Wyka ptasia

W dzisiejszym świecie Wyka ptasia stał się zagadnieniem budzącym duże zainteresowanie i dyskusję. Wraz z postępem technologii, globalizacją i zmianami społecznymi, Wyka ptasia stał się istotnym tematem, który wpływa na ludzi w każdym wieku, kulturach i stylu życia. Od momentu pojawienia się Wyka ptasia wywołał nieskończoną liczbę sprzecznych opinii, badań i refleksji, które miały na celu zrozumienie jego wpływu na różne aspekty codziennego życia. W tym artykule szczegółowo zbadamy różne wymiary i perspektywy Wyka ptasia, aby zaoferować wszechstronną wizję, która przyczyni się do wzbogacenia dialogu i zrozumienia tego tematu.

Wyka ptasia
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

różopodobne

Rząd

bobowce

Rodzina

bobowate

Podrodzina

bobowate właściwe

Rodzaj

wyka

Gatunek

wyka ptasia

Nazwa systematyczna
Vicia cracca L.
Sp. pl. 2:735. 1753
Multimedia w Wikimedia Commons

Wyka ptasia (Vicia cracca L.) – gatunek rośliny wieloletniej należący do rodziny bobowatych. Rodzimym obszarem jej występowania jest Azja i Europa, ale rozprzestrzenił się też w innych regionach świata[3]. W Polsce pospolity na całym niżu i w niższych położeniach górskich.

Morfologia

Kwitnąca wyka ptasia
Owoce i nasiona
Pokrój
Bylina czepiająca się innych roślin za pomocą wąsów.
Łodyga
Wiotka, pokładająca się, rozgałęziona, graniasta, przylegająco owłosiona, o długości do 1,2 m. Pod ziemią roślina posiada rozgałęzione kłącze.
Liście
Nieparzysto-pierzaste złożone z 6–12 par listków[4]. Listki podługowate, orzęsione. Listek szczytowy oraz pierwsza para listków przekształcone są w wąsy czepne. U nasady liścia złożonego strzałkowate, całobrzegie przylistki.
Kwiaty
Jednostronne, wyrastające na szypułce w kącie liścia, tej samej długości, lub znacznie dłuższe od niego grono. Złożone jest z 15–40 siedzących lub krótkoszypułkowych kwiatów motylkowych. Kwiaty bezwonne, długości ponad 12 mm, korona niebieskofioletowa[4] z plamą na łódeczce i ciemnymi wybarwieniami na skrzydełkach i żagielku.
Owoc
Strąk zakończony dzióbkiem. Ma długość 10–25 mm i gładkie, lśniące wnętrze łupiny.

Biologia i ekologia

Bylina, hemikryptofit. Roślina miododajna, nektar powstaje w miodnikach u nasady rurki pręcików. Kwitnie od czerwca do września.

Siedlisko

Łąki, lasy, zarośla, przydroża. W górach występuje po regiel górny. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla All. Molinio-Arrhenetheretea[5].

Zapylenie

Kwiat jest przystosowany do zapylania krzyżowego przez owady o długim aparacie gębowym, głównie duże trzmiele. Tylko one mogą dostać się do nektaru. Pod ciężarem owada siadającego na łódeczce wysuwa się słupek, który pod znamieniem ma gęste włoski z przyklejonym pyłkiem z pręcików (roślina jest przedprątna, nie może więc w tym czasie zapylić się własnym pyłkiem). Pyłek ten przykleja się do brzusznej strony owada i może być przez niego przeniesiony na inny kwiat wyki, w którym słupek jest już dojrzały. Mniejsze trzmiele nie mogąc się dostać do nektaru, często wygryzają otwór w dolnej części kwiatu nie pośrednicząc w jego zapylaniu.

Cechy fitochemiczne

Roślina lekko trująca. Nasiona zawierają wicjaninę toksyczną dla zwierząt (szczególnie koni)[6].

Zmienność

Wyróżnia się trzy podgatunki[3]:

  • Vicia cracca L. subsp. cracca, syn. Vicia grossheimii Ekutim
  • Vicia cracca L. subsp. incana (Gouan) Rouy, syn. Vicia incana Gouan
  • Vicia cracca L. subsp. japonica Miq.

Zastosowanie

  • Na łąkach jest cenną rośliną pastewną. Jednak nadaje się do spasania tylko przed wytworzeniem strąków, nasiona są bowiem szkodliwe dla bydła.
  • Ziele Herba Viciae było stosowane w medycynie ludowej[6].

Przypisy

  1. ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 (ang.).
  2. ↑ Peter F. Stevens, Fabales, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– (ang.).
  3. ↑ a b Vicia cracca L. w bazie danych: GRIN (Germplasm Resources Information Network) na http://www.ars-grin.gov (ang.)
  4. ↑ a b Teofil Gołębiowski: Rośliny gór i pogórzy. Warszawa: Wydawnictwo"Sport i Turystyka", 1990, s. 110. ISBN 83-217-2710-7.
  5. ↑ Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.
  6. ↑ a b Jakub Mowszowicz: Flora jesienna. Przewodnik do oznaczania dziko rosnących jesiennych pospolitych roślin zielnych. Warszawa: WSiP, 1986. ISBN 83-02-00607-6.

Bibliografia

  • D. Gayówna, Ewa Śliwińska: Rośliny łąk. Warszawa: PZWS, 1960.
  • Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.
  • Władysław Szafer, Stanisław Kulczyński: Rośliny polskie. Warszawa: PWN, 1953.