Gatunek | |
---|---|
Rok produkcji |
1990 |
Data premiery |
14 listopada 1990 |
Kraj produkcji | |
Język | |
Czas trwania |
112 min |
Reżyseria | |
Scenariusz | |
Główne role | |
Muzyka | |
Zdjęcia | |
Scenografia | |
Kostiumy | |
Montaż | |
Produkcja |
Europa, Europa (niem. Hitlerjunge Salomon) – film wojenny z 1990 roku w reżyserii Agnieszki Holland, produkcji Artura Braunera i Margaret Menégoz. Koprodukcja polsko-niemiecko-francuska oparta jest na autentycznej autobiografii Solomona Perela, wydanej w 1989 roku. Opisywała ona losy Żyda, który chcąc uniknąć nazistowskiego prześladowania, udawał Aryjczyka.
Rok 1938. Solomon, młody Żyd, mieszka z rodziną w Niemczech. W przededniu jego bar micwy dochodzi do nocy kryształowej. Zabita zostaje jego siostra. Rodzina postanawia wtedy uciec do Polski, ale we wrześniu 1939 roku Niemcy dokonują z kolei inwazji na Polskę. Rodzice wysyłają więc chłopaka do Związku Radzieckiego, a sami stają się więźniami łódzkiego getta. Solomon spędza dwa lata w sierocińcu w Grodnie w Białoruskiej SRR, podporządkowuje się propagandzie komunistycznych władz i składa samokrytykę ze względu na „burżuazyjne pochodzenie”.
22 czerwca 1941 roku Niemcy atakują ZSRR i likwidują sierociniec. Wszyscy podopieczni zostają jeńcami, ale Salomon, który mówi doskonale po niemiecku, podaje się z powodzeniem za młodego więźnia komunistów. Dzięki umiejętnościom tłumacza (mówi po polsku i rosyjsku) zostaje włączony do pułku, który go znalazł. Następnie przybierając nazwisko Joseph Peters, zostaje wysłany do Berlina, gdzie dołącza do elity Hitlerjugend. Ukrywa się w tej roli do końca wojny. W międzyczasie zakochuje się w zafascynowanej Hitlerem dziewczynie Leni. Leni jednak dostrzega jako pierwsza niearyjskie pochodzenie Solomona, który bez powodzenia próbuje zastąpić utracony napletek (jako że za młodu został obrzezany). Gdy kolejni nazistowscy znajomi Solomona nabierają podejrzeń, ten zostaje zaprowadzony do komisariatu. Szczęśliwie dla Solomona komisariat zostaje zbombardowany przez lotnictwo sowieckie. Oszczędzony przez wkraczającą do Niemiec Armię Czerwoną, Solomon wyjeżdża do Palestyny.
Aktor | Rola |
---|---|
Marco Hofschneider | młody Solomon Perel |
Julie Delpy | Leni |
René Hofschneider | Isaak |
Piotr Kozłowski | David |
André Wilms | żołnierz Robert Kellerman |
Ashley Wanninger | Gerd |
Halina Łabonarska | matka Leni |
Klaus Abramowsky | ojciec Solomona |
Michèle Gleizer | matka Solomona |
Marta Sandrowicz | Bertha |
Nathalie Schmidt | Basia |
Delphine Forest | Inna |
Martin Maria Blau | Ulmayer |
Andrzej Mastalerz | Zenek |
Anna Seniuk | działaczka hitlerowska |
Ryszard Pietruski | Adolf Hitler w śnie |
Alosza Awdiejew | major radziecki |
Artur Barciś | żołnierz radziecki |
Tadeusz Wojtych | dentysta |
Kama Kowalewska | Kati |
Zbigniew Bielski | wychowawca w szkole Komsomołu |
Jarosław Gruda | żołnierz sowiecki w komsomolskiej szkole |
Bohdan Ejmont | żołnierz sowiecki |
Aleksander Bednarz | Niemiec w tramwaju przejeżdżającym przez łódzkie getto |
Włodzimierz Press | syn Stalina |
Solomon Perel | On sam |
Stanisław Zatłoka |
Zdjęcia plenerowe kręcono w następujących lokacjach: Łódź (ul. Przybyszewskiego, cmentarz żydowski, plac Kościelny, ul. Łagiewnicka), Warszawa (basen Pałacu Młodzieży w Pałacu Kultury i Nauki, cmentarz żydowski na Bródnie), Mińsk Mazowiecki (ul. Mireckiego), Katowice (tereny byłej Huty „Silesia”), Ossów.
Europa, Europa, choć początkowo miała być kandydatem Republiki Federalnej Niemiec do Oscara w kategorii filmu nieanglojęzycznego, została odrzucona przez niemiecką komisję. Do tej decyzji mogła się przyczynić niechęć Niemców do stawiania siebie po raz kolejny w pozycji oprawców, jak również presja ze strony środowisk prawicowych w Niemczech. Obrazoburczy był zwłaszcza sam niemiecki tytuł filmu, jawnie przywołujący motyw przynależności żydowskiego młodzieńca do hitlerowskiej organizacji młodzieżowej. Holland ostatecznie została nominowana za najlepszy scenariusz adaptowany.
Rok | Festiwal | Nagroda | Odbiorca | Wynik |
---|---|---|---|---|
1990 | Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Viareggio | Nagroda za reżyserię | Agnieszka Holland | nagroda |
1991 | Boston Society of Film Critics Awards | Najlepszy film obcojęzyczny | Europa, Europa | nagroda |
Kansas City Film Critics Circle Awards | Najlepszy film obcojęzyczny | Europa, Europa | nagroda | |
Los Angeles Film Critics Association Awards | Najlepsza muzyka | Zbigniew Preisner | nagroda | |
Najlepszy film obcojęzyczny | Agnieszka Holland | nominacja | ||
National Board of Review | Najlepszy film obcojęzyczny | Europa, Europa | nagroda | |
New York Film Critics Circle Awards | Najlepszy film obcojęzyczny | Europa, Europa | nagroda | |
1992 | Nagroda Stowarzyszenia Prasy Zagranicznej w Hollywood | Złoty Glob za najlepszy filmu obcojęzyczny | Europa, Europa | nagroda |
Nagroda Amerykańskiego Stowarzyszenia Krytyków Filmowych | Najlepszy film | Europa, Europa | nominacja | |
Najlepszy scenariusz | Agnieszka Holland | nominacja | ||
Amerykańska Akademia Sztuki i Wiedzy Filmowej | Oscar za najlepszy scenariusz adaptowany | Agnieszka Holland | nominacja | |
Dallas-Fort Worth Film Critics Association Awards | Najlepszy film obcojęzyczny | Europa, Europa | nominacja | |
1993 | Brytyjska Akademia Sztuk Filmowych i Telewizyjnych | Najlepszy film nieanglojęzyczny | Artur Brauner Margaret Ménégoz |
nominacja |
1970–1979 |
|
---|---|
1980–1989 |
|
1990–1999 |
|
2000–2009 |
|
2010–2019 |
|
2020–2029 |
|
Seriale TV |
|