Obecnie Neil Shubin stał się tematem o dużym znaczeniu w dzisiejszym społeczeństwie. Od wpływu na życie codzienne po wpływ na gospodarkę światową, Neil Shubin zyskał poczesne miejsce w bieżących rozmowach i debatach. Kiedy zagłębiamy się w świat Neil Shubin, niezwykle istotne jest zrozumienie jego znaczenia i konsekwencji, jakie ze sobą niesie. W tym artykule szczegółowo zbadamy różne aspekty Neil Shubin i sposób, w jaki jego obecność nadal kształtuje nasz stale ewoluujący świat.
![]() | |
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Zawód, zajęcie |
paleontolog, |
Narodowość | |
Alma Mater | |
Uczelnia |
University of Pennsylvania, |
Wydział |
Department of Organismal Biology and Anatomy |
Stanowisko | |
Pracodawca | |
Strona internetowa |
Neil Shubin (ur. 22 grudnia 1960 w Filadelfii) – amerykański biolog ewolucyjny, odkrywca rodzaju Tiktaalik (uznawanego za ewolucyjną formę przejściową między rybami a płazami), profesor anatomii na University of Chicago, prodziekan, wicedyrektor (provost) Field Museum oraz popularyzator nauki – autor m.in. bestselleru Your Inner Fish (tytuł wydania polskiego: Nasza wewnętrzna menażeria: Podróż w głąb 3,5 miliarda lat naszych dziejów).
Neil Shubin urodził się na obrzeżach Filadelfii 22 grudnia 1960 roku[1][2]. Jego matka, Gloria Shubin, kierowała filadelfijskim domem opieki. Ojciec, Seymour Shubin, był pisarzem (fikcja literacka, fantastyka)[3], m.in. autorem utworu „The Captain” nominowanego w roku 1983 do Edgar Award (Nagrody im. Edgara Allana Poego)[4], człowiekiem wykształconym, lecz nie interesującym się nauką (już jako entuzjasta popularyzacji swoich badań Neil Shubin sprawdzał reakcje ojca na swoje teksty)[5].
Studiował początkowo (undergraduate) w Columbia University. Spędzał dużo czasu w Amerykańskim Muzeum Historii Naturalnej, gdzie zainteresował się ewolucją. W roku 1982 rozpoczął studia podyplomowe w Harvard University; zajmował się m.in. kolekcjonowaniem skamieniałości sprzed 200 mln lat, znalezionych na pustynnych terenach Arizony. Stopień doktora biologii organizmu i biologii ewolucyjnej otrzymał na Uniwersytecie Harvarda w roku 1987[2].
Po skończeniu studiów pracował jako profesor biologii w University of Pennsylvania (Filadelfia)[6][7]. Po kilku latach otrzymał stanowisko wykładowcy anatomii człowieka w School of Medicine na University of Chicago. Wyjaśnia, że tylko pozornie nie ma przygotowania do kształcenia lekarzy – co prawda jest paleontologiem naukowo zajmującym się głównie rybami, ale: „Najlepszą drogą do poznania naszego ciała jest przyjrzenie się ciałom innych zwierząt”[8].
Od roku 2006 jest wicedyrektorem Muzeum Historii Naturalnej w Chicago[2].
Żonaty z Michele Seidl. Ma dwoje dzieci: Nathaniela i Hannę[9] .
W ramach badań naukowych w dziedzinie biologii ewolucyjnej Neil Shubin stara się wyjaśniać ewolucyjne mechanizmy kształtowania się nowych funkcji anatomicznych części ciał organizmów (np. zmiany kształtu czaszki i położenia oczodołów, budowy szkieletu klatki piersiowej, budowy miednicy, liczby i kształtu kości płetw, skrzydeł, kończyn[10]). Poszukuje m.in. doświadczalnych dowodów, że całe anatomiczne zróżnicowanie kręgowców zostało wywołane przez ekologiczne i ewolucyjne zmiany, które miały miejsce w dewonie i triasie – okresach, w których powstały nowe ekosystemy i nowe typy budowy ciała. Prowadzi badania morfologiczne, funkcjonalne, rozwojowe, genetyczne (zob. ewolucyjna biologia rozwoju, głęboka homologia); organizuje ekspedycje mające na celu poszukiwania skamieniałości znanych i nieznanych gatunków. Analizuje paleośrodowiskowy kontekst ich powstania i przemian anatomicznych oraz genetyczne mechanizmy tych przemian, również we współczesnych ekosystemach[7][11].
Od roku 1993 współpracuje z Edwardem B. Daeschlerem (Ted Dreschler), który pod jego kierownictwem studiował paleontologię i wykonywał pracę doktorską, a w następnych latach kierował działem biologii kręgowców w filadelfijskiej Academy of Natural Sciences . Młodzi zaprzyjaźnieni naukowcy badali początkowo odsłonięcia warstw w wykopach tworzonych w czasie budowy nowych dróg we wschodniej części stanu. Był to teren dokładnie opisany w czasie wcześniejszych badań geologicznych, na którym występują skały osadowe utworzone w późnym dewonie, gdy w miejscu dzisiejszej Pensylwanii znajdowała się duża delta rzek spływających z wzniesień po stronie zachodniej do morza położonego na wschodzie (rejon dzisiejszego Pittsburgha). W czasie jednej z pierwszych wypraw Ted Dreschler natrafił na cenne znalezisko – skamieniały fragment szkieletu organizmu (reszty szkieletu nie znaleziono). Masywna budowa znalezionej kości barkowej sugerowała, że późnodewoński organizm miał zmodyfikowane, silnie rozwinięte płetwy, prawdopodobnie wykorzystywane w czasie pełzania. Naukowcy przypisali go do nowego rodzaju nazwanego Hynerpeton (w wolnym tłumaczeniu z gr.„małe stworzenie pełzające z Hyner”)[7][12].
Obiektem późniejszych badań zespołu Neila Shubina są np. płazy ogoniaste o różnorodnej – związanej z historią życia – budowie kończyn; badania prowadzą do opracowania predykcyjnych modeli różnicowania populacji[7][11].
Na początku lipca 2004 roku naukowcy – N.H. Shubin, E.B. Daeschler, F.A. Jenkins Jr. (doradca z Harwardu), Steve Gatesy[13] – pracowali w Kanadzie, na Wyspie Ellesmere’a. Dokonane tam spektakularne odkrycie Neil Shubin relacjonował[8][13]:
Po jednym z uderzeń, gdy lód pękł, ujrzałem coś, czego nigdy nie zapomnę: nagromadzenie skamieniałych łusek niepodobnych do niczego, co widzieliśmy wcześniej. Odsłaniając kolejny fragment skały, dotarłem do pokrytej lodem wyniosłości, gdzie tkwiła para szczęk – też niepodobnych do żadnych innych na tym cmentarzysku. Wyglądało na to, że mogły pasować tylko do płaskiej czaszki…
W bloku skalnym sprzed 375 milionów lat (dewon późny), powstałym w miejscu, gdzie płynęła wówczas rzeka, znaleziono nie tylko „okaz niemal idealnie «przejściowy»” pomiędzy rybami a kręgowcami lądowymi, ale również występujący w „odpowiednim czasie i odpowiednim (paleo)środowisku”[14]. W tym samym miejscu Shubin i współpracownicy znaleźli trzy prawie kompletne okazy, mierzące ok. trzy metry długości (ich wydobywanie ze skał przewiezionych do laboratorium zajęło kilka lat). Nazwę odkrytego rodzaju – Tiktaalik – zaproponowała, na prośbę odkrywców, Rada Starszych Terytorium Nanavut; oznacza ona w języku inuktitut „wielka ryba z wód słodkich”[14]. Sensacyjną informację o odkryciu opublikowano w Nature w roku 2006[8] (artykuły: The Pectoral Fin of Tiktaalik roseae and the Origin of the Tetrapod Limb i A Devonian tetrapod-like fish and the evolution of the tetrapod body plan).
Tiktaalik został uznany za bazalnego przedstawiciela Tetrapodomorpha, dobrze udokumentowaną formę przejściową w ewolucji od mięśniopłetwych do czworonogów (Eusthenopteron → Panderichtys → Tiktaalik → Acanthostega → Ichtiostega → Pederpes)[a]
Neil Shubin jest aktywnym popularyzatorem biologii ewolucyjnej. Duża aktywność Neila Shubina w zakresie popularyzacji nauki często spotyka się z uznaniem w środowisku naukowym. Najbardziej popularne stały się jego dwie książki: „Your Inner Fish”[21][22] (2008) i „The Universe Within. The Deep History of the Human Body (Vintage)” (2013)[23].
„Your Inner Fish” została przetłumaczona na 26 języków[24]. Wersja polska ukazała się w roku 2009 pod tytułem „Nasza wewnętrzna menażeria”[8]. Jest to „pełne entuzjazmu i przystępne wyjaśnienie tajemnic ewolucji” (określenie ze strony internetowej wydawcy, Prószyński i S-ka). Książka spotkała się z bardzo dobrym przyjęciem przez krytyków i czytelników[8]:
Łącząc własne odkrycia z doświadczeniami innych, Shubin przedstawia nam lekcję anatomii na miarę XXI wieku. Dzięki prostocie stylu i pasji autora, 'Nasza wewnętrzna menażeria' może niejednego młodego człowieka skłonić do zajęcia się biologią.
Dłoń Shubina, przekształcona z rybiej płetwy, jest dobrym przykładem na potęgę ewolucji… Ta książka jest zgrabnym podsumowaniem paleontologii, embriologii i biologii rozwoju.
O książce pisał entuzjastycznie inny popularyzator nauki, Oliver Sacks, wyrażający zachwyt wiedzą autora, przejrzystością i elegancją stylu, dydaktycznym entuzjazmem, humorem (absolute delight)[21].
W kwietniu 2014 roku odbyła się inauguracyjna emisja w sieci PBS 3-częściowego filmu wideo, opartego na treści książki[25].
Książkę „The Universe Within. The Deep History of the Human Body (Vintage)” opublikowano w roku 2013 (hardcover, audio CD, adible audio edition). Została równie wysoko jak „Your Inner Fish” oceniona przez Olivera Sacksa oraz wielu innych recenzentów i czytelników. Na zaledwie 250 stronach objaśnia, w jaki sposób historia Wszechświata zarejestrowała się w budowie ludzkiego ciała: Wielki Wybuch dostarczył atomów pierwiastków chemicznych, z których ciało jest zbudowane (zob. historia pierwiastków chemicznych), powstanie Układu Słonecznego zapewniło istnienie odpowiedniej dla życia ilości wody oraz zadecydowało o kształcie i wymiarach naszych organizmów, wpływ Księżyca ukształtował istnienie rytmów biologicznych, rozmaite katastrofy naturalne, np. kosmiczne, uformowały genetyczną zdolność organizmów żywych do ewolucyjnej adaptacji wskutek doboru naturalnego (zob. ekologia ewolucyjna)[23].
Neil Shubin otrzymał m.in.[2]:
W roku 2007 otrzymał tytuł zasłużonego członka American Academy in Berlin[28] i Institute for Advanced Study[29] w Durham University. Od roku 2009 jest członkiem National Academy of Sciences i American Academy of Arts and Sciences[1].
Rodzajem wyróżnienia są wysokie pozycje książek popularnonaukowych na listach bestsellerów (w roku 2009 – Best Science Book Shortlist Royal Society[1]).