Naskórek
W dzisiejszym artykule będziemy odkrywać fascynujący świat Naskórek. Od jego początków po wpływ na dzisiejsze społeczeństwo, zagłębimy się we wszystkie aspekty związane z Naskórek. Przeanalizujemy jego ewolucję na przestrzeni czasu, praktyczne zastosowania i wpływ na różne obszary ludzkiego życia. Dodatkowo zapoznamy się z najnowszymi badaniami i odkryciami związanymi z Naskórek, a także opiniami ekspertów w tej dziedzinie. Przygotuj się na wyruszenie w podróż pełną wiedzy i odkryć na temat Naskórek. Nie przegap tego!
Naskórek, epiderma (łac. epidermis), u bezkręgowców także hipoderma (łac. hypodermis)[1] – najbardziej zewnętrzny i jednocześnie najcieńszy nabłonek okrywający powłokę ciała organizmu zwierzęcego, pochodzenia ektodermalnego, u kręgowców składający się z kilku warstw komórek, a u bezkręgowców z jednej.
Naskórek kręgowców jest zewnętrzną warstwą skóry – ma około 0,5 mm, przy czym grubość ta jest większa (do 1,0 – 1,5 mm) na skórze podeszwy i dłoni.
Opisywany jest jako nabłonek wielowarstwowy płaski rogowaciejący, choć spłaszczone są tylko komórki zewnętrznych warstw naskórka, dolne warstwy stanowią komórki sześcienne lub walcowate[2].
W skład naskórka wchodzą komórki układające się w warstwy (od 6 do 20), następujących typów:
- nabłonkowe – keratynocyty, stanowiące główną masę naskórka
- komórki Merkla – receptory dotyku
- melanocyty
- komórki dendrytyczne.
Unaczynienie skóry:
- sieć głęboka – skóra właściwa, tkanka podskórna
- sieć podbrodawkowa – u podstawy brodawek
- sieć powierzchowna.
Przy oziębieniu następuje odruchowy skurcz naczyń krwionośnych oraz mięśni przywłosowych.
Warstwy
Keratynocyty układają się w naskórku w 5 warstw. Idąc od błony podstawnej, są to:
- warstwa podstawna (stratum basale) – najgłębiej położona część naskórka
- warstwa kolczysta (stratum spinosum)
- warstwa ziarnista (stratum granulosum)
- warstwa jasna, inaczej świetlana (stratum intermediale, lucidum) (tylko w grubych naskórkach, np. podeszwy)
- warstwa rogowa naskórka (stratum corneum), jej część podlegająca złuszczaniu to stratum disjunctum.
Warstwa podstawna i warstwa kolczysta to warstwy żywe. Nazywa się je łącznie warstwą rozrodczą (stratum germinativum) albo strefą Malpighiego[3].
Wytwarza włosy, paznokcie, gruczoł łojowy, potowy, mlekowy (elementy martwe). Warstwa rogowa naskórka ochrania skórę przed czynnikami chorobotwórczymi. Poza tym nie przepuszcza wody.
Melanina znajdująca się w naskórku nadaje barwę skórze i chroni przed działaniem promieniowania słonecznego.
-
Preparat histologiczny w MŚ, barwienie HE. Zaznaczono naskórek -
Tomografia koherencyjna skóry palca ukazująca warstwy naskórka. U góry warstwa zrogowaciała (złuszczającą się), w środku warstwa świetlana. Na dole widoczna powierzchowna część skóry właściwej. Widoczne przewody potowe
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Józef Razowski: Słownik entomologiczny. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1987. ISBN 83-01-07907-X.
- ↑ Jadwiga Mirecka, Skóra i twory skórne, Tadeusz Cichocki, Jan A. Litwin, Jadwiga Mirecka, Kompendium histologii. Podręcznik dla studentów nauk medycznych i przyrodniczych, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2016, s. 260–263, ISBN 978-83-233-4166-6.
- ↑ Stefania Jabłońska, Sławomir Majewski Choroby skóry i choroby przenoszone drogą płciową, PZWL 2005, ISBN 83-200-3367-5.