Elizabeth Anscombe

W artykule „var1” zajmiemy się tematem, który przykuł dziś uwagę wielu osób. Od wpływu na społeczeństwo po implikacje dla życia codziennego, w tym artykule omówione zostaną różne perspektywy i aspekty związane z var1. Ponadto przeanalizowane zostaną różne badania i badania, które rzuciły światło na ten temat, zapewniając czytelnikom szerszą i głębszą wizję. Dodatkowo zbadane zostaną możliwe rozwiązania lub strategie sprostania wyzwaniom związanym ze zmienną var1. Ostatecznie ten artykuł ma na celu dostarczenie cennej wiedzy i perspektyw, które mogą przyczynić się do pełniejszego zrozumienia var1 i jego wpływu na nasze życie.

Elizabeth Anscombe
ilustracja
Pełne imię i nazwisko

Gertrude Elizabeth Margaret Anscombe

Data i miejsce urodzenia

18 marca 1919
Limerick

Data i miejsce śmierci

5 stycznia 2001
Cambridge

Zawód, zajęcie

filozof

Alma Mater

Uniwersytet Oksfordzki

Małżeństwo

Peter Geach

Multimedia w Wikimedia Commons

Gertrude Elizabeth Margaret Anscombe (ur. 18 marca 1919 w Limerick, zm. 5 stycznia 2001 w Cambridge[1]) – brytyjska filozofka.

Życiorys

„Miss Anscombe”, bo tak nazywano ją do końca życia, ukończyła studia na Uniwersytecie Oksfordzkim w roku 1941. W czasie studiów przeszła na katolicyzm[2] i wyszła za mąż za Petera Geacha. Do roku 1970 pracowała w Oxfordzie, z roczną przerwą na nauczanie w Cambridge (Newnham College), dokąd później przeniosła się na stałe, obejmując tę samą katedrę, którą zajmował Ludwig Wittgenstein. W roku 1986 przeszła na emeryturę.

W późniejszych latach Anscombe cierpiała na choroby serca. W 1996 roku omal nie zginęła w wypadku samochodowym, po którym nie odzyskała pełnej sprawności, a ostatnie lata życia spędziła pod opieką rodziny w Cambridge. Zmarła 5 stycznia 2001 w wieku 81 lat, z mężem i czwórką z siedmiorga ich dzieci przy szpitalnym łóżku[3].

Była uczennicą Wittgensteina, który wywarł na nią wielki wpływ. Z drugiej strony, właśnie katolicyzm Anscombe, jej męża oraz zaprzyjaźnionego z nimi Rusha Rheesa był jednym z powodów, dla których Wittgenstein nie pozwolił sobie nigdy na jakąkolwiek radykalną krytykę katolicyzmu. Po śmierci Wittgensteina Anscombe, wraz z Rushem Rheesem i G. H. von Wrightem, została wykonawczynią jego testamentu.

Była znana z konserwatywnych poglądów w kwestiach obyczajowych. Przeciwstawiała się m.in. antykoncepcji. Uważała, że każda forma antykoncepcji jest zła. Chociaż nie jest ona co prawda złem samym w sobie, jednak unieważnia powody, dla których warto zachować wierność małżeńską lub nie uprawiać seksu przedmałżeńskiego (zob. Contraception & Chastity, 1977).

Dorobek filozoficzny

Anscombe jest znana ze swych prac nad historią filozofii. Ożywiła refleksję nad filozofią działania Arystotelesa i myślą Tomasza z Akwinu, będąc zwolenniczką pewnej formy neotomizmu.

Jej głównym dziełem jest wydana w 1957 Intention, która stała się kamieniem milowym w rozważaniach na temat intencjonalności. Donald Davidson stwierdził, że „jest to najważniejsze potraktowanie problemu działania od czasów Arystotelesa”[4]. Jednym z motywów stale obecnych w jej twórczości jest problem dowodu ontologicznego na istnienie Boga zaproponowanego przez Anzelma z Canterbury. Pisała również o tajemnicy Eucharystii, o transsubstancjacji.

Drugą stroną jej spuścizny filozoficznej jest praca translatorska i edytorska. Tłumaczyła na język angielski m.in. Kartezjusza, ale przede wszystkim Wittgensteina – to jej zawdzięczamy podstawowe wydanie jego Dociekań Filozoficznych (Philosophical Investigations) z 1953.

Anscombe inspirowała również Donalda Davidsona, Corę Diamond, Philippę Foot i Alasdaira MacIntyre’a.

Publikacje

  • From Plato to Wittgenstein: Essays by G. E. M. Anscombe (St Andrews Studies in Philosophy and Public Life), 2011.
  • Faith in a Hard Ground. Essays on Religion, Philosophy and Ethics, redakcja: Mary Geach & Luke Gormally, St. Andrews Studies XI (2008) ISBN 978-1-84540-121-4.
  • Human Life, Action and Ethics: Essays, redakcja: Mary Geach & Luke Gormally, St. Andrews Studies IV (2005), ISBN 1-84540-013-5.
  • The Collected Philosophical Papers of G. E. M. Anscombe (3 tomy, 1981):
    • From Parmenides to Wittgenstein (zebrane art.), 1981.
    • Metaphysics and the philosophy of mind (zebrane art.), 1981.
    • Ethics, religion, and politics, 1981.
  • Times, beginnings, and causes, 1975.
  • Contraception and chastity, 1975.
  • Practical reason: papers and discussions, G. E. M. Anscombe (i inni), 1974.
  • Causality and determination: an inaugural lecture, 1971.
  • Nuclear weapons, a Catholic response, G. E. M. Anscombe (i inni), 1962.
  • Trzej filozofowie (Arystoteles, Tomasz z Akwinu, Gottlob Frege), z P. T. Geachem, przeł. z ang. Bohdan Chwedeńczuk, Warszawa, Pax, 1981 (Three philosophers, 1961).
  • Nuclear weapons and Christian conscience, G. E. M. Anscombe (i inni), 1961.
  • Introduction to Wittgenstein’s Tractatus, 1959.
  • Intention, 1957.

Prace poświęcone Anscombe

  • Roger Teichmann, The Philosophy of Elizabeth Anscombe, Oxford Univ Press, Oxford 2008.
  • Logic, cause & action: essays in honour of Elizabeth Anscombe, Roger Teichmann (ed.), 2000.
  • Moral truth and moral tradition: essays in honour of Peter Geach and Elizabeth Anscombe, Luke Gormally (ed)., 1994.
  • Intention and intentionality: essays in honour of G. E. M. Anscombe, Cora Diamond & Jenny Teichman (ed.), 1979.

Przypisy

  1. ↑ Anscombe Gertrude Elizabeth Margareth, Encyklopedia PWN , Wydawnictwo Naukowe PWN .
  2. ↑ „Professor G E M Anscombe”, Telegraph, 6 stycznia 2001.
  3. ↑ About Elizabeth Anscombe, bioethics.org.uk (eng.) .
  4. ↑ harvard.edu, informacja z okładki angielskiej wersji książki.

Linki zewnętrzne