Zawadzkie

Wygląd przypnij ukryj Zawadzkie
miasto w gminie miejsko-wiejskiej
Ilustracja
Fragment centrum miasta
Herb Flaga
Herb Flaga
Państwo

 Polska

Województwo

 opolskie

Powiat

strzelecki

Gmina

Zawadzkie

Data założenia

XIX wiek

Prawa miejskie

1962

Burmistrz

Michał Rytel

Powierzchnia

16,52 km²

Populacja (30.06.2016)
• liczba ludności
• gęstość


7356
446,9 os./km²

Strefa numeracyjna

+48 77

Kod pocztowy

47-120

Tablice rejestracyjne

OST

Położenie na mapie gminy ZawadzkieMapa konturowa gminy Zawadzkie, u góry nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Zawadzkie”ZawadzkieZawadzkie
Położenie na mapie PolskiMapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „Zawadzkie”ZawadzkieZawadzkie
Położenie na mapie województwa opolskiegoMapa konturowa województwa opolskiego, po prawej znajduje się punkt z opisem „Zawadzkie”ZawadzkieZawadzkie
Położenie na mapie powiatu strzeleckiegoMapa konturowa powiatu strzeleckiego, u góry po prawej znajduje się punkt z opisem „Zawadzkie”ZawadzkieZawadzkie
Ziemia50°36′34″N 18°28′48″E/50,609444 18,480000
TERC (TERYT)

1611074

SIMC

0966004

Urząd miejskiul. Dębowa 13
47-120 Zawadzkie
Strona internetowa
BIP
Kościół ewangelicko-augsburski w Zawadzkiem

Zawadzkie (niem. Zawadzki) – miasto na Górnym Śląsku, w województwie opolskim, w powiecie strzeleckim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Zawadzkie. W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do starego woj. opolskiego.

Według danych z 30 czerwca 2016 miasto liczyło 7356 mieszkańców.

Historia

Zawadzkie powstało pod koniec XIX wieku jako kolonia robotnicza przy nowo powstałej hucie w 1836. Nazwa pochodzi od nazwiska dyrektora dóbr hrabiego Andreasa Renarda – właściciela tych ziem, Franciszka von Zawadzky'ego; wcześniej teren ten nazywany był Moczydoły. W 1869 r. w miejscowości powstało pierwsze na Górnym Śląsku polskie Towarzystwo Pożyczkowe wzorowanego na podobnych instytucjach działających w Wielkopolsce. Jego organizatorami byli Ślązacy: Juliusz Szaflik (Schafflik), sekretarzem poeta Juliusz Ligoń, a skarbnikiem Wojciech Szaflik (Schafflik). W 1880 powstało Stare Zawadzkie, a w 1888 Żydownia, zwana też Palestyną – osada ufundowana przez wrocławskiego Żyda Izraela Pinczowera. Miejscowości połączono administracyjnie w 1897, nadając jednocześnie nazwę Zawadzkie. Nowa osada już w XIX wieku posiadała stację kolejową, szkoły, szpital i aptekę, miała charakter przemysłowy, miejski. W Zawadzkiem istniały też dwa kościoły: katolicki i ewangelicki. W plebiscycie górnośląskim przeprowadzonym 20 marca 1921 w Zawadzkiem za Polską głosowało 1156 osób (59,8%), za Niemcami zaś 778 osób (40,2%). Pomimo to miejscowość pozostała wtedy w granicach Niemiec. W czasach powstań śląskich wyrabiano w Zawadzkiem działa dla polskich powstańców. Było to w roku 1921.

W okresie panowania hitlerowskiego reżimu, od 3 września 1936 do przejęcia przez polską administrację miejscowości w 1945, nosiła nazwę Andreashütte.

Najbardziej widoczny akcent obecnego krajobrazu miasta, 96-metrowy komin głównej kotłowni huty, wzniesiono w latach I wojny światowej. Zawadzkie rozbudowywało się zarówno w okresie dwudziestolecia międzywojennego, jak i w PRL.

W latach 1945–1954 miejscowość stanowiła odrębną gminę Zawadzkie. W 1954 nadano miejscowości status osiedla typu miejskiego, a 7 lipca 1962 prawa miejskie. Awans do roli ośrodka miejskiego spowodowany był napływem nowych mieszkańców po uruchomieniu w 1961 walcowni oraz ciągarni rur.

W 1955 roku na ul. ks. Wajdy postawiono, z inicjatywy miejscowej huty, pomnik ku czci powojennego patrona huty – gen. Świerczewskiego. W 1966 otwarto liceum ogólnokształcące. W 1972 utworzono gminę miejsko-wiejską Zawadzkie, obejmującą oprócz miasta sołectwa Kielcza i Żędowice. W 1975 oddano do użytku halę widowiskowo-sportową.

31 grudnia 1961 do osiedla Zawadzkie włączono przysiółki Dębnik i Kąty z gromady Pietrówka w tymże powiecie.

W 1997 Zawadzkie nawiedziła powódź tysiąclecia, która szczęśliwie zalała tylko najniżej położoną ulicę Kilińskiego i spowodowała lokalne podtopienia. W 2010 kolejna wielka powódź spowodowała przelanie stawu hutniczego, którego wody uszły na główną ulicę Zawadzkiego, po raz pierwszy w historii zalewając śródmieście miasta.

W 2010 oddano do użytku nowy budynek gimnazjum. Jest on usytuowany na terenie szkoły podstawowej, całość tworzy obecnie funkcjonalny zespół.

W 2012 oddano do użytku kompleks rekreacyjny na os. Powstańców Śl. z jego największą atrakcją, dwoma wyspami wybudowanymi na pobliskim stawie hutniczym. Ich zwyczajowa nazwa to „znikające wyspy”. Kompleks jest chętnie odwiedzany przez dzieci i spacerowiczów, zwłaszcza w okresie letnim. Nazwa „znikające” wzięła się stąd, że w projekcie zapisano budowę jednej wyspy i remont drugiej, tymczasem ta druga nigdy nie istniała.

Demografia


Zabytki

Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisane są:

Sport

Miasto posiada szereg obiektów rekreacyjnych i sportowych: halę sportową z gabinetami odnowy i siłownią, boiska do gry w piłkę nożną, siatkówkę i koszykówkę oraz kort tenisowy. Ponadto w mieście działają trzy kluby sportowe:

Edukacja

W Zawadzkiem funkcjonują trzy szkoły: Publiczna Szkoła Podstawowa, Publiczne Gimnazjum i Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych w ramach którego funkcjonują Liceum Ogólnokształcące im. Mieszka I, Technikum i Branżowa Szkoła I Stopnia.

Wspólnoty wyznaniowe

Miasta partnerskie

Miasta partnerskie Zawadzkiego
Miasto Kraj Data podpisania umowy
Dubnica nad Váhom  Słowacja 1998
Wahrenbrück  Niemcy 1999
Bockenem  Niemcy 2002
Czortków  Ukraina ?
Otrokovice  Czechy ?
Vác  Węgry 2016

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ a b c Zawadzkie w liczbach , Polska w liczbach  , liczba ludności w oparciu o dane GUS.
  2. ↑ a b Michael Rademacher, Die Gemeinden des Landkreis Gross Strehlitz, Nr. 4. verwaltungsgeschichte.de. . Verwaltungsgeschichte (niem.)
  3. ↑ Joachim Bahlcke, Dan Gawrecki, Ryszard Kaczmarek: Historia Górnego Śląska. Polityka, gospodarka i kultura europejskiego regionu. Gliwice: Dom Współpracy Polsko-Niemieckiej, 2011.
  4. ↑ Janusz Wycisło, Teoria mutualizmu a katolicka działalność społeczna na Górnym Śląsku w drugiej połowie XIX wieku, https://bazhum.muzhp.pl/media/files/Slaskie_Studia_Historyczno_Teologiczne/Slaskie_Studia_Historyczno_Teologiczne-r1989-t22/Slaskie_Studia_Historyczno_Teologiczne-r1989-t22-s97-111/Slaskie_Studia_Historyczno_Teologiczne-r1989-t22-s97-111.pdf
  5. ↑ Mapa obszaru plebiscytowego zawierająca wyniki głosowania w poszczególnych miejscowościach
  6. ↑ Rada Ochrony Pomników Walki i Męczeństwa ”Przewodnik po upamiętnionych miejscach walk i męczeństwa lata wojny 1939- 1945", Sport i Turystyka 1988, ISBN 83-217-2709-3, str. 495
  7. ↑ Dz.U. z 1961 r. nr 46, poz. 246
  8. ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo opolskie , Narodowy Instytut Dziedzictwa, 31 marca 2024, s. 77 .
  9. ↑ Sport w Gminie Zawadzkie
  10. ↑ luteranie.pl - Lasowice Małe
  11. ↑ Dane według wyszukiwarki zborów, na oficjalnej stronie Świadków Jehowy jw.org  .
  12. ↑ Miasta partnerskie. .

Linki zewnętrzne

Gmina Zawadzkie
Miasto
Wsie
Części miasta
Części wsi

Powiat strzelecki
Miasta
Gminy miejsko-wiejskie
Gminy wiejskie

Powiat strzelecki (1945–1975)
Przynależność wojewódzka
Miasta (1945–1975)
Osiedla (1954–1972)
Gminy wiejskie
(1945–1954 i 1973–1975)
Gromady (1954–1972)
Miasta województwa opolskiego
Miasta na prawach powiatu
Miasta powiatowe
Miasta gminne

Kontrola autorytatywna (miasto):