W dzisiejszym świecie Konstanty Andrzej Kulka odgrywa fundamentalną rolę w naszym społeczeństwie. Niezależnie od tego, czy chodzi o politykę, ekonomię, kulturę czy jakąkolwiek inną dziedzinę, Konstanty Andrzej Kulka ma znaczący wpływ na nasze życie. W całej historii Konstanty Andrzej Kulka był przedmiotem badań, debat i kontrowersji, a jego wpływ pozostaje aktualny także dzisiaj. W tym artykule przyjrzymy się różnym aspektom związanym z Konstanty Andrzej Kulka, analizując jego znaczenie i rolę we współczesnym świecie. Od swoich początków do dzisiejszego znaczenia, Konstanty Andrzej Kulka odegrał kluczową rolę w ewolucji ludzkości, a jego badania pozwalają nam lepiej zrozumieć otaczający nas świat.
Urodził się w Gdańsku, a nie w Wolbromiu jak błędnie podają niektóre źródła (aczkolwiek jego rodzina wywodziła się z Wolbromia). Jego ojciec Konstanty Kulka był śpiewakiem - tenorem[1] w chórze Opery Bałtyckiej, a matka pianistką-korepetytorką solistów w tymże teatrze[2].
Trudno powiedzieć czy od dziecka marzyłem o wielkiej karierze skrzypka. Rodzice byli muzykami w związku z tym wypadało, żebym i ja zaczął się uczyć. Nastąpiło to stosunkowo późno, bo początki nauki w szkole muzycznej przypadły na moment mojego uczęszczania do III klasy szkoły podstawowej. Miałem 8 i pół roku jak zacząłem grać, ale uznano mnie za utalentowanego, więc tak już zostało
Naukę gry na skrzypcach rozpoczął w wieku ośmiu lat u Ludwika Gbiorczyka, będąc uczniem III klasy Szkoły Podstawowej nr 14 w Gdańsku, na Siedlcach[4]. Po raz pierwszy wystąpił publicznie, w wieku 12 lat – 15 listopada 1959 w sali średniej szkoły muzycznej w Gdańsku-Wrzeszczu, z koncertem – recitalem, podczas którego wykonał utwory Mozarta, Młynarskiego, Corellego. Dochód z tego recitalu został przeznaczony na budowę 1000 szkół na tysiąclecie Państwa Polskiego[5].
Uznany za utalentowanego ucznia pierwszy raz w życiu w szkolnych, konkursowych szrankach wystąpiłem podczas Ogólnopolskich Przesłuchań Szkół Muzycznych we Wrocławiu w roku 1958 i swój występ zakończyłem miejscem w czwartej dziesiątce. Dwa lata później na podobnej imprezie w Bydgoszczy byłem siedemnasty. W 1962 podczas III Ogólnopolskich Przesłuchań uczniów sekcji skrzypiec Szkół Muzycznych II stopnia w Krakowie grałem m.in. J.Haydna Koncert C-dur cz.I, Sonatę g-moll Bacha i zająłem miejsce trzecie. Czyli było coraz lepiej choć nie byłem tak zwanym cudownym dzieckiem.
Konstanty Andrzej Kulka
Jako uczestnik szkolnych przesłuchań został zauważony przez Tadeusza Wrońskiego, który był pod wrażeniem gry młodego muzyka:
tak zagranego „Moto perpetuo” Paganiniego nie usłyszymy przez następne pięćdziesiąt lat
Naukę kontynuował w Państwowym Liceum Muzycznym u jednego z najwybitniejszych polskich pedagogów wiolinistyki Stefana Hermana, a następnie studiował w jego klasie w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Gdańsku[6]. Już jako 17-letni student wystąpił po raz pierwszy z orkiestrą symfoniczną i uzyskał dyplom z wyróżnieniem specjalnym na Międzynarodowym Konkursie Skrzypcowym im. Niccolò Paganiniego w Genui.
Przełomowym momentem jego kariery było zwycięstwo w 1966, w Międzynarodowym Konkursie Radia Niemieckiego ARD w Monachium[7]. Koncertował na obu półkulach (wszystkie kraje Europy, USA, Ameryka Południowa, Japonia, Australia). Od 1968 występował w duecie z Jerzym Marchwińskim oraz uprawiał też kameralistykę wraz ze Stefanem Kamasą, Romanem Jabłońskim i Jerzym Marchwińskim jako członek Kwartetu Polskiego Radia i Telewizji. 26 marca 1971 uzyskał dyplom ukończenia studiów wyższych z wynikiem bardzo dobrym z najwyższym wyróżnieniem[8].
Od 1994 jest profesorem i Kierownikiem Katedry Instrumentów Smyczkowych na Uniwersytecie Muzycznym Fryderyka Chopina w Warszawie oraz wykładowcą kursów mistrzowskich. Profesor wizytujący gdańskiej Akademii Muzycznej[9].
W 2010 ukazała się książka wydana pod patronatem Prezydenta Gdańska Pawła Adamowicza, z cyklu wywiadów ze znanymi gdańszczanami, Barbary Kanold Spłacam dług. Jest to swoisty zapis rozmowy, jaką publicystka Gazety Wyborczej Trójmiasto przeprowadziła ze światowej sławy skrzypkiem Konstantym Andrzejem Kulką[13].
Mąż skrzypaczki Julity Czerkies-Kulki. Ojciec dwóch córek: Gabrieli i Anny[14].
Wystąpił także gościnnie w albumie Hat, Rabbit swojej córki Gabrieli[15].
W 2014 obchodził jubileusz 50-lecia pracy twórczej[16].
Nagrania
Płyty LP
1969 – Bach* / Konstanty Andrzej Kulka – Sonatas For Solo Violin
Quartet in A major op. 26 (Kulka Konstanty Andrzej – skrzypce; Kamasa Stefan – altówka ; Jabłoński Roman – wiolonczela ; Marchwiński Jerzy – fortepian), Muza Polskie Nagrania[17]
Symphonie espagnole Op. 21. Introduction et rondo capriccioso Op. 28 (Kulka Konstanty Andrzej – skrzypce; Wielka Orkiestra Symfoniczna Polskiego Radia pod dyr. Kazimierza Korda), Muza Polskie Nagrania[18]
Płyty CD
Bach Koncerty skrzypcowe, BWV, Vivaldi Koncert na dwoje skrzypiec RV 522, CD Accord
1988 – Karłowicz Koncert skrzypcowy A-dur op. 8, Olympia
1989 – Penderecki Koncert skrzypcowy, Polskie Nagrania
2007 – Chopin: The Pearls of Polish Music – Masterpieces of Polish Chamber Music (Konstanty Andrzej Kulka, Krzysztof Jabłoński, Tomasz Strahl), Independent Digital
2012 – Brahms Lutosławski (Jabłoński Roman, Kulka Konstanty Andrzej, Szabolcs Esztényi), Warner Music Poland, data nagrania 1976
2012 – Słynne dzieła muzyki klasycznej (Nieman Barbara, Szostek-Radkowa Krystyna, Ochman Wiesław, Mróz Leonard, Solista: Kulka Konstanty Andrzej), Warner Music Poland, data nagrania 1970
2012 – Czajkowski: Violin Concerto in D Major (Orkiestra Filharmonii Śląskiej, Solista: Kulka Konstanty Andrzej), DUX
1973 – Nagroda Ministra Kultury i Sztuki II stopnia za osiągnięcia wirtuozowskie w grze skrzypcowej[38]
1975 – Nagroda przewodniczącego Komitetu do spraw Radia i Telewizji za twórczość radiową i telewizyjną[39]
1976 – Nagroda Ministra Spraw Zagranicznych za wybitne zasługi w propagowaniu kultury polskiej za granicą[40]
1981 – „Grand Prix du Disque” - nagroda za nagranie płytowe dwóch koncertów skrzypcowych Karola Szymanowskiego dla Wytwórni EMI
1999 – Nagroda Muzyczna „Fryderyk” w kategorii: Muzyka dawna, za album Antonio Vivaldi – Cztery pory roku (Konstanty Andrzej Kulka – skrzypce, Kwartet Prima Vista, Jerzy Dybał – kontrabas, Władysław Kłosiewicz – klawesyn), DUX[41]
2001 – Nagroda Muzyczna Fryderyk w kategorii: Muzyka orkiestrowa, za płytę Mieczysław Karłowicz – Koncert skrzypcowy, Odwieczne pieśni op. 10,
2002 – Nagroda Muzyczna Fryderyk w kategorii: Muzyka kameralna, za album Ignacy Jan Paderewski – Utwory na skrzypce i fortepian (Konstanty Andrzej Kulka – skrzypce, Waldemar Malicki – fortepian), DUX[41]
2007 – Nagroda Prezydenta Miasta Gdańska w Dziedzinie Kultury za całokształt pracy artystycznej, za promocję Miasta Gdańska w kraju i za granicą[43]
2011 – Pomorska Nagroda Artystyczna za całokształt twórczości[44]
2012 – Nagroda Prezydenta Miasta Gdańska „Neptuny”[45]
2012 – „Radiowa Osobowość Roku 2012” Radia Gdańsk
2014 – Złoty Fryderyk – nagroda za całokształt osiągnięć muzycznych i wkład w rozwój polskiej muzyki[46][47][48]
2019 – Nagroda Prezydenta Miasta Gdańska w Dziedzinie Kultury z okazji jubileuszu 60-lecia pierwszego koncertu[43]
2021 – Doroczna Nagroda Ministra Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu w kategorii: Muzyka[49]
2022 – Nagroda Prezydenta Miasta Gdańska w Dziedzinie Kultury w rocznicę 75. urodzin[43]
Upamiętnienie
3 grudnia 2022, przy ul. Zakopiańskiej 24 na gdańskich Siedlcach, odsłonięto tablicę pamiątkową na budynku, w którym w latach 1947–1970 mieszkał prof. Konstanty Andrzej Kulka[50].
Marta Arasimowicz: Mały ilustrowany leksykon, Wydawnictwo naukowe PWN, 1997, s. 638, ISBN 83-01-12186-6, 9788301121860.
Elżbieta Dziębowska, Zofia Lissa: Encyklopedia muzyczna PWM: część biograficzna, Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 1997, s. 232, ISBN 83-224-0112-4, 9788322401125.
Bartłomiej Kaczorowski: Nowa encyklopedia powszechna PWN, Tom 4, Wydawnictwo Nauk. PWN, 2004, s. 715, ISBN 83-01-14183-2, 9788301141837.
Jan Wojnowski: Wielka encyklopedia PWN, Wydawnictwo Naukowe PWN, 2005, s. 576, ISBN 83-01-13357-0, 9788301133573.