Rybołówstwo – gałąź gospodarki obejmująca pozyskiwanie (połów) ryb i innych zwierząt oprócz wielorybów (wielorybnictwo), między innymi skorupiaków i mięczaków (frutti di mare – owoce morza) oraz roślin wodnych w celach spożywczych. Organizmy te wydobywa się zarówno na morzach i oceanach, jak i w rzekach i jeziorach, w celu ich spożycia lub dalszego przetworzenia (przemysł rybny). Rybołówstwo dzieli się na przybrzeżne i pełnomorskie. Pierwotnie obok zbieractwa i łowiectwa stanowiło podstawę utrzymania się społeczeństw (mezolit).
Główne akweny morskie, wykorzystywane do działalności rybackiej, to rejony mieszania się wód o różnej temperaturze i zasoleniu. Są to przede wszystkim wody:
Dane obejmują połowy ryb morskich, słodkowodnych, skorupiaków i innych bezkręgowców; nie uwzględniają połowów ssaków morskich, roślin wodnych, korali, pereł, gąbek i krokodyli.
Lp. | Kraj | tys. ton | % prod. św. |
---|---|---|---|
1. | Chiny | 17 159 | 18,0 |
2. | Peru | 9 389 | 10,1 |
3. | Stany Zjednoczone | 4 889 | 5,3 |
4. | Indonezja | 4 381 | 4,7 |
5. | Chile | 4 330 | 4,6 |
6. | Japonia | 4 073 | 4,4 |
7. | Indie | 3 481 | 3,8 |
8. | Rosja | 3 191 | 3,4 |
9. | Tajlandia | 2 599 | 2,8 |
10. | Norwegia | 2 392 | 2,6 |
... | |||
64. | Polska | 156 | 0,2 |
ŚWIAT | 92 787 | 100,0 |
W Polsce prace badawcze na użytek rybołówstwa morskiego prowadzą: Morski Instytut Rybacki w Gdyni oraz Wydział Nauk o Żywności i Rybactwa Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego w Szczecinie. Nadzór nad tym sektorem gospodarki pełnią Okręgowe Inspektoraty Rybołówstwa Morskiego w Gdyni, Słupsku i Szczecinie. Główne polskie porty rybackie znajdują się w:
Łódź rybacka REW-42 w RewieOgółem na polskim wybrzeżu znajduje się 59 portów i przystani rybackich. W portach wymienionych powyżej można dokonywać rozładunku dorsza, jeśli jego łączna masa wynosi powyżej 750 kg. W pozostałych jest to zabronione.
Główne gatunki, poławianie w polskiej strefie ekonomicznej na Bałtyku to: szproty (59 430 ton w 2007), dorsze, śledzie (22 088 ton w 2007), łososie i trocie (140 tys. sztuk w 2007), flądry (7 479 ton) i inne (głównie ryby słodkowodne, takie jak sandacz, leszcz, okoń, płoć). Połowy wykonuje 1,5 tysiąca łodzi i kutrów rybackich.
Na dalekich akwenach udział Polski w ogólnej liczbie połowów znacznie zmalał w ciągu ostatnich 20 lat, głównie z powodu zamknięcia 2 z 3 największych państwowych przedsiębiorstw połowowych: szczecińskiego „Gryfu” i „Odry” ze Świnoujścia oraz zaprzestania działalności połowowej przez trzecie z nich – gdyński „Dalmor”. Obecnie ilość połowów dalekomorskich wykonywanych przez polskie jednostki kształtuje się na poziomie 50 tys. ton. Największy udział mają tu sardynki, kryl antarktyczny, sardynele atlantyckie i dorsze.