Bederowiec

W tym artykule przeanalizujemy i omówimy Bederowiec, temat, który wywołał duże zainteresowanie i debatę w dzisiejszym społeczeństwie. Z różnych perspektyw i podejść zajmiemy się najbardziej istotnymi i kontrowersyjnymi aspektami związanymi z Bederowiec, w celu zapewnienia pełnego i szczegółowego spojrzenia na ten temat. W tym artykule będziemy badać jego wpływ w różnych obszarach, a także implikacje i konsekwencje, jakie ze sobą niesie. Podobnie przeanalizujemy różne opinie i stanowiska w tej sprawie, przedstawiając krytyczną i obiektywną analizę. Poprzez tę analizę chcemy zaoferować kompleksowy obraz Bederowiec i jego dzisiejszego znaczenia.

Bederowiec
Część Katowic
Ilustracja
Fragment mapy z 1926 roku ze znajdującym się po wschodniej stronie Bederowcem
Państwo

 Polska

Województwo

 śląskie

Miasto

Katowice

Dzielnica

Osiedle Tysiąclecia

Data założenia

lata 20. XIX wieku

W granicach Katowic

15 października 1924

SIMC

0937480

Strefa numeracyjna

32

Tablice rejestracyjne

SK

Położenie na mapie Katowic
Mapa konturowa Katowic, u góry znajduje się punkt z opisem „Bederowiec”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „Bederowiec”
Położenie na mapie województwa śląskiego
Mapa konturowa województwa śląskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Bederowiec”
Ziemia50°16′29″N 18°59′15″E/50,274778 18,987444

Bederowiec (niem. Bedersdorf[1]) – część miasta Katowice[2], położona na terenie dzielnicy Osiedle Tysiąclecia[3], na granicy z Chorzowem (park Śląski)[4]. Powstała wzdłuż obecnej ulicy Chorzowskiej w latach 20. XIX wieku jako przysiółek Dębu, zaś w 1961 roku na jaj miejscu rozpoczęto budowę osiedla im. Tysiąclecia Państwa Polskiego.

Historia

Fragment parku Bederowiec od strony zachodniej (staw Maroko)

Nazwa Bederowiec wywodzi się od nazwiska proboszcza parafii w Chorzowie (Starym) – ks. Józefa Bedera, który założył tę osadę na gruntach dóbr Chorzów-Dąb w latach 20. XIX wieku[5]. Powstała ona wówczas jako przysiółek Dębu, po obu stronach drogi Katowice–Chorzów (obecna ulica Chorzowska), na terenach obecnego osiedla Tysiąclecia w Katowicach i parku Śląskiego w Chorzowie, na wysokości rzeźby „Żyrafa” przy wejściu do Śląskiego Ogrodu Zoologicznego[6]. W 1825 roku Bederowiec zamieszkiwał 67 mieszkańców[7], w 1862 roku 165 osób, w 1871 roku 231, zaś dwa lata później 210 osób[8]. Pod koniec XIX wieku znajdowały się tu stolarnia i młyn (napędzane silnikami parowymi)[7]. W grudniu 1885 roku osadę tę zamieszkiwało 247 osób[1].

W 1924 osada została przyłączona wraz z Dębem do Katowic, a do tego czasu administracyjnie podlegała Królewskiej Hucie. W latach wielkiego kryzysu (1929–1933) na terenach Bederowca powstawały osiedla bezrobotnych złożone z prymitywnych lepianek i baraków. Zaniedbana, nieoświetlona i nieskanalizowana dzielnica była wtedy cynicznie określana jako „Maroko” lub „Egipt”. W 1934 roku miasto zaczęło w Bederowcu budować domy dla bezdomnych, na terenie wydzierżawionym od Skarbofermu. W 1950 roku Bederowiec oddał część swoich terenów pod budowę Wojewódzkiego Parku Kultury i Wypoczynku[7].

W latach 50. XX wieku zdecydowano o budowie na obszarze Bederowca nowego osiedla mieszkaniowego. Przed wyburzeniem osady, w jego rejonie znajdował się szyb wentylacyjny „Bederowiec”, zespół baraków zwanych „Maroko” oraz pola uprawne i nieużytki. Ostatnie żniwa na terenie Bederowca odbyły się w 1960 roku[6], a rok później rozpoczęto budowę osiedla Tysiąclecia[7].

Upamiętnienie i pozostałości

Inskrypcja na krzyżu przydrożnym stojącym obok kościoła Matki Boskiej Piekarskiej, na którym widnieje napis Wioska Bedersdorf

Nazwa Bederowiec jest na terenie Katowic upamiętniona poprzez nadane przez Radę Miasta Katowice: 28 listopada 2012 roku ulicę Bederowiecką, biegnącą od ulicy Brackiej w kierunku cmentarza[9] i 19 grudnia 2012 roku park Bederowiec, obejmujący teren wokół stawu Maroko[10]. Po Bederowcu pozostał również kamienny krzyż z tablicą znajdujący się w ogrodzie przy kościele Matki Boskiej Piekarskiej na osiedlu Tysiąclecia Górnym. Na tablicy widnieje następująca treść: Prosymy o pobożny Ojcze nasz i Zdrowaś Marya – Wioska Bedersdorf 1893[6].

Przypisy

  1. ↑ a b The Genealogical Gazetteer: Bederowiec, Bedersdorf, Col. Bedersdorf. gov.genealogy.net. . (ang.).
  2. ↑ Główny Urząd Statystyczny: Rejestr TERYT. Wyszukiwanie. eteryt.stat.gov.pl. . (pol.).
  3. ↑ Urząd Miasta Katowice: Miejski System Zarządzania-Katowicka Infrastruktura Informacji Przestrzennej. emapa.katowice.eu. . (pol.).
  4. ↑ Geoportal krajowy. geoportal.gov.pl. . (pol.).
  5. ↑ Rzewiczok 1999 ↓, s. 30-31.
  6. ↑ a b c Krężel 2016 ↓.
  7. ↑ a b c d Szaraniec 1996 ↓, s. 60.
  8. ↑ Borowy 1997 ↓, s. 68.
  9. ↑ Urząd Miasta Katowice: ul. Bederowiecka. www.katowice.eu. . (pol.).
  10. ↑ Urząd Miasta Katowice: Park Bederowiec. www.katowice.eu. . (pol.).

Bibliografia

Części miasta Katowice
Części miasta wg SIMC
Miejskie obszary funkc.
Pozostałe

Herb Katowic