Pokwitanie

Obecnie Pokwitanie stał się tematem dużego zainteresowania i debaty w różnych obszarach. Zarówno w społeczeństwie, jak i na polu akademickim Pokwitanie wywołał szereg mieszanych emocji i opinii, które wywołały niekończące się dyskusje i refleksje. Dlatego istotne jest poświęcenie czasu i przestrzeni na zbadanie i dogłębną analizę wpływu i konsekwencji, jakie Pokwitanie ma na nasze życie. W tym artykule zagłębimy się w różne aspekty związane z Pokwitanie, badając jego pochodzenie, ewolucję, konsekwencje i możliwe rozwiązania. Podobnie zajmiemy się różnymi perspektywami i stanowiskami dotyczącymi Pokwitanie, aby poszerzyć nasze zrozumienie tego złożonego i znaczącego tematu.

Ten artykuł od 2015-07 zawiera treści, przy których brakuje odnośników do źródeł.
Należy dodać przypisy do treści niemających odnośników do źródeł. Dodanie listy źródeł bibliograficznych jest problematyczne, ponieważ nie wiadomo, które treści one uźródławiają.
Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary)
Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu.
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.
Ten artykuł dotyczy dojrzewania płciowego człowieka (pokwitania). Zobacz też: inne znaczenia słowa „dojrzewanie”.

Pokwitanie, dojrzewanie płciowe (łac. pubertas) – okres procesu dojrzewania, trwający u człowieka ok. 4–5 lat, w którym następuje rozwój drugo- i trzeciorzędowych cech płciowych.

Zachodzi przeciętnie w 12–16. roku życia, przy czym u dziewcząt nieco wcześniej niż u chłopców. Nie ma jednak określonego wieku dla pokwitania. Medycyna notuje jednak przypadki, w których przejawy pokwitania występowały na początku wieku szkolnego.

Początki dojrzewania

W okresie tzw. wczesnej fazy dojrzewania (między 12–14. rokiem życia), dokonują się znaczne zmiany w wyglądzie dziecka, w jego potrzebach, zainteresowaniach, konfliktach, zmienia się jego sposób widzenia świata. Pojawiają się trzeciorzędowe cechy płciowe, zmienia się barwa głosu, cera, sposób poruszania się i gestykulacji. Pokwitanie jest ściśle związane z wiekiem kostnym – jego rozpoczęcie można poznać po pojawieniu się trzeszczki kciuka. Pierwsza miesiączka u dziewcząt występuje w wieku kostnym 12-13 lat, a pierwsza polucja u chłopców ma miejsce w wieku ok. 13–14 lat.

Proces dojrzewania jest tokiem bardzo indywidualnym, nie jest uzależniony od wieku kalendarzowego. Zależy on od wielu czynników: cech dziedzicznych, płci, stanu odżywienia, szerokości geograficznej.

Niektóre cechy i oznaki dojrzałości mogą się pojawiać w innym czasie, niż u rówieśników, a sam proces może rozpocząć się w diametralnie innym czasie. Zdarzają się przypadki, że w jednej klasie u niektórych dzieci proces dojrzewania jest bardzo zaawansowany, u innych się jeszcze nie rozpoczął. Niekiedy stwarza to nowe problemy i podziały w klasie.

Wiek wystąpienia pierwszej miesiączki zależy zarówno od komponentu genetycznego (około 50% udziału), jak i czynników środowiskowych, jak odżywianie. Menstruacja pojawia się prędzej u dzieci cięższych niż lżejszych[1].

Pokwitanie cechują

U dziewcząt

U chłopców

W okresie pokwitania następuje zwiększenie pulsacyjnego wydzielania GnRH, prowadzące do zwiększonego wydzielania LH i FSH i w efekcie do zwiększenia wydzielania hormonów płciowych.

Fazy dojrzewania płciowego

Fazy Dziewczęta Chłopcy
Wiek Pokwitanie cechują Wiek Pokwitanie cechują
Dziecięca 0–12 lat Brak oznak dojrzewania. 0–12 lat Brak oznak dojrzewania.
Zwiastunów pokwitania 8–14 lat
(średnio w 11. roku życia)
  • przyrost wysokości i masy ciała
  • poszerzenie i uwypuklenie otoczki brodawki sutkowej
  • pojawienie się delikatnych włosów na skórze zewnętrznych części warg sromowych
 9–15 lat
(średnio w 11. roku życia)
  • powiększenie się jąder i moszny
  • pojawiają się proste i cienkie włosy u podstawy członka
Przedpokwitaniowa 9–15 lat
(średnio w 12. roku życia)
  • przyrost wielkości ciała
  • piersi stają się okrąglejsze i pełniejsze
  • otoczka oraz brodawka sutkowa nabiera wyraźnej pigmentacji
  • powiększa się owłosienie łonowe- staje się grubsze i ciemniejsze
  • biodra poszerzają się
  • pojawia się także wydzielina z pochwy
 11–16 lat
(średnio w 12. roku życia)
  • rozwój jąder i moszny
  • zwiększenie prącia
  • włosy łonowe stają się grubsze oraz ciemniejsze
  • struny głosowe rozrastają się- głos staje się niższy
  • gwałtowny przyrost wzrostu
Pokwitania właściwego 10–16 lat
(średnio w 13. roku życia)
  • pojawia się owłosienie pachowe
  • wyraźnie zarysowane piersi
  • otoczka brodawki sutkowej i brodawka o ciemnym zabarwieniu
  • owłosienie łonowe zaczyna przybierać kształt trójkąta
  • wiele dziewcząt w tej fazie zaczyna miesiączkować
 12–18 lat
(średnio w 14. roku życia)
  • intensywny skok wzrostu trwa
  • ramiona i klatka piersiowa poszerza się, sylwetka staje się bardziej umięśniona
  • członek powiększa się
  • pojawia się wyraźne owłosienie łonowe i pachowe
  • zaczyna się pojawiać zarost nad górną wargą, na policzkach, a także na brodzie
  • jądra zaczynają wytwarzać plemniki
  • pierwszy raz występuje wytrysk nasienia.
Młodzieńcza 12–19 lat
(średnio w 15. roku życia)
  • sylwetka staje się kobieca
  • piersi w pełni rozwinięte
  • otoczka sutkowa wtapia się w linię piersi
  • owłosienie łonowe ma kształt trójkąta
  • włosy łonowe stają się grube, gęste oraz skręcone
  • jajeczkowanie oraz miesiączkowanie występuje regularnie
  • osiągnięta zostaje też ostateczna wysokość ciała
 14-21 lat
(średnio w 17. roku życia)
  • męska, umięśniona sylwetka
  • narządy płciowe oraz owłosienie łonowe osiągają wygląd jak u osoby dorosłej
  • często pojawia się owłosienie brzucha i klatki piersiowej
  • przyrost wysokości ciała zmniejsza się
  • zarost na twarzy staje się mocniejszy

Dojrzewanie płciowe opóźnione

Zaburzenie rozwojowe polegające na występowaniu charakterystycznego owłosienia oraz trzeciorzędowych cech płciowych dwu- lub trzyletnim opóźnieniem w porównaniu z przeciętną populacją. Przyczyną opóźnionego dojrzewania płciowego mogą być uwarunkowania genetyczne bądź chorobowe lub przyjmowanie leków. Podstawowym symptomem jest brak miesiączki bądź polucji po 16. roku życia.

Dojrzewanie płciowe przedwczesne

Zaburzenie rozwojowe, polegające na występowaniu charakterystycznego typu owłosienia oraz trzeciorzędowych cech płciowych przed upływem 9. roku życia u dziewcząt oraz 10 u chłopców. Może być ono uwarunkowane genetycznie, hormonalnie albo lekami.

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ Thirty new loci for age at menarche identified by a meta-analysis of genome-wide association studies
  2. ↑ Grzegorz Bręborowicz, Położnictwo i ginekologia pod redakcją Grzegorza Bręborowicza, Warszawa 2015.

Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.