Ulica Garncarska w Krakowie
Obecnie Ulica Garncarska w Krakowie jest tematem, który wzbudza duże zainteresowanie i debatę w dzisiejszym społeczeństwie. Jego znaczenie sięga od aspektów osobistych po kwestie globalne, a jego wpływ jest widoczny w różnych obszarach. Z biegiem czasu Ulica Garncarska w Krakowie pozostaje aktualnym tematem, który nadal budzi kontrowersje. Z punktu widzenia badań i analiz konieczne jest zagłębienie się w różne aspekty objęte Ulica Garncarska w Krakowie, aby zrozumieć jego zakres i znaczenie we współczesnym świecie. W tym artykule zagłębimy się w najważniejsze aspekty Ulica Garncarska w Krakowie i przeanalizujemy jego wpływ na dzisiejsze społeczeństwo.
| Stare Miasto | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 Widok od skrzyżowania z ul. Studencką na południe | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Państwo | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Województwo | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Miejscowość | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Długość |
380 m | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Przebieg | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie Krakowa  | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie Polski  | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie województwa małopolskiego  | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 50°03′43,0″N 19°55′39,0″E/50,061944 19,927500
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Ulica Garncarska – ulica w Krakowie, w dzielnicy I Stare Miasto, na Piasku. Biegnie od ulicy Krupniczej do ulicy Józefa Piłsudskiego, za skrzyżowaniem z którą jej przedłużeniem staje się ulica Retoryka[1][2].
Historia
Ulica znajduje się na obszarze dawnej osady zwanej Krupniki, notowanej od XVI wieku, która stanowiła część podkrakowskiej jurydyki miejskiej Garbary. Osada zamieszkiwana była przeważnie przez krupników – rzemieślników zajmujących się wyrobem mąki i kaszy. Z tego powodu ulica zwana była od XVI wieku Krupniczą lub Krupniki. Obecna nazwa po raz pierwszy jest wzmiankowana w 1836 roku i stosowana była wówczas także w odniesieniu do dzisiejszej ulicy Krupniczej. Regulacje w latach 1883 i 1896 ukształtowały ulicę Garncarską w jej obecnym przebiegu[1].
Zabudowa
Zabudowę ulicy stanowią głównie 2- i 3-piętrowe kamienice czynszowe z końca XIX i początku XX wieku, wzniesione w stylu eklektycznym i modernistycznym[1][3].
- ul. Garncarska 2 (ul. Krupnicza 30) – Kamienica w stylu secesyjnym. Projektował Kazimierz Zieliński, 1906.
- ul. Garncarska 4 – Kamienica w stylu secesyjnym. Projektował Kazimierz Zieliński, 1906. Na ścianie frontowej znajduje się tablica upamiętniająca mieszkającego w tej kamienicy gen. broni Zygmunta Zielińskiego, 2007.
- ul. Garncarska 5 –
Zabytkowa kamienica (wpisana do rejestru zabytków nieruchomych województwa małopolskiego)[4]. Wzniesiona w roku 1893. - ul. Garncarska 6 – Dom z fasadą o uproszczonej dekoracji nawiązującej do form historycznych. W 1986 roku w elewację kamienicy wmurowano tablicę upamiętniającą Stanisława Okonia.
- ul. Garncarska 8 – Kamienica w stylu eklektycznym. Projektował Paweł Barański (?), 1879.
- ul. Garncarska 9 – Kamienica o cechach architektury modernistycznej. Projektowali Roman Bandurski i Wiktor Miarczyński, 1912.
- ul. Garncarska 10 (ul. Studencka 29) – Kamienica w stylu eklektycznym. Projektował Karol Rybiński, 1894.
- ul. Garncarska 11–13 – Gmach dawnej Lecznicy Związkowej. Projektowali Tadeusz Stryjeński i Franciszek Mączyński, 1910–1911. Zbudowany pierwotnie w stylu modernistycznym z wykorzystaniem elementów architektury dworkowej. Przebudowany gruntownie w latach 1929–1930, również przy współudziale Mączyńskiego, budynek został podwyższony, rozbudowany o pawilon boczny, zatracił większość pierwotnych cech stylowych. Obecnie siedziba Narodowego Instytutu Onkologii im. Marii Skłodowskiej-Curie.
- ul. Garncarska 12 (ul. Studencka 14) – Kamienica w stylu eklektycznym. Projektował Władysław Ekielski, 1892–1893.
- ul. Garncarska 14 – Kamienica w stylu eklektycznym. Projektował Karol Zaremba, 1893–1895.
- ul. Garncarska 16 – Kamienica w stylu eklektycznym z dekoracją sgraffitową i rzeźbą alegoryczną autorstwa Tadeusza Błotnickiego. Projektował Karol Zaremba jako swój dom własny, 1896–1898. Wpisana do rejestru zabytków[4].
- ul. Garncarska 18 (pl. Sikorskiego 1) – Dom Studencki im. Stanisława Bilskiego (obecnie hotel pielęgniarek). Projektowali Tadeusz Stryjeński i Franciszek Mączyński, 1928. Wpisany do rejestru zabytków[4].
- ul. Garncarska 19 – Kamienica w stylu modernistycznym. Projektował Ludwik Wojtyczko, 1936.
- ul. Garncarska 21 – Kamienica w stylu modernistycznym. Projektowali Stanisław Wexner i Henryk Jakubowicz, 1937.
Kamienica znajduje się na szlaku „Modernistyczne Godła Kamienic”. Nad wejściem umieszczono godło w formie dużej płaskorzeźby przedstawiającej klęczącą figurę kobiety, do której z dwóch stron podlatują ptaki. W dolnej części zachowała się sygnatura LW[5]. - ul. Garncarska 23 (ul. Wenecja 1) – Kamienica Pod Lwem (Pod Świętym Markiem), zwana też Domem Weneckim. Projektował Kazimierz Hroboni, 1911–1912. Wpisana do rejestru zabytków[4]. Na ścianie frontowej znajduje się tablica upamiętniająca mieszkających w tej kamienicy: Władysława Żeleńskiego[6], Piotra Stachiewicza, Antoniego Procajłowicza i Jana Świerczyńskiego. Autorem tablicy odsłoniętej w 1991 roku jest Antoni Kostrzewa[7].
- ul. Garncarska 24–26 – Kościół Najświętszego Serca Pana Jezusa, zespół klasztorny sercanek. Projektował Władysław Kaczmarski, 1895–1900. Klasztor i kaplica zostały wpisane do rejestru zabytków[4].
-
Widok od ul. Wenecja na północ -
ul. Garncarska 2 (ul. Krupnicza 30)
Kamienica (proj. Kazimierz Zieliński, 1906) -
ul. Garncarska 3
Modernistyczna kamienica -
ul. Garncarska 4
Kamienica (proj. Kazimierz Zieliński, 1906) -
ul. Garncarska 5
Zabytkowa kamienica -
ul. Garncarska 6
Kamienica -
ul. Garncarska 8
Kamienica (proj. Paweł Barański (?), 1879) -
-
ul. Garncarska 11–13
Gmach dawnej Lecznicy Związkowej, obecnie siedziba Narodowego Instytutu Onkologii im. Marii Skłodowskiej-Curie (proj. Tadeusz Stryjeński i Franciszek Mączyński, 1910–1911) -
ul. Garncarska 12 (ul. Studencka 14)
Kamienica (proj. Władysław Ekielski, 1892–1893) -
ul. Garncarska 14
Kamienica (proj. Karol Zaremba, 1893–1895) -
ul. Garncarska 16
Kamienica, dom własny (proj. Karol Zaremba, 1896–1898) -
ul. Garncarska 23 (ul. Wenecja 1)
Kamienica Pod Lwem (Dom Wenecki) (proj. Kazimierz Hroboni, 1911–1912) -
ul. Garncarska 24–26
Kościół Najświętszego Serca Pana Jezusa i zespół klasztorny sióstr sercanek (proj. Władysław Kaczmarski, 1895–1900) -
ul. Garncarska 21
Godło na kamienicy
-UlicaGarncarska11%E2%80%9313-POL,_Krak%C3%B3w.jpg)
-UlicaGarncarska23-POL,_Krak%C3%B3w.jpg)
.jpg)
Przypisy
- ↑ a b c Encyklopedia Krakowa. Warszawa – Kraków: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2000, s. 229–230. ISBN 83-01-13325-2.
- ↑ Praca zbiorowa: Kraków plan miasta. Kraków: 2024. ISBN 978-83-8184-589-2.
- ↑ Gminna ewidencja zabytków - Kraków. www.bip.krakow.pl . .
- ↑ a b c d e Wykaz obiektów wpisanych do Rejestru Zabytków Nieruchomych Województwa Małopolskiego z uwzględnieniem podziału na powiaty i gminy , wuoz.malopolska.pl .
- ↑ Michał Wiśniewski: Godła kamienic. Kobieta z ptakami.. szlakmodernizmu.pl. .
- ↑ Kazimierz Kisielewski: Ludzie, zdarzenia, zabytki. Tablice pamiątkowe o sławnych ludziach w Krakowie. Kraków: Centralny Ośrodek Informacji Turystycznej Oddział w Krakowie, 1984, s. 23.
- ↑ Encyklopedia Krakowa. T. 2. Kraków: Wydawnictwo Biblioteka Kraków i Muzeum Krakowa, 2023, s. 577, ISBN 978-83-66253-48-3.