Język żmudzki
W tym artykule zbadamy wpływ Język żmudzki na różne aspekty współczesnego społeczeństwa. Od momentu pojawienia się na scenie publicznej Język żmudzki wywołał duże zainteresowanie i debatę zarówno wśród ekspertów, jak i obywateli. Jego wpływ rozprzestrzenił się na różne obszary, od polityki i ekonomii po kulturę i rozrywkę. W następnych kilku wierszach szczegółowo przeanalizujemy, jak Język żmudzki zmienił sposób, w jaki żyjemy, myślimy i odnosimy się do siebie nawzajem.
| Obszar | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Liczba mówiących |
ok. 500 tys. | ||||||
| Pismo/alfabet | |||||||
| Klasyfikacja genetyczna | |||||||
| Status oficjalny | |||||||
| Ethnologue | 5 rozwojowy↗ | ||||||
| Kody języka | |||||||
| ISO 639-2 | bat | ||||||
| ISO 639-3 | sgs | ||||||
| IETF | sgs | ||||||
| Glottolog | samo1265 | ||||||
| Ethnologue | sgs | ||||||
| W Wikipedii | |||||||
| |||||||
| Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu. | |||||||
Język żmudzki (żmudz. žemaitiu ruoda; lit. žemaičių tarmė, žemaičių kalba) – język bałtycki używany na Żmudzi w zachodniej części Litwy. Jego status nie doczekał się konsensusu: część językoznawców rozpatruje go jako dialekt, odmianę regionalną języka litewskiego, inni zaś uznają go za osobny język bałtycki. Pogląd o odrębności języka żmudzkiego zyskuje w ostatnich latach na znaczeniu[1]; podjęto działania w kierunku standaryzacji i popularyzacji pisanej formy tego języka, odrębnej od języka ogólnolitewskiego[2]. Niemniej pisany żmudzki używany jest rzadko, w roli języka literackiego występuje przede wszystkim jezyk litewski[2].
O wielkości różnic między językiem żmudzkim i litewskim świadczy to, że z jednego na drugi trzeba było tłumaczyć, o czym świadczy wzmianka z 1595 roku Mikołaja Daukszy, który napisał: „Doszły uszu moich słowa niejednego, co mówi: »nie rozumiem katechizmu przetłumaczonego przez ks. JM Daukszę, kanonika żmudzkiego, boć tłumaczył on go po żmudzku i proszono mnie, abym go na litewski przełożył«”[3].
Określenie „język żmudzki” bywa także odnoszone do szesnastowiecznego języka litewskiego, który sam w sobie nie powinien być mylony ze żmudzkim.
Alfabet
Alfabet języka żmudzkiego:
| A a | Ā ā | B b | C c | Č č | D d | E e | Ē ē | ||||||||
| Ė ė | Ė̄ ė̄ | F f | G g | H h | I i | Ī ī | J j | ||||||||
| K k | L l | M m | N n | O o | Ō ō | P p | R r | ||||||||
| S s | Š š | T t | U u | Ū ū | V v | Z z | Ž ž | . |
Przypisy
- ↑ Dr. Juozas Pabrėža: "Stipriausia kalba Lietuvoje yra žemaičių". santarve.lt. . . (lit.).
- ↑ a b Timofey Agarin, Michael Hornsby, Language sectarianism: Regional languages between the national past and a European future, László Marácz, Mireille Rosello (red.), Multilingual Europe, Multilingual Europeans, Amsterdam–New York: Rodopi, 2012 (European Studies 29), s. 159–187, DOI: 10.1163/9789401208031_010, ISBN 978-94-012-0803-1 (ang.), patrz s. 177.
- ↑ Henryk Wisner, Rzeczpospolita Wazów, Sławne Państwo, Wielkie Księstwo Litewskie, Tom III, Instytut Historii PAN, Warszawa 2008, s.262, ISBN 978-83-7543-043-1