Rezerwat przyrody Pateraki

W tym artykule będziemy eksplorować fascynujący świat Rezerwat przyrody Pateraki, analizując jego wpływ na dzisiejsze społeczeństwo i jego znaczenie w różnych aspektach życia codziennego. Od swoich początków do dzisiejszego wpływu Rezerwat przyrody Pateraki odegrał kluczową rolę w kształtowaniu świata, w którym żyjemy. Dzięki podejściu multidyscyplinarnemu zbadamy jego implikacje w różnych sferach, od polityki i ekonomii po kulturę i technologię. Podobnie zagłębimy się w mniej znane aspekty Rezerwat przyrody Pateraki, odkrywając nowe perspektywy, które pozwolą nam lepiej zrozumieć jego znaczenie w bieżącym kontekście. Poprzez tę podróż chcemy zaoferować czytelnikowi szeroką i wzbogacającą wizję Rezerwat przyrody Pateraki, zachęcając go do refleksji nad jego rolą we współczesnym świecie.

Pateraki
Ilustracja
rezerwat leśny
Typ rezerwatu

fitocenotyczny[1]

Podtyp rezerwatu

zbiorowisk leśnych[1]

Państwo

 Polska

Województwo

 podkarpackie

Położenie

wieś Czajkowa

Mezoregion

Równina Tarnobrzeska, Płaskowyż Kolbuszowski

Data utworzenia

2002

Akt prawny

Dz. Urz. Woj. Podkarpackiego z 2002 r. Nr 2, poz. 5

Powierzchnia

60,17 ha

Ochrona

ścisła, czynna, krajobrazowa

Położenie na mapie gminy Tuszów Narodowy
Mapa konturowa gminy Tuszów Narodowy, po prawej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Pateraki”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Pateraki”
Położenie na mapie województwa podkarpackiego
Mapa konturowa województwa podkarpackiego, u góry po lewej znajduje się punkt z opisem „Pateraki”
Położenie na mapie powiatu mieleckiego
Mapa konturowa powiatu mieleckiego, blisko prawej krawiędzi nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Pateraki”
Ziemia50°21′10″N 21°36′52″E/50,352778 21,614444

Pateraki – rezerwat przyrody w miejscowości Czajkowa, w gminie Tuszów Narodowy, w powiecie mieleckim, w województwie podkarpackim[1]. Znajduje się na terenie leśnictwa Pateraki (Nadleśnictwo Mielec)[2]. Leży w północnej części Mielecko-Kolbuszowsko-Głogowskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu oraz w granicach obszaru ptasiego sieci Natura 2000 „Puszcza Sandomierska” PLB180005.

  • numer według rejestru wojewódzkiego – 81
  • powierzchnia według aktu powołującego – 58,40 ha[3] (od 2017 roku podawana wartość 60,17 ha[1])
  • dokument powołujący –
    • Rozporządzenie Wojewody Podkarpackiego z dnia 8 stycznia 2002 r. w sprawie uznania za rezerwat przyrody (Dz. Urz. Województwa Podkarpackiego z 2002 r. Nr 2, poz. 5)
    • Zarządzenie Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Rzeszowie z dnia 7 listopada 2017 r. w sprawie rezerwatu przyrody "Pateraki"[1]
  • rodzaj rezerwatu – leśny[1]
  • przedmiot ochrony (według aktu powołującego) – fitocenozy grądu subkontynentalnego o wysokim stopniu wewnętrznego zróżnicowania[1]

Niemal całą powierzchnię rezerwatu zajmują zbiorowiska leśne; dominuje grąd subkontynentalny, rośnie tu też kontynentalny bór mieszany oraz łęg jesionowo-olszowy[2]. Niewielki fragment rezerwatu zajmuje zbiorowisko segetalne z klasy Secalietea na roli stanowiącej poletko łowieckie[2]. Do spotykanych tu chronionych gatunków roślin należą m.in. lilia złotogłów, bluszcz pospolity, kruszczyk szerokolistny, wawrzynek wilczełyko i śnieżyca wiosenna[2].

Rzeźba terenu w rezerwacie Pateraki. Widoczne obecne i dawne koryto rzeki Jamnicy (Trześniówki). Mapa podkładowa: Cieniowanie ISOK (Geoportal)
Rzeźba terenu w rezerwacie Pateraki. Widoczne obecne i dawne koryto rzeki Jamnicy (Trześniówki). Mapa podkładowa: Cieniowanie ISOK (Geoportal)

Przez rezerwat przepływa rzeka Jamnica[4] (lub górny bieg Trześniówki[5][6] - różnie opisana na różnych mapach). Rzeka została uregulowana między 1904 a 1930 r.[6] W ramach regulacji zostało wykopane zupełnie nowe, proste koryto o rzędnej dna znacznie niższej niż rzędna dna pierwotnej rzeki. Obszar aktualnie objęty ochroną rezerwatową został więc celowo osuszony. Poza rezerwatem przyrody rzeka poddawana jest regularnie pracom utrzymaniowym, a na obszarze rezerwatu samoczynnie renaturyzuje się.

Na zdjęciu widać koryto rzeki i resztki dawnych regulacji faszyną.
Uregulowana 100 lat temu rzeka Jamnica (Trześniówka) w rezerwacie Pateraki

Poszczególne części rezerwatu podlegają ochronie ścisłej, czynnej lub krajobrazowej[7].

Przypisy

  1. ↑ a b c d e f g Zarządzenie Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Rzeszowie z dnia 7 listopada 2017 r. w sprawie rezerwatu przyrody "Pateraki". .
  2. ↑ a b c d Rezerwaty. Nadleśnictwo Mielec – Lasy Państwowe, 2018-03-12. .
  3. ↑ Rezerwat przyrody Pateraki. Centralny Rejestr Form Ochrony Przyrody . Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska. .
  4. ↑ Rezerwaty , mielec.krosno.lasy.gov.pl (pol.).
  5. ↑ Komputerowa Mapa Podziału Hydrograficznego Polski 1:50 000, PGW Wody Polskie, 2019.
  6. ↑ a b Andrzej (1851-1938) Kędzior, Roboty wodne i melioracyjne w południowej Małopolsce wykonane z inicjatywy Sejmu i Wydziału Krajowego. Cz. 2, Melioracje publiczne w Nizinie Nadwiślańskiej, tudzież w dorzeczu Bugu, Styru i Dniestru, 1929 (pol.).
  7. ↑ Zarządzenie Nr 13/15 Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Rzeszowie z dnia 13 sierpnia 2015 r. w sprawie ustanowienia zadań ochronnych dla rezerwatu przyrody „Pateraki”. .

Linki zewnętrzne

Ochrona przyrody w województwie podkarpackim
Parki narodowe
Parki krajobrazowe
Rezerwaty przyrody

Herb województwa podkarpackiego