Piła Główna

Piła Główna

nr rej. 796 /Wlkp/A z 7.07.2010
Budynek dworca po remoncie
Państwo	Polska
Województwo	wielkopolskie
Miejscowość	Piła
Lokalizacja	Śródmieście / Staszyce
Data otwarcia	27 lipca 1851
Poprzednie nazwy	1851-1943 Schneidemühl 1944 Schneidemühl Hauptbahnhof 1944-45 Schneidemühl Personenbahnhof 1945-68 Piła
Rodzaj	stacja
Dane techniczne
Liczba peronów	6
Liczba krawędzi peronowych	10
Kasy
Linie kolejowe
18 Kutno – Piła Główna 203 Tczew – Kostrzyn 354 Poznań Główny POD – Piła Główna 374 Mirosław Ujski – Piła Główna 405 Piła Główna – Ustka 999 Piła Główna – Piła Północ
Położenie na mapie Piły Piła Główna
Położenie na mapie Polski Piła Główna
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego Piła Główna
Położenie na mapie powiatu pilskiego Piła Główna
53°08′35″N 16°44′39″E/53,143056 16,744167
Multimedia w Wikimedia Commons

Piła Główna – pasażerska i towarowa stacja kolejowa^[1] w Pile, jedna z największych na terenie województwa wielkopolskiego. Jest to stacja węzłowa; krzyżuje się tu pięć linii kolejowych (18, 203, 354, 374, 405). Dodatkowo, tor łączący nr 999 zapewnia dodatkowy wjazd na stację od strony północnej i połączenie z linią 403 w kierunku Wałcza.

Obiekty służące do odprawy podróżnych znajdują się we wschodniej części stacji i są rozplanowane wyspowo – dworzec znajduje się na poszerzonym peronie 1/5 i jest połączony z pozostałymi peronami oraz z centrum miasta systemem przejść podziemnych. Dalej na wschód znajdują się zabudowania byłej lokomotywowni. Zachodnia część stacji przeznaczona jest do obsługi ruchu towarowego; można tam także znaleźć zabudowania zlikwidowanych w początkach lat 90. XX wieku Zakładów Naprawczych Taboru Kolejowego.

Według klasyfikacji PKP ma kategorię dworca regionalnego^[2]. Zatrzymują się tu wszystkie pociągi pasażerskie.

Stacja położona jest w południowej części centrum Piły, przy ulicy Zygmunta Starego 1. Stacja pasażerska posiada sześć peronów i dziesięć krawędzi peronowych. Tory stacyjne zostały zelektryfikowane w latach 1989–1990. Wszystkie semafory zostały wymienione na świetlne. Nad torami w 1975 przerzucono wiadukt o długości 230 m łączący północną i południową część miasta.

Między stacją pasażerską a Gwdą znajdują się zabudowania nieczynnej lokomotywowni z unikatowym, zabytkowym budynkiem parowozowni. Obecnie na jej terenie działa firma „Interlok”, zajmująca się renowacją zabytkowych parowozów. Samym budynkiem zajmuje się stowarzyszenie Parowozownia Pilska OKRĄGLAK. W 2015 wojewódzki konserwator zabytków nakazał przeprowadzenie przy obiekcie prac zabezpieczających^[6].

Stacja towarowa i sąsiadujące z nią budynki zlikwidowanych już budynków Zakładów Naprawczych Taboru Kolejowego położone są na zachód od stacji pasażerskiej, między ulicami Warsztatową i Zatorską. Dalej na zachód, nad linią kolejową nr 203, został przerzucony wiadukt linii nr 405, ale dzięki torowi łączącemu nr 999, prowadzącemu do posterunku odgałęźnego Piła Północ, pociągi jadące w stronę Pomorza Zachodniego mogą w nagłych wypadkach go ominąć.

Pierwsze połączenie kolejowe ze strony Krzyża Wielkopolskiego i Berlina, przedłużone w kierunku Bydgoszczy, otrzymała Piła 27 lipca 1851. Dwa lata później rozpoczęła się budowa dworca kolejowego, oddanego do użytku w roku 1876, a później jeszcze wielokrotnie przebudowywanego. Kolejne połączenia otwierano: w styczniu 1871 do Złotowa, w maju 1879 do Poznania i Szczecinka, w listopadzie 1881 do Wałcza. 1 października 1907 roku otwarto Królewski Warsztat Lokomotywowy (Königliche Lokomitivwerkstatt), późniejsze ZNTK^[7]. W ciągu trzydziestu lat Piła stała się istotnym węzłem kolejowym; w 1913 roku odprawiono tu 575 tysięcy pasażerów^[8]. W okresie międzywojennym miasto zostało w granicach Niemiec; nie uruchomiono połączeń międzynarodowych w kierunku Poznania i rozebrano fragment torów między obecnym przystankiem osobowym Piła Kalina a stacją Dziembówko. Odcinek został odtworzony po II wojnie światowej, gdy Piła przeszła pod administrację polską.

19 maja 1988 roku na terenie stacji miała miejsce katastrofa kolejowa transportu wojskowego, w wyniku której zginęło 10 żołnierzy, a 28 zostało rannych^[9].

W latach 1989–1990 tory stacyjne zostały zelektryfikowane. W roku 1993 zlikwidowano Zakłady Naprawcze Taboru Kolejowego, a 25 maja 1994 stację rozrządową. 1 września 2012 roku, po dwunastoletniej przerwie, wznowione zostały przewozy pasażerskie na trasie Piła Główna – Szczecin Główny przez Wałcz, Kalisz Pomorski i Stargard.

W lipcu 2010 roku dworzec oraz parowozownia zostały wpisane na listę zabytków^[10][11].

16 maja 2014 przedsiębiorstwo SKB rozpoczęło remont dworca na zlecenie PKP^[12]. Remont objął m.in. wymianę posadzek i tynków, malowanie, montaż nowych instalacji, wymianę pokrycia dachu wraz z konstrukcją oraz wykonanie nowych stropów. Dworzec został dostosowany do potrzeb osób niepełnosprawnych. Zmienił się również teren wokół dworca, zamontowano małą architekturę – kosze i ławki – oraz stworzono parking dla samochodów na 70 miejsc. 26 października 2015 dworzec został ponownie otwarty^[13].

• transport kolejowy w Pile
• Parowozownia Piła

• Piła Główna w Atlasie Kolejowym Polski, Czech i Słowacji – atlaskolejowy.net
• Piła Główna w Ogólnopolskiej Bazie Kolejowej – bazakolejowa.pl

Piła Główna
Linia 18 Kutno – Piła Główna (247,181 km)
Piła PolDróg odległość: 1,678 km
Linia 203 Tczew – Kostrzyn (179,542 km)
Piła Podlasie odległość: 3,502 km		Powodowo Prefabet odległość: 3,755 km
Linia 354 Poznań Główny POD – Piła Główna (92,538 km)
Piła Leszków odległość: 3,958 km
Linia 374 Mirosław Ujski – Piła Główna (43,087 km)
Staszyce
Linia 405 Piła Główna – Ustka (0,252 km)
		Piła Północ (podg) odległość: 0,631 km
Linia 999 Piła Główna – Piła Północ (0,548 km)
		Piła Północ (podg) odległość: 2,647 km