Aszurnasirpal II

Aszurnasirpal II

Fragment steli Aszurnasirpala II z Kalhu
król Asyrii
Okres	od 883 p.n.e. do 859 p.n.e.
Poprzednik	Tukulti-Ninurta II
Następca	Salmanasar III
Dane biograficzne
Data śmierci	859 p.n.e.
Ojciec	Tukulti-Ninurta II
Matka	nieznana
Żona	Mulissu-mukanniszat-Ninua
Dzieci	Salmanasar III
Multimedia w Wikimedia Commons

Aszurnasirpal II, właśc. Aszur-nasir-apli II (akad. Aššur-nāṣir-apli, tłum. „bóg Aszur jest strażnikiem syna”) – król Asyrii, syn i następca Tukulti-Ninurty II; według Asyryjskiej listy królów panować miał przez 25 lat^[1]. Jego rządy datowane są na lata 883–859 p.n.e.^[2] Uczynił Asyrię jedną z największych potęg ówczesnego świata.

Wielki zdobywca, który tytułował się panem czterech stron świata. Sam tytuł wskazywał tendencje ekspansjonistyczne. Przedsięwziął czternaście wypraw wojennych, w tym kilka skierowanych na północ do Anatolii, gdzie zbuntowały się przeciw niemu państwa wasalne. W czasie jednej z kampanii na zachodzie dotarł aż do Morza Śródziemnego, w którym rytualnie obmył swą broń, przyjmując prezenty od miast fenickich. To zapewniło mu dobre stosunki z ekonomicznie ważnymi państwami Lewantu i dało mu dostęp do źródeł drewna w górach Libanu. Odniósł również sukcesy na wschodzie, pacyfikując tereny w górach Zagros. Stosunki z południowym sąsiadem Babilonią pozostały przyjazne, choć nie wahał się atakować koczowniczych plemion Sutejów w regionie środkowego Eufratu.

Król w czasie swych wypraw stosował bardzo surowe represje wobec nielojalnych i zbuntowanych miast oraz państw. Bezwzględnie karał pokonanych przeciwników urządzając pokazowe, masowe egzekucje (wbijanie na pal, obdzieranie żywcem ze skóry), celowo burząc miasta i deportując ludność. Wszystko to było możliwe dzięki użyciu mobilnej, bardzo dobrze wyposażonej armii. Do jego sukcesów militarnych przyczyniło się też na pewno wprowadzenie po raz pierwszy oddziałów jazdy konnej^[3].

Okrutna polityka represji sprawiła, że większość podbitych miast i państw wolała płacić należne podatki i trybut niż narażać się na gniew i zemstę króla Asyrii. Wielu lokalnych władców, by wykazać swą lojalność, wysyłało swe córki do królewskiego haremu. W zamian, w razie zagrożenia, mogli oni liczyć na pomoc asyryjskiej armii.

Aszurnasirpal II był nie tylko wojownikiem, ale również budowniczym, zakładającym nowe miasta i zasiedlającym je deportowaną ludnością z innych części imperium. Olbrzymie dochody z podatków i trybutu pozwoliły mu też rozpocząć jego największe przedsięwzięcie budowlane - przekształcenie niewielkiego miasta Kalchu (obecne Nimrud) w nową stolicę imperium. Wzniósł on tu wielki pałac, liczne świątynie, koszary dla wojska i dzielnice mieszkalne, które zasiedlił w dużej mierze przesiedloną ludnością. Utworzył też parki i ogrody, które wypełnił egzotycznymi drzewami, kwiatami i zwierzętami. Tzw. stela bankietowa opisuje wielkie, trwające dziesięć dni przyjęcie wydane przez władcę dla niemal 70 tysięcy osób z okazji ukończenia prac.

• A.K. Grayson, Königslisten und Chroniken. B. Akkadisch, w: Reallexikon der Assyriologie, tom VI (Klagesang-Libanon), Walter de Gruyter, Berlin - New York 1980-83, s.86-135.
• hasło Ashurnasirpal II, w: Gwendolyn Leick, Who's Who in the Ancient Near East, Routledge, London and New York 2002, s. 30-31.