Kamienica Ignacego Partowicza w Warszawie

W dzisiejszym świecie Kamienica Ignacego Partowicza w Warszawie stał się tematem istotnym i interesującym szerokie grono odbiorców. Z biegiem czasu Kamienica Ignacego Partowicza w Warszawie wywołał serię dyskusji, debat i refleksji w różnych obszarach, co pokazuje jego znaczenie i wpływ na społeczeństwo. Niezależnie od tego, czy jest to poziom osobisty, społeczny, polityczny czy ekonomiczny, Kamienica Ignacego Partowicza w Warszawie wzbudził zainteresowanie wielu osób i wygenerował różne punkty widzenia, które wzbogacają dialog na ten temat. W tym artykule zbadamy różne aspekty związane z Kamienica Ignacego Partowicza w Warszawie, analizując jego wpływ i znaczenie dzisiaj, a także różne istniejące perspektywy w tej kwestii.

Kamienica Ignacego Partowicza w Warszawie
Zabytek: nr rej. A-1016 z 24 lutego 2011[1]
Ilustracja
Kamienica od strony ul. Chłodnej (2023)
Państwo

 Polska

Miejscowość

Warszawa

Adres

ul. Żelazna 75a

Styl architektoniczny

modernizm

Architekt

Edward Herstein

Kondygnacje

6

Rozpoczęcie budowy

1937[2]

Ukończenie budowy

1938[3]

Zniszczono

II wojna światowa

Odbudowano

1958–1959

Położenie na mapie Warszawy
Mapa konturowa Warszawy, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Kamienica Ignacego Partowicza w Warszawie”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Kamienica Ignacego Partowicza w Warszawie”
Położenie na mapie województwa mazowieckiego
Mapa konturowa województwa mazowieckiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Kamienica Ignacego Partowicza w Warszawie”
Ziemia52°14′13,16″N 20°59′20,26″E/52,236989 20,988961
Multimedia w Wikimedia Commons

Kamienica Ignacego Partowicza[4] – kamienica znajdująca się przy ul. Żelaznej 75a róg ul. Chłodnej w Warszawie.

Opis

Nowoczesny, 5-piętrowy budynek z półkolistym narożnikiem i podcieniami z kolumnami od strony ul. Chłodnej, został wzniesiony w latach 1937–1938 według projektu Edwarda Hersteina. W konstrukcji zastosowano m.in. strop Kleina, co zwiększyło wytrzymałość na obciążenia i pozwoliło na zaprojektowanie w budynku większych pomieszczeń[5].

W czasie II wojny światowej w kamienicy mieścił się posterunek żandarmerii niemieckiej tzw. Nordwache, z którego m.in. w latach 1940–1942 Niemcy nadzorowali skrzyżowanie ulic Chłodnej i Żelaznej, stanowiące do stycznia 1942 (otwarcie kładki nad ul. Chłodną) jedyne oficjalne połączenie między małym a dużym gettem.

W czasie powstania warszawskiego, 3 sierpnia 1944, Nordwache została zdobyta przez żołnierzy z batalionu „Chrobry I”[6]. Wzięto do niewoli ok. 40 jeńców oraz wiele broni (m.in. kilkadziesiąt karabinów, kilka karabinów maszynowych, granaty i amunicję)[7]. Z piwnic, zamienionych przez Niemców na więzienie, uwolniono kilkadziesiąt osób[7].

W lutym 2011 kamienica została wpisana do rejestru zabytków[1].

Upamiętnienia

  • Na budynku (od strony ul. Chłodnej) znajduje się tablica upamiętniająca zdobycie 3 sierpnia 1944 siedziby żandarmerii niemieckiej Nordwache[8].
  • Na chodniku ul. Żelaznej, przy dawnym wejściu do Nordwache, umieszczono obrys znajdującego się w tym miejscu niemieckiego bunkra.
  • Naprzeciwko kamienicy (na ul. Chłodnej) znajdował się mural Tam była kładka odsłonięty 21 kwietnia 2007 przez Marka Edelmana[9].

Galeria

  • Drewniana kładka nad Chłodną łącząca małe i duże getto (1942). W głębi widoczna kamienica Partowicza
    Drewniana kładka nad Chłodną łącząca małe i duże getto (1942). W głębi widoczna kamienica Partowicza
  • Wejście do Nordwache (od strony ul. Żelaznej), po lewej widoczny niemiecki bunkier
    Wejście do Nordwache (od strony ul. Żelaznej), po lewej widoczny niemiecki bunkier
  • Upamiętnienie bunkra na chodniku ul. Żelaznej
    Upamiętnienie bunkra na chodniku ul. Żelaznej
  • Tablica pamiątkowa na budynku
    Tablica pamiątkowa na budynku

Przypisy

  1. ↑ a b Wykaz zabytków nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków (księga A) − stan na 30 czerwca 2023 roku. Woj. mazowieckie (Warszawa). Narodowy Instytut Dziedzictwa . nid.pl. s. 75. .
  2. ↑ Kamienica w serwisie Warszawa1939.pl (stan na 04.12.2013).
  3. ↑ Kamienica w serwisie Warszawa1939.pl (stan na 04.12.2013).
  4. ↑ Jarosław Zieliński: Atlas dawnej architektury ulic i placów Warszawy. Tom 2. Canaletta-Długosza. Warszawa: Biblioteka Towarzystwa Opieki nad Zabytkami, s. 43. ISBN 83-9066291-4.
  5. ↑ Artur Nadolski: Pani Chłodna (Opowieść o warszawskiej ulicy). Warszawa: Wydawnictwo Bellona, 2008, s. 192. ISBN 978-83-11-11258-2.
  6. ↑ Adam Borkiewicz: Powstanie warszawskie. Zarys działań natury wojskowej. Warszawa: Instytut wydawniczy PAX, 1969, s. 109.
  7. ↑ a b Piotr Rozwadowski (red. nauk.): Wielka Ilustrowana Encyklopedia Powstania Warszawskiego. Tom 1. Warszawa: Dom Wydawniczy Bellona i Fundacja „Warszawa Walczy 1939–1945”, 2005, s. 90. ISBN 83-11-09261-3.
  8. ↑ Stanisław Ciepłowski: Wpisane w kamień i spiż. Inskrypcje pamiątkowe w Warszawie XVII–XX w.. Warszawa: Argraf, 2004, s. 365. ISBN 83-912463-4-5.
  9. ↑ Mural "Tam była kładka". Urząd Dzielnicy Wola m.st. Warszawy, 24 kwietnia 2007. .

Linki zewnętrzne