Bitwa o Gdańsk
Bitwa o Gdańsk to temat, który wzbudził zainteresowanie i debatę w ostatnich latach. Temat ten, znany ze swojego znaczenia w różnych aspektach społeczeństwa, przyciągnął uwagę ekspertów i osób zainteresowanych zrozumieniem jego wpływu. W miarę zagłębiania się w Bitwa o Gdańsk pojawiają się nowe perspektywy i pytania, które zachęcają do odkrywania jego wielu aspektów. Ten artykuł ma na celu przedstawienie kompleksowego spojrzenia na Bitwa o Gdańsk, odnosząc się do wszystkiego, od jego początków po obecne implikacje. Poprzez szczegółową analizę i wzbogacające refleksje ma na celu zapewnienie czytelnikowi szerszego i wzbogacającego spojrzenia na Bitwa o Gdańsk.
| II wojna światowa, front wschodni, Operacja pomorska | |||
_2010-07-15_164.jpg)
| |||
| Czas |
14–30 marca 1945 | ||
|---|---|---|---|
| Miejsce | |||
| Terytorium |
Wolne Miasto Gdańsk pod okupacją III Rzeszy | ||
| Przyczyna | |||
| Wynik |
wyzwolenie miasta przez żołnierzy 1 Brygady Pancernej im. Bohaterów Westerplatte Wojska Polskiego i żołnierzy Armii Czerwonej | ||
| Strony konfliktu | |||
| |||
| Dowódcy | |||
| |||
| Siły | |||
| |||
| Straty | |||
| |||
Położenie na mapie Polski w latach 1945–1951  | |||
 54°20′51″N 18°38′43″E/54,347500 18,645278
| |||
Bitwa o Gdańsk – starcie zbrojne mające miejsce w dniach 14–30 marca 1945 roku między wojskami 1 Brygady Pancernej im. Bohaterów Westerplatte z 1 Armii Wojska Polskiego i Armii Czerwonej a wojskami niemieckimi, zakończone wyzwoleniem Wolnego Miasta Gdańska spod władzy reżimu III Rzeszy.
Przebieg działań bojowych
Dowództwo niemieckie do obrony rejonu Gdyni i Gdańska wykorzystało ponad 20 dywizji z VII Korpusu Pancernego, XLVI Korpusu Pancernego, XXIII Korpusu Piechoty, XXVII Korpusu Piechoty i XVIII Korpusu Górskiego[1] należących do 2 Armii dowodzonej przez gen. Dietricha von Sauckena. Dodatkowo obrona lądowa wspierana była przez lotnictwo mające do dyspozycji ponad 100 samolotów i marynarkę wojenną. W porcie gdańskim stało m.in. 6 krążowników i 5 niszczycieli[2]. Rejon Gdańska i samo miasto zostało przygotowane solidnie do obrony. Dowodzenie 50-tysięcznym garnizonem Gdańska powierzono gen. Feldmannowi. Aby odciążyć kierunek berliński w walkach o Gdańsk planowano związać znacze siły wojsk radzieckich, dlatego przed liniami transzei umieszczono pola minowe, rowy przeciwczołgowe oraz zapory z drutu kolczastego[3].
W rejon Gdańska wojska Armii Czerwonej dotarły 13 marca 1945. Do pierwszych walk doszło w dniu następnym gdy ruszyło radzieckie natarcie. Po kilku dniach walk przełamane zostały linie obrony i czerwonoarmiści dotarli do granic miasta. Wojska radzieckie wspierała 4 Armia Lotnicza dowodzona przez gen. płk. Konstantina Wierszynina[2]. Aby uniknąć niepotrzebnego przelewu krwi, strat wśród ludności i zniszczeń w mieście marszałek Konstanty Rokossowski dowódca 2 Frontu Białoruskiego 24 marca wystosował ultimatum z propozycją kapitulacji. Ultimatum pozostało jednak bez odpowiedzi[4]. to spowodowało, że natarcie na niemieckie pozycje w Gdańsku ruszyło ponownie. Razem z czerwonoarmistami w walkach o zdobycie miasta uczestniczyli żołnierze polscy służący w 1 Brygadzie Pancernej ludowego Wojska Polskiego. W zachodniej części miasta walczyły pododdziały dowodzone przez mjra Daniela Kulika i por. Juliana Miazgę. Po ciężkich walkach żołnierze polscy dotarli do ul. Długi Targ i do Dworu Artusa. Na jego frontonie ppor. Bronisław Wilczewski i chor. Zbigniew Michel zatknęli białoczerwony sztandar będący symbolem powrotu Gdańska do Polski[4][5]. Niemcy broniący się w porcie ewakuowali się na Hel, pozostali ponosząc dotkliwe straty skapitulowali po zepchnięciu w bagnistą deltę Wisły[6].
W walkach o Gdańsk poległo ponad 3000 żołnierzy radzieckich. Wśród poległych byli gen. Sabir Rachimow i mjr Iwan Markiejew[a]. Straty polskie wynosiły 88 zabitych i 193 rannych. 1 Brygada Pancerna im. Bohaterów Westerplatte straciła 38 czołgów[7]. W czasie wymiany ognia między wojskami niemieckimi, polskimi i radzieckimi zniszczeniu uległo 12 655 budynków, tj. 55% zabudowy miasta[7]. Poważnym zniszczeniom uległ port. Z 87 urządzeń portowych przetrwało tylko 7, wycofujące się wojska niemieckie zniszczyły falochrony w okolo 90% i nabrzeże w około 50%[8].
Upamiętnienie
W okresie Polski Ludowej przy ul. Giełguda w Gdańsku wzniesiono Pomnik Wdzięczności i pomnik matek żołnierzy polskich i radzieckich[9]. W 33 rocznicę wyzwolenia Gdańska na Biskupiej Górce umieszczono tablicę informującą, że na wzgórzu mieścił się punkt dowodzenia 65 Armii dowodzonej przez gen. armii Pawła Batowa[10].
Uwagi
- ↑ W okresie Polski Ludowej mjr Iwan Markiejew został patronem szkoły nr 46 w Gdańsku-Oliwie
Przypisy
- ↑ Komorowski 2009 ↓, s. 109.
- ↑ a b Dolata i Jurga 1977 ↓, s. 124.
- ↑ Dolata i Jurga 1977 ↓, s. 123.
- ↑ a b Dolata i Jurga 1977 ↓, s. 124,125.
- ↑ Komorowski 2009 ↓, s. 111.
- ↑ Dolata i Jurga 1977 ↓, s. 125.
- ↑ a b Dolata i Jurga 1977 ↓, s. 126.
- ↑ Dolata 1971 ↓, s. 264.
- ↑ Czubryt-Borkowski 1988 ↓, s. 192.
- ↑ Czubryt-Borkowski 1988 ↓, s. 191.
Bibliografia
- Bolesław Dolata, Tadeusz Jurga: Walki zbrojne na ziemiach polskich 1939-1945. Warszawa: 1977.
- Bolesław Dolata: Wyzwolenie Polski 1944-1945. Warszawa: 1971.
- Czesław Czubryt-Borkowski: Przewodnik po upamiętnionych miejscach walk i męczeństwa lata wojny 1939-1945. Warszawa: 1988. ISBN 83-217-2709-3.
- Krzysztof Komorowski: Boje Polskie 1939-1945. Warszawa: 2009. ISBN 978-83-11-10357-3.