listopada – rząd NRD zdecydował się na otwarcie granicy z Berlinem Zachodnim. Po ogłoszeniu tej decyzji rozpoczęto spontaniczne niszczenie Muru berlińskiego.
- 13 listopada – premierem nowego rządu NRD został Hans Modrow. Wyraził on wolę odtworzenia wspólnoty obu państw niemieckich.
- 17 listopada – w rocznicę pogrzebu Jana Opletala odbyła się manifestacja w Pradze. Przemarsz na Plac Wacława został zablokowany przez milicję.
- 18 listopada:
- wiec zorganizowany w Rydze przez Łotewski Front Ludowy zgromadził ok. 500 tysięcy uczestników.
- odbył się strajk środowisk teatralnych w Pradze.
- 19 listopada – czescy opozycjoniści powołali stowarzyszenie Forum Obywatelskie.
- 20 listopada – słowaccy opozycjoniści powołali stowarzyszenie Społeczeństwo przeciw Przemocy przez opozycjonistów Słowackich. Jednocześnie w Czechosłowacji odbyły się kolejne manifestacje (Praga, Bratysława, Brno, Ołomuniec).
- 21 listopada – odbył się masowy strajk uczelni czechosłowackich. Premier Ladislav Adamec zagwarantował niestosowanie sił zbrojnych do tłumienia opozycji. Wieczorem odbyły się kolejne manifestacje, z przemówieniem wystąpił m.in. Václav Havel.
- 22 listopada:
- odbyły się kolejne manifestacje w Czechosłowacji. w Brnie utworzono Forum Obywatelskie.
- SED zgodził się na udział w rozmowach dotyczących Niemieckiej Republiki Demokratycznej.
- 23 listopada – podczas manifestacji w Pradze z przemówieniem wystąpił Alexander Dubček.
- 24–27 listopada – odbyło się plenum KC KPCz. W czasie obrad 15 z 24 członków Prezydium i Sekretariatu złożyło dymisje.
- 25 listopada – nowym sekretarzem generalnym KPCz został Karel Urbanek.
- 26 listopada:
- odbyło się referendum na Węgrzech – zdecydowano się na przeprowadzenie wyborów prezydenckich po wyborach parlamentarnych.
- odbyło się spotkanie delegatów Forum Obywatelskiego i Frontu Narodowego – rozpoczęto rozmowy pomiędzy czechosłowacką opozycją a władzą.
- 27 listopada:
- w Pradze utworzono Partię Zielonych. W całej Czechosłowacji wybuchł strajk generalny.
- Rada Najwyższa ZSRR przyznała republikom bałtyckim autonomię gospodarczą począwszy od 1 stycznia 1990 roku.
- 28 listopada:
- w Bundestagu odbyła się debata budżetowa, podczas której kanclerz Helmut Kohl wysunął propozycję dziesięciopunktowego planu, którego celem miałoby być zjednoczenie.
- doszło do porozumienia na linii Forum Obywatelskie – premier Ladislav Adamec. Ustalono, że skład nowego rządu zostanie zaprezentowany do 3 grudnia.
- 29 listopada – wprowadzono zmiany w czechosłowackiej konstytucji dotyczące kierowniczej roli partii i ideologii marksistowsko-leninowskiej.
- 30 listopada – odbył się pierwszy oficjalny kontakt między Forum Obywatelskim a KPCz.
Grudzień
Przypisy
- ↑ a b c d e f g h The history of the European Union – 1989. europa.eu. . (ang.).
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z aa ab ac ad ae af ag ah ai aj ak al am an ao ap aq ar as at au av aw ax ay az ba bb bc bd be bf bg bh bi bj bk bl bm bn bo bp bq br bs bt bu bv bw bx by bz ca cb cc cd ce cf cg ch ci cj ck cl cm cn co cp cq Zbigniew Gluza, Karta. Nr 27. Koniec Jałty, Warszawa 1999, Fundacja Ośrodka Karta.
- ↑ a b c d e f g h i j Oxford Wielka Encyklopedia Świata. T. 20. Poznań: Oxford Educational, 2006, s. 363, 365. ISBN 83-7425-500-5.
- ↑ Ota Vraný: Palachův týden roku 1989. Český rozhlas, 2002-01-19. . (cz.).
- ↑ a b c Wojciech Roszkowski, Najnowsza historia Polski 1980–2002, Warszawa 2003, Świat Książki.
- ↑ a b c Nelson Mandela Timeline 1980-1989. sahistory.org.za. . (ang.).
- ↑ Deutscher Bundestag: Vor 25 Jahren: Kohl stellt Zehn-Punkte-Programm vor. . . (niem.).
- ↑ a b c d e f Instytut Pamięci Narodowej: Rumunia. rok1989.pl, 2009. . .
- ↑ Tomasz Leszkowicz: 25 lat temu zaczął się upadek rządów Ceaușescu. histmag.org, 2014-12-16. .
- ↑ Thomas Kunze: Nicolae Ceauşescu – ostatnie godziny tyrana. histmag.org, 2016-08-29. .
Kalendaria tematyczne – rok
1989