Cmentarz Mauzoleum Żołnierzy Radzieckich

Cmentarz Mauzoleum Żołnierzy Radzieckich to temat, który staje się dziś coraz bardziej aktualny. Jego wpływ rozciąga się na różne obszary, od technologii, przez politykę, po społeczeństwo w ogóle. Przez lata Cmentarz Mauzoleum Żołnierzy Radzieckich wywołał ciągłą debatę, wzbudzając zainteresowanie badaczy, ekspertów i ogółu społeczeństwa. W tym artykule zbadamy różne aspekty i perspektywy otaczające Cmentarz Mauzoleum Żołnierzy Radzieckich, analizując jego ewolucję w czasie i jego wpływ na różne obszary współczesnego życia.

Cmentarz Mauzoleum Żołnierzy Radzieckich
Ilustracja
Widok ogólny nekropolii z powietrza, od strony zachodniej
Państwo

 Polska

Miejscowość

Warszawa

Adres

ul. Żwirki i Wigury 52

Typ cmentarza

wojenny

Stan cmentarza

nieczynny

Powierzchnia cmentarza

19,2 ha

Liczba pochówków

21 468

Liczba grobów

834

Data otwarcia

9 maja 1950

Architekt

Bohdan Lachert i Władysław Niemirski

Położenie na mapie Warszawy
Mapa konturowa Warszawy, blisko centrum po lewej na dole znajduje się punkt z opisem „Cmentarz Mauzoleum Żołnierzy Radzieckich”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Cmentarz Mauzoleum Żołnierzy Radzieckich”
Położenie na mapie województwa mazowieckiego
Mapa konturowa województwa mazowieckiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Cmentarz Mauzoleum Żołnierzy Radzieckich”
Ziemia52°12′09″N 20°59′12″E/52,202500 20,986667
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Cmentarz Mauzoleum Żołnierzy Radzieckich – wojenna nekropolia żołnierzy radzieckich poległych lub zmarłych w wyniku ran i chorób odniesionych w czasie II wojny światowej znajdująca się w Warszawie przy ul. Żwirki i Wigury 51.

Historia

Cmentarz został założony w latach 1949–1950, skrywa prochy 21 468[1] żołnierzy radzieckich 1 Frontu Białoruskiego, którzy polegli w walkach o Warszawę w latach 1944–1945. Ich prochy zostały ekshumowane z cmentarzy lokalnych oraz tymczasowych i przeniesione tu po 1949 roku. Nekropolię zaprojektowali Bohdan Lachert (ogólne założenie) i Władysław Niemirski (zieleń), ma ona charakter rozległego parku z elementami mauzoleum o powierzchni 19,2 ha[2]. Otwarto go w 5. rocznicę kapitulacji III Rzeszy, 9 maja 1950[3].

Cmentarz był wielokrotnie dewastowany[4][5].

Architektura

Uroczystość otwarcia mauzoleum 9 maja 1950 roku

Prochy żołnierzy pogrzebano w 834 mogiłach, z których 294 to groby indywidualne. Centralną część cmentarza stanowi szeroka aleja, która poprzez trzy tarasy prowadzi do 21-metrowego[6] granitowego obelisku. Napis na obelisku głosił: Ku wiecznej chwale bohaterskich żołnierzy niezwyciężonej Armii radzieckiej, poległych w bojach z hitlerowskim najeźdźcą o wyzwolenie Polski i naszej stolicy Warszawy. Od ok. 2015 roku zmieniony napis głosi: Pamięci żołnierzy Armii Radzieckiej poległych o wyzwolenie Polski spod okupacji niemieckiej w latach 1944 – 1945[7].

Po obu stronach obelisku znajdują się monumentalne rzeźby żołnierzy Armii Czerwonej dłuta Jerzego Jarnuszkiewicza (Bohaterstwo) i Stanisława Lisowskiego (Ofiarność). Cmentarz otacza artystycznie skomponowana zieleń, dzieło Władysława Niemirskiego.

Pogrzebani żołnierze byli zgrupowani w następujących formacjach 1 Frontu Białoruskiego:

  • 8 Gwardyjskiej Armii
  • 28, 47, 48, 65, 69, 70 Armii
  • 2 Armii Pancernej Grupy Kawalerii Zmechanizowanej
  • 6 i 16 Armii Lotniczej
  • 46 Korpusu Strzeleckiego
  • 2 i 7 Korpusu Kawalerii
  • 1 Gwardyjskiego Korpusu Pancernego

Galeria

  • Granitowy obelisk (2022)
    Granitowy obelisk (2022)
  • Rzeźby z tablicami w języku rosyjskim od strony ul. Żwirki i Wigury (2023)
    Rzeźby z tablicami w języku rosyjskim od strony ul. Żwirki i Wigury (2023)
  • Rzeźby z tablicami w języku polskim od strony ul. Żwirki i Wigury (2023)
    Rzeźby z tablicami w języku polskim od strony ul. Żwirki i Wigury (2023)
  • Tablica poświęcona poległym w języku polskim i rosyjskim
    Tablica poświęcona poległym w języku polskim i rosyjskim
  • Jedna z kwater zbiorowych z 29 poległymi żołnierzami (2013)
    Jedna z kwater zbiorowych z 29 poległymi żołnierzami (2013)
  • Kwatery poległych (2007)
    Kwatery poległych (2007)

Przypisy

  1. ↑ Mórawski podaje liczbę pochowanych jako 21 668.
  2. ↑ Mórawski podaje powierzchnię jako 19 ha.
  3. ↑ Dobrosław Kobielski, Józef Zięba: Kronika lat 1944–1986 Kalendarz Warszawski'88. Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1987, s. 20. ISBN 83-03-01684-9.
  4. ↑ Zdewastowali największy cmentarz żołnierzy radzieckich. Swastyka i dwie czerwone stopy. metrowarszawa.gazeta.pl, 22 marca 2017. .
  5. ↑ Zdewastowany cmentarz. „Gazeta Stołeczna”, s. 2, 19 września 2017. 
  6. ↑ Mórawski podaje wysokość obelisku jako 35 metrów.
  7. ↑ Mauzoleum Żołnierzy Radzieckich – tylko wiatr pamięta o poległych, Warszawa w pigułce

Bibliografia

Linki zewnętrzne

Cmentarze Warszawy
Komunalne
Wojenne
Rzymskokatolickie
Starokatolickie
Ewangelickie
Prawosławne
Żydowskie
Karaimskie
Muzułmańskie
Inne