Format telewizyjny

W tym artykule chcemy zająć się Format telewizyjny z kompleksowego podejścia, analizując jego różne aspekty i wpływ na dzisiejsze społeczeństwo. Format telewizyjny to temat, który w ostatnich latach cieszy się dużym zainteresowaniem, ze względu na jego znaczenie w różnych obszarach, od polityki po kulturę popularną. Poprzez szczegółową analizę staramy się przedstawić szeroką i głęboką wizję Format telewizyjny, uwzględniającą jego historię, obecne implikacje i możliwe perspektywy na przyszłość. Artykuł ten ma być narzędziem informacyjnym i refleksyjnym dla tych, którzy chcą lepiej zrozumieć Format telewizyjny i jego implikacje dla współczesnego społeczeństwa.

Format telewizyjny – licencja na produkcję kolejnych wersji audycji telewizyjnej, który jest już lub był produkowany na innym rynku (zwykle: w innym państwie). Kupując format, stacja telewizyjna lub działający na jej rzecz zewnętrzny producent nabywa możliwość legalnego powielenia istniejącego już programu.

Formaty powstają najczęściej na bazie programów, które odniosły duży sukces na swoim macierzystym rynku. Rzadziej są opracowywane przez wyspecjalizowane firmy, które następnie sprzedają je nadawcom i producentom z różnych państw. Handel formatami należy do najszybciej rozwijających się gałęzi międzynarodowego rynku telewizyjnego. Najważniejszym powodem sięgania przez telewizje po formaty jest chęć zminimalizowania ryzyka związanego z wprowadzaniem do swojej oferty nowych programów. Adaptując popularny w innych krajach format, stacja ma nadzieję na powtórzenie jego sukcesu na swoim rynku. Gatunkiem telewizyjnym, w którym zjawisko formatów ma najdłuższe tradycje, są teleturnieje i programy rozrywkowe. W ogromnej większości na formatach oparte są reality shows. W ostatnich latach taki sposób produkcji staje się także coraz bardziej popularny w odniesieniu do seriali.

Największymi na świecie specjalistycznymi targami programów telewizyjnych, na których prezentowane są i nabywane m.in. formaty, są MIPTV, odbywające się co roku w Cannes[1].

Przykłady programów realizowanych w oparciu o formaty

Teleturnieje
Talent show
Reality competition
Reality show
  • Undercover Boss: wersja brytyjska (oryginalna): Undercover Boss, wersja amerykańska: Undercover Boss, wersja polska: Kryptonim szef;
  • The Real Housewives: wersje amerykańskie: m.in. The Real Housewives of Orange County (oryginalna), The Real Housewives of New York City, The Real Housewives of Atlanta, wersje brytyjskie: m.in. The Real Housewives of Cheshire, wersja polska: The Real Housewives. Żony Warszawy.
Seriale

Polskie formaty za granicą

Niektóre polskie programy telewizyjne zostały następnie przekształcone w formaty sprzedane lub oferowane do innych krajów. Dużym sukcesem okazała się sprzedaż formatu powstałego na bazie serialu M jak miłość, którego rosyjska wersja pt. Lubow kak lubow zdobyła uznanie widzów[2], a także teleturnieju Gra w ciemno, który doczekał się swojej lokalnej wersji w co najmniej pięciu różnych krajach czy serialu Ranczo, którego estoński odpowiednik Naabriplika gościł w tamtejszej telewizji przez siedem lat.

Polska wersja Zagraniczne wersje
Tytuł Rodzaj Kanał Emisja Kraj Tytuł Kanał Emisja Źr.
Awantura o kasę teleturniej Polsat 2002–2005, od 2024  Nowa Zelandia Cash Battle TV2 2005 [3]
Dom nad rozlewiskiem serial obyczajowy TVP1 2009  Łotwa Māja pie ezera LTV 2015 [4]
Glina serial kryminalny TVP1 2004; 2008  Rosja Morozow
(Морозов) 		Pierwyj kanał 2007 [5]
Gra w ciemno[a] teleturniej Polsat 2005–2007  Czechy Naslepo ČT1 2008 [7][8]
 Grecja Lefta sta tyfla
(Λεφτά στα τυφλά) 		Mega Channel 2006–2007 [9][10]
 Hiszpania El negociador TVE 2007–2008 [7][11]
 Wietnam Thử tài thách trí HTV7 2011–2016 [12][13]
Zjednoczone Emiraty Arabskie ZEA Al-Mufāwiḍ
(المفاوض) 		Dubai TV 2010 [14][15]
Kryminalni serial kryminalny TVN 2004–2008  Litwa Kriminalistai LNK 2013 [16]
 Rosja Komanda Cze
(Команда Че) 		REN TV 2011 [5]
M jak miłość serial obyczajowy TVP2 od 2000  Rosja Lubow kak lubow
(Любовь как любовь) 		Pierwyj kanał 2006–2007 [2][5]
Przepis na życie serial obyczajowo-komediowy TVN 2011–2013  Litwa Gyvenimo receptai LNK 2014–2016 [17][18]
Ranczo serial obyczajowo-komediowy TVP1 2006–2016  Estonia Naabriplika Kanal 2 2013–2019 [19][20]
Świat według Kiepskich serial komediowy Polsat 1999–2023  Ukraina Niepruchi
(Непрухи) 		TRK Ukraina 2010 [5]

Uwagi

  1. ↑ Oprócz wymienionych format został sprzedany też do kilku innych krajów, w których ostatecznie nie doszło do emisji. Na przykład w ukraińskiej telewizji powstał jedynie odcinek pilotowy[6].

Przypisy

  1. ↑ Strona główna targów
  2. ↑ a b Urszula Baranowska, Sprawdzona rozrywka, „Licencje” (dodatek do magazynu Media i Marketing Polska, marzec 2009)
  3. ↑ Cash Battle. Ngā Taonga Archive. (ang.).
  4. ↑ Sēriju filma «Māja pie ezera»: iepazīsti aktierus. TV Net, 26 września 2015. (łot.).
  5. ↑ a b c d Mirosława Siegida: Адаптации и ремейки. Kinopressa, 17 maja 2017. (ros.).
  6. ↑ Назвался форматом – выходи на международный рынок!. Media Resources Management (online), 26 lutego 2015. . . (ros.).
  7. ↑ a b Gra w ciemno. ATM.
  8. ↑ Naslepo. Česká televize. (czecz.).
  9. ↑ Λεφτά στα τυφλά. iShow. (gr.).
  10. ↑ MEGA τηλεπαιχνίδια. Mikrofwno. (gr.).
  11. ↑ El negociador. FormulaTV. (hiszp.).
  12. ↑ Gameshow "Thử tài thách trí" trên VTVcab 1 – Giải Trí TV. VTVCab, 10 czerwca 2013. (wiet.).
  13. ↑ Xem truyền hình htv7 trực tuyến. Clip TV. (wiet.).
  14. ↑ Назвался форматом – выходи на международный рынок. Media Resources Management, 26 lutego 2015. (ukr.).
  15. ↑ إبراهيم بادي يستقيل ويقدم برنامج المفاوض. Al-Jazirah, 6 marca 2010. (arab.).
  16. ↑ Alvydas Šlepikas režisuoja naują lietuvišką serialą „Kriminalistai“. Žmonės, 5 lutego 2013. (lit.).
  17. ↑ Adrian Jabłoński: Polskie programy telewizyjne za granicą? Nasze stacje sprzedają licencje na ich produkcje. Today.pl, 6 grudnia 2015.
  18. ↑ Inga Norkutė. Valstybinio Šiaulių dramos teatras. (lit.).
  19. ↑ Powstaje estońskie „Ranczo” i łotewski „Dom nad rozlewiskiem”. wirtualnemedia.pl, 2014-08-08.
  20. ↑ Naabriplika. Kanal 2. (est.).

Bibliografia

  • Kretschmer, M., Singh, S., and Wardle, J. (2009), The Exploitation of Television Formats, ESRC Digital Resource, Bournemouth University (wersja elektroniczna)