3 Dywizja Artylerii Przeciwlotniczej

3 Dywizja Artylerii Przeciwlotniczej
	Historia
Państwo	Polska
Sformowanie	1944
Rozformowanie	1945
Nazwa wyróżniająca	Łużycka
	Tradycje
Kontynuacja	86 paplot (1945–1950); 9 DA OPL (1950–1962); 9 DA OPK (1962–1967); 3 DA OPK (1967–1991); 3 BR OP(1991–
	Organizacja
Dyslokacja	Leszno
Rodzaj wojsk	Wojska obrony przeciwlotniczej
Podległość	2 Armia WP; /OW Poznań

3 Łużycka Dywizja Artylerii Przeciwlotniczej (3 DAPlot) – związek taktyczny artylerii przeciwlotniczej ludowego Wojska Polskiego.

Formowanie i zmiany organizacyjne

Formowanie jednostki dywizji rozpoczęto 15 sierpnia 1944 w Głusku pod Lublinem^[3]. 15 października oddziały dywizji złożyły przysięgę^[3]. Do końca wojny znajdowała się w składzie 2 Armii WP^[4].

22 maja 1945 dywizja przybyła do garnizonu Leszno i zajęła Koszary im. Tadeusza Kościuszki byłego 55 Poznańskiego pułku piechoty oraz Koszary im. Bartosza Głowackiego byłego 17 pułku ułanów wielkopolskich. Po rozformowaniu 2 Armii dywizja weszła w skład Poznańskiego Okręgu Wojskowego. We wrześniu 1945 dywizja została przekształcona w 86 Pułk Artylerii Przeciwlotniczej^[3].

W 1950 na bazie pułku sformowana została 9 Dywizja Artylerii Obrony Przeciwlotniczej Obszaru Kraju. W 1962 w Siłach Zbrojnych PRL wyodrębniony został nowy rodzaj sił zbrojnych – Wojska Obrony Powietrznej Kraju. W związku z powyższym dywizja przemianowana została na 9 Dywizję Artylerii OPK. W 1967 dywizja po raz kolejny przemianowana została na 3 Łużycką Dywizję Artylerii OPK, a w 1988 przeformowana w 3 Łużycką Brygadę Artylerii OPK. W 1990, w związku z połączeniem WOPK z Wojskami Lotniczymi w Wojska Lotnicze i Obrony Powietrznej, brygada przemianowana została na 3 Brygadę Rakietową Obrony Powietrznej.

Struktura organizacyjna

dowództwo

bateria dowodzenia
- pluton łączności
- pluton rozpoznania
- pluton radiowy
trzy pułki artylerii przeciwlotniczej małego kalibru

61 pułk artylerii przeciwlotniczej

66 pułk artylerii przeciwlotniczej

69 pułk artylerii przeciwlotniczej

cztery baterie artylerii

kompania wkm plot

warsztat techniczno-artyleryjski

jeden pułk artylerii przeciwlotniczej średniego kalibru

75 pułk artylerii przeciwlotniczej

cztery baterie artylerii

pluton zaopatrzenia bojowego

warsztat techniczno-artyleryjski

park artyleryjski
warsztat remontu sprzętu artyleryjskiego
warsztat remontu samochodów
kwatermistrzostwo

Dywizja liczyła etatowo 2337 żołnierzy

Uzbrojenie zasadnicze

16 armat przeciwlotniczych kal. 85 mm,
72 armaty przeciwlotnicze kal. 37 mm
52 wkm kal. 12,7 mm

Marsze i działania bojowe

Upamiętnienie

W Jeleniej Górze, przy Pałacu Paulinum została utworzona ulica III Łużyckiej Dywizji Artylerii Przeciwlotniczej.

Uwagi

↑ Rozkaz Naczelnego Dowódcy Wojska Polskiego nr 180 z 19.08.1945^[1].

Przypisy

↑ Stąpor (red.) 1965 ↓, s. 1002.
↑ Sobczak (red.) 1975 ↓, s. 39.
↑ ^a ^b ^c Krzysztof. Handke: Kalendarium Garnizonu Leszczyńskiego .... s. 33.
↑ Sobczak (red.) 1975 ↓, s. 735.

Bibliografia

Krzysztof Handke: Kalendarium Garnizonu Leszczyńskiego 1920-2000. Leszno: Wydawnictwo Instytutu im. gen. Stefana "Grota" Roweckiego, 2003. ISBN 83-913624-5-0.
Krzysztof Handke, Zarys historii wojennej 3 Dywizji Artylerii Przeciwlotniczej 1944-1945, Stowarzyszenie Oficerów Rezerwy 69 Leszczyńskiego Pułku Przeciwlotniczego im. gen. dyw. Stefana Roweckiego "Grota" i garnizonu Leszno, Leszno 2009, ISBN 978-83-928739-1-4
Jerzy Kajetanowicz: Polskie wojska lądowe 1945-1960. Skład bojowy, struktury organizacyjne i uzbrojenie. Toruń; Łysomice: Europejskie Centrum Edukacyjne, 2005. ISBN 83-88089-67-6.
Paweł Piotrowski, Śląski Okręg Wojskowy. Przekształcenia organizacyjne 1945-1956, Warszawa 2003
Kazimierz Sobczak (red.): Encyklopedia II wojny światowej. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1975.
Stanisław Stąpor (red.): Organizacja i działania bojowe ludowego Wojska Polskiego w latach 1943-1945. Szkolenie, przegrupowania i działania bojowe 2 Armii WP. Wybór materiałów źródłowych. Tom III. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1965.
Władysław Ways: Regularne jednostki ludowego Wojska Polskiego. Formowanie, działania bojowe, organizacja i uzbrojenie, metryki jednostek artylerii, Cz. II. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1967.

[2] Rozkaz Naczelnego Dowódcy Wojska Polskiego nr 180 z 19.08.1945^[1].

[CITEREFStąpor_(red.)19651002-1] Stąpor (red.) 1965 ↓, s. 1002.

[CITEREFSobczak_(red.)197539-3] Sobczak (red.) 1975 ↓, s. 39.

[kal-4] Krzysztof. Handke: Kalendarium Garnizonu Leszczyńskiego .... s. 33.

[CITEREFSobczak_(red.)1975735-5] Sobczak (red.) 1975 ↓, s. 735.

[a]

[2]

[3]

[4]

[1]

Korpusy	7 Korpus Artylerii Obrony Przeciwlotniczej
Dywizje	1 DA Plot 3 DA Plot 4 DA Plot 9 DA OPL 11 DA Plot 13 DA OPL 15 DA OPL 16 DA Plot 21 DA OPL
Brygady	1 BA OPK 3 BA OPK 4 BA OPK 26 BA OPK
Pułki OPL	3 pa OPL 64 pa OPL 85 pa OPL 86 pa OPL 87 pa OPL 89 pa OPL 90 pa OPL 94 pa OPL 96 pa OPL 97 pa OPL 98 pa OPL 99 pa OPL 115 spa OPL 136 spa OPL
Pułki plot	1 paplot 15 paplot 16 paplot 17 paplot 18 paplot 26 paplot 32 paplot 46 paplot 55 paplot 61 paplot 62 paplot 65 paplot 66 paplot 69 paplot 75 paplot 77 paplot 79 paplot 80 paplot 81 paplot 82 paplot 83 paplot 84 paplot 86 paplot 88 paplot 93 paplot 95 paplot 99 paplot 104 paplot 111 paplot 124 paplot 128 paplot 129 paplot

Dywizje artylerii	2 DA 5 DA 1 DA Plot 3 DA Plot 4 DA Plot
Brygady artylerii	1 SBM 6 BAL 4 BAPpanc 9 BAPpanc 11 BAPpanc 14 BAPpanc 2 BAH 3 BAH 7 BAH 1 BAA 5 BAC 8 BAC 10 BAC
Pułki moździerzy (pm)	1 2 3 5 6 (Szkolny) 8 10 11
Pułki artylerii lekkiej (pal)	1 2 3 5 6 22 23 33 34 35 36 37 38 39 40 43 45 48
Pułki artylerii przeciwpancernej (pappanc)	4 19 20 29 30 31 53 56 58 63 72 78
Pułki artylerii haubic (pah)	7 8 9 10 11 12 44 47 50
Pułki artylerii przeciwlotniczej (paplot)	15 16 17 18 26 32 61 66 69 75 77 79 81 83
Zapasowe pułki artylerii (zpa)	21 59
Wyposażenie	120 mm moździerz ZiS-3 ZiS-2 M-30 MŁ-20 61-K KS-12